Choć jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, podwyższona kinaza kreatynowa może świadczyć o wielu problemach zdrowotnych – głównie tych ze strony układu mięśniowego. Jak sprawdzić, czy poziom kinazy jest właściwy i obniżyć go w razie nieprawidłowości?
Sprawdź również, na czym polega zespół wstrząsu toksycznego.
Kinaza kreatynowa (CPK) jest enzymem, który występuje w mięśniach szkieletowych, w mózgu i w sercu. U zdrowego człowieka jej poziom powinien oscylować w granicach 24-170 IU/l (u kobiet) oraz 24-195 IU/l (u mężczyzn). Rolą enzymu jest odbudowywanie fosfokreatyny, czyli związku umożliwiającego magazynowanie energii. Choć kinaza jest niezbędna, trzeba wiedzieć, że ludzki organizm potrzebuje jej naprawdę niewiele.
Sytuacją alarmującą są odstępstwa od normy w poziomie kinazy. Kinaza kreatynowa podwyższona może świadczyć o stanach zapalnych, uszkodzeniach mięśni lub zatruciach. Badanie poziomu enzymu wykonuje się w przypadkach:
Aby sprawdzić poziom kinazy kreatynowej, wystarczy wykonać laboratoryjne badanie krwi z żyły. Na pobranie należy stawić się na czczo. Badanie kinazy kreatynowej jest tanie – cena to około 12 złotych.
Wysoki poziom kinazy powinien skłonić do dalszej diagnostyki pod okiem specjalisty. Może on świadczyć o różnych problemach zdrowotnych, w tym:
Ponadto wysoki poziom kinazy kreatynowej może pojawić się wskutek zażywania leków neuroleptycznych, urazów, zbyt intensywnego wysiłku fizycznego.
Jak widać, spektrum problemów, o których może alarmować wysoka kinaza kreatynowa, jest dość szerokie. Z tego względu nie warto diagnozować się samodzielnie – badanie kinazy jest jedynie wskazówką i punktem wyjścia do wykonania bardziej szczegółowych badań.
Zbyt niski poziom kinazy może świadczyć o uszkodzeniu wątroby lub reumatoidalnym zapaleniu stawów.
U sportowców, zwłaszcza tych trenujących siłowo, odrobinę podwyższona kinaza kreatynowa może być normalnym stanem. Podczas intensywnego wysiłku fizycznego dochodzi do mikrouszkodzeń mięśni, których komórki przedostają się do krwi. Im bardziej wykańczający trening, tym większy poziom kinazy kreatynowej. Lekarze podkreślają, że u sportowców-amatorów kinaza nie powinna przekraczać poziomu 400 IU/l.
Jakie ćwiczenia sprzyjają podwyższonej kinazie? Zauważono, że problem ten dotyczy osób ćwiczących ponad swoje możliwości, unikających rozgrzewki, odbywających zbyt częste treningi.
Osoby aktywne, u których występuje podwyższony poziom kinazy kreatynowej, powinny zadbać o trening o intensywności dopasowanej do ich aktualnych możliwości. Należy również zaplanować czas na odpoczynek, w którym mięśnie zdążą się zregenerować. Jeśli wysoka kinaza jest wynikiem chorób, zatruć lub zażywania leków, odpowiednio dobrany sposób leczenia ureguluje jej poziom.