Data publikacji: Poniedziałek, 25.01.2021

Odwodnienie organizmu – objawy

Odwodnienie organizmu to groźny stan będący następstwem nadmiernej utraty wody i elektrolitów. Często jest spowodowany wymiotami, biegunką, gorączką lub masywnym krwawieniem. Jakie są objawy odwodnienia u dorosłych i dzieci? Jak mu zapobiegać i je leczyć? Sprawdź w artykule!

Odwodnienie – objawy. Czym jest odwodnienie organizmu?

Odwodnienie organizmu to stan wynikający z nadmiernej utraty wody. Zachwianie równowagi wodno-elektrolitowej zaburza prawidłowe funkcjonowanie, a w skrajnych przypadkach może nawet zagrażać życiu człowieka. Stan ten jest szczególnie groźny dla osób starszych, niemowląt i dzieci.

Objawy odwodnienia mogą wystąpić już w sytuacji, gdy niedobory wody w organizmie wynoszą zaledwie 2% masy ciała. Należą do nich m.in. osłabienie, wzmożone pragnienie i bóle głowy, później dojść mogą gorączka, drgawki i utrata przytomności.

Wyróżniamy trzy rodzaje odwodnienia organizmu:

odwodnienie hipotoniczne – większa utrata elektrolitów niż wody,
odwodnienie hipertoniczne – większa utrata wody niż elektrolitów,
odwodnienie izotoniczne – utrata podobnej ilości wody i elektrolitów.

Sprawdź również, na czym polega fenomen wody Fiji.

Odwodnienie organizmu – przyczyny

Odwodnienie organizmu może mieć wiele przyczyn. Do najczęstszych należą utrata wody w wyniku:

biegunki,
wymiotów,
gorączki, np. w przebiegu chorób,
utraty dużej ilości krwi, np. w efekcie urazu,
przyjmowania zbyt małej ilości płynów (zwłaszcza podczas upałów),
spożycia dużej ilości alkoholu lub kofeiny,
zbyt małego lub zbyt dużego spożycia soli,
przegrzania organizmu,
nieodpowiedniej diety,
przyjmowania leków przeczyszczających lub diuretyków,
niedostatecznego spożycia wody w trakcie terapii niektórymi lekami, np. przeciwdepresyjnymi lub przeciwcholinergicznymi.

Odwodnienie – objawy u dorosłych i starszych dzieci

Objawy odwodnienia organizmu u dorosłych i starszych dzieci różnią się w zależności od stopnia utraty wody. Na początku, przy lekkim odwodnieniu, wystąpić mogą:

zawroty i ból głowy,
suchość w jamie ustnej,
mocz o ciemnym zabarwieniu,
wzmożone pragnienie,
osłabienie,
brak apetytu.

Gdy wystąpi umiarkowane odwodnienie, do powyższych objawów dojść mogą:

przyspieszenie akcji serca,
gorączka,
zmniejszone pocenie,
zmniejszenie jędrności skóry,
popękane usta.

Przedłużający się stan może prowadzić do ciężkiego odwodnienia organizmu. Do jego objawów zaliczyć można:

przyspieszony oddech,
spadek ciśnienia,
skrajne osłabienie,
bezmocz,
utrata przytomności,
zapadnięcie oczu,
nudności,
utrudniona mowa,
skurcze mięśni,
drgawki,
majaczenie, halucynacje (objawy neurologiczne odwodnienia).

Gdy pacjent straci wodę w ilości powyżej 15% masy ciała, może nastąpić zgon.

Odwodnienie – objawy u dziecka i niemowlaka

Objawy odwodnienia u niemowlaka i małego dziecka mogą być nieco inne niż u dorosłych, gdyż maluch nie jest w stanie zakomunikować, co mu dolega. Odwodnienie można rozpoznać po następujących symptomach:

zapadnięte ciemiączko, oczy, brzuch lub policzki,
brak łez,
sucha pieluszka przez kilka godzin,
senność i osłabienie,
chrapliwy głosik,
utrata napięcia skóry,
rozdrażnienie,
suchy język i popękane usta,
drżenie ciała.

Odwodnienie organizmu – leczenie

Jak leczyć odwodnienie organizmu? Gdy stan jest lekki, należy podawać pacjentowi elektrolity. Najlepiej zaopatrzyć się w specjalny produkt kupiony w aptece o odpowiedniej osmolalności. Ewentualnie można podawać wodę z odrobiną soli, miodu oraz soku z cytryny. Należy spożywać płynne pokarmy przyprawione solą lub słone przekąski.

Przy cięższym odwodnieniu należy niezwłocznie udać się do szpitala, gdzie chory otrzyma kroplówkę, a jego stan będzie monitorowany przez lekarza.

Odwodnienie organizmu – jak zapobiegać?

Jak zapobiegać odwodnieniu organizmu? Przede wszystkim – pić odpowiednią ilość wody (ok. 2 litry dziennie). Więcej należy pić w trakcie upałów, wysiłku fizycznego, a także podczas choroby przebiegającej z gorączką.

Ponadto podczas wymiotów lub biegunki koniecznie należy spożywać elektrolity zgodnie ze wskazówkami lekarza lub zaleceniami zamieszczonymi w ulotce.