Odwodnienie organizmu – objawy

Odwodnienie organizmu to groźny stan będący następstwem nadmiernej utraty wody i elektrolitów. Często jest spowodowany wymiotami, biegunką, gorączką lub masywnym krwawieniem. Jakie są objawy odwodnienia u dorosłych i dzieci? Jak mu zapobiegać i je leczyć? Sprawdź w artykule!

Odwodnienie – objawy. Czym jest odwodnienie organizmu?

Odwodnienie organizmu to stan wynikający z nadmiernej utraty wody. Zachwianie równowagi wodno-elektrolitowej zaburza prawidłowe funkcjonowanie, a w skrajnych przypadkach może nawet zagrażać życiu człowieka. Stan ten jest szczególnie groźny dla osób starszych, niemowląt i dzieci.

Objawy odwodnienia mogą wystąpić już w sytuacji, gdy niedobory wody w organizmie wynoszą zaledwie 2% masy ciała. Należą do nich m.in. osłabienie, wzmożone pragnienie i bóle głowy, później dojść mogą gorączka, drgawki i utrata przytomności.

Wyróżniamy trzy rodzaje odwodnienia organizmu:

• odwodnienie hipotoniczne – większa utrata elektrolitów niż wody,
• odwodnienie hipertoniczne – większa utrata wody niż elektrolitów,
• odwodnienie izotoniczne – utrata podobnej ilości wody i elektrolitów.

Sprawdź również, na czym polega fenomen wody Fiji.

Odwodnienie organizmu – przyczyny

Odwodnienie organizmu może mieć wiele przyczyn. Do najczęstszych należą utrata wody w wyniku:

• biegunki,
• wymiotów,
• gorączki, np. w przebiegu chorób,
• utraty dużej ilości krwi, np. w efekcie urazu,
• przyjmowania zbyt małej ilości płynów (zwłaszcza podczas upałów),
• spożycia dużej ilości alkoholu lub kofeiny,
• zbyt małego lub zbyt dużego spożycia soli,
• przegrzania organizmu,
• nieodpowiedniej diety,
• przyjmowania leków przeczyszczających lub diuretyków,
• niedostatecznego spożycia wody w trakcie terapii niektórymi lekami, np. przeciwdepresyjnymi lub przeciwcholinergicznymi.

Odwodnienie – objawy u dorosłych i starszych dzieci

Objawy odwodnienia organizmu u dorosłych i starszych dzieci różnią się w zależności od stopnia utraty wody. Na początku, przy lekkim odwodnieniu, wystąpić mogą:

• zawroty i ból głowy,
• suchość w jamie ustnej,
• mocz o ciemnym zabarwieniu,
• wzmożone pragnienie,
• osłabienie,
• brak apetytu.

Gdy wystąpi umiarkowane odwodnienie, do powyższych objawów dojść mogą:

• przyspieszenie akcji serca,
• gorączka,
• zmniejszone pocenie,
• zmniejszenie jędrności skóry,
• popękane usta.

Przedłużający się stan może prowadzić do ciężkiego odwodnienia organizmu. Do jego objawów zaliczyć można:

• przyspieszony oddech,
• spadek ciśnienia,
• skrajne osłabienie,
• bezmocz,
• utrata przytomności,
• zapadnięcie oczu,
• nudności,
• utrudniona mowa,
• skurcze mięśni,
• drgawki,
• majaczenie, halucynacje (objawy neurologiczne odwodnienia).

Gdy pacjent straci wodę w ilości powyżej 15% masy ciała, może nastąpić zgon.

Odwodnienie – objawy u dziecka i niemowlaka

Objawy odwodnienia u niemowlaka i małego dziecka mogą być nieco inne niż u dorosłych, gdyż maluch nie jest w stanie zakomunikować, co mu dolega. Odwodnienie można rozpoznać po następujących symptomach:

• zapadnięte ciemiączko, oczy, brzuch lub policzki,
• brak łez,
• sucha pieluszka przez kilka godzin,
• senność i osłabienie,
• chrapliwy głosik,
• utrata napięcia skóry,
• rozdrażnienie,
• suchy język i popękane usta,
• drżenie ciała.

Odwodnienie organizmu – leczenie

Jak leczyć odwodnienie organizmu? Gdy stan jest lekki, należy podawać pacjentowi elektrolity. Najlepiej zaopatrzyć się w specjalny produkt kupiony w aptece o odpowiedniej osmolalności. Ewentualnie można podawać wodę z odrobiną soli, miodu oraz soku z cytryny. Należy spożywać płynne pokarmy przyprawione solą lub słone przekąski.

Przy cięższym odwodnieniu należy niezwłocznie udać się do szpitala, gdzie chory otrzyma kroplówkę, a jego stan będzie monitorowany przez lekarza.

Odwodnienie organizmu – jak zapobiegać?

Jak zapobiegać odwodnieniu organizmu? Przede wszystkim – pić odpowiednią ilość wody (ok. 2 litry dziennie). Więcej należy pić w trakcie upałów, wysiłku fizycznego, a także podczas choroby przebiegającej z gorączką.

Ponadto podczas wymiotów lub biegunki koniecznie należy spożywać elektrolity zgodnie ze wskazówkami lekarza lub zaleceniami zamieszczonymi w ulotce.