Data publikacji:

Co na afty? Przyczyny powstawania i leczenie aft

Afty w jamie ustnej to nic przyjemnego. Jak szybko się ich pozbyć? Co na afty jest najskuteczniejsze? Zapraszamy do poradnika, w którym wyjaśniamy wszelkie wątpliwości. Z artykułu dowiesz się także, jakie są przyczyny powstawania aft i jak poradzić sobie z nimi domowymi sposobami.

co na afty

Afty w jamie ustnej:

Afty to niewielkie ubytki w jamie ustnej, które przybierają postać małych nadżerek i bolesnych owrzodzeń. Jak wygląda afta? Pokryta jest białym lub żółtym nalotem i otoczona rumieniem, a właściwie obwódką dotknietą stanem zapalnym. Afty są dość bolesne i potrafią utrzymywać się nawet do kilku tygodni. Najczęściej jednak znikają po 14 dniach. Afty występują w grupach lub pojedynczo. Powszechnym błędem jest nazywanie ich pleśniawkami – afty w jamie ustnej i pleśniawki to zupełnie co innego! 

Warto dodać, że w medycynie wyróżnia się również afty duże, jednak ich pojawienie się dotyczy około 10% osób. Afty duże mogą mieć nawet 3 cm średnicy, a często towarzyszy im powiększenie węzłów chłonnych. Takie afty goją się znacznie dłużej i mogą pozostawiać blizny. 

Czy afty są zaraźliwe? Na szczęście nie, ponieważ ich podłożem nie jest infekcja wirusowa. Gdzie najczęściej pojawiają się afty? Najczęstsze są afty na języku i to one uznawane są za najbardziej uciążliwe i najtrudniejsze do zagojenia. Może pojawić się także:
  • afta na dziąśle,
  • afta na podniebieniu,
  • afta na wargach,
  • afta na policzku. 
Co na afty sprawdzi się najlepiej? Sprawdź poniżej, jak skutecznie sobie z nimi radzić, ale najpierw poznaj przyczyny ich powstawania. 
Afty w jamie ustnej najczęściej pojawiają się w wyniku niewystarczającej higieny, czyli zbyt rzadkiego mycia zębów, nie używania płynów do płukania, jedzenia brudnymi rękoma czy dotykania nimi ust, a także obgryzania paznokci, długopisów, ołówków. Podatne na afty są również osoby, które regularnie przyjmują leki, np. silne antybiotyki, lub mają tendencje do alergii pokarmowych. Ponadto aftom sprzyjają choroby zębów, a wśród nich m.in. zapalenie miazgi, wyrzynanie się ósemek, kamień nazębny czy próchnica. 

Nie bez znaczenia jest noszenie aparatu ortodontycznego oraz protezy zębowej. Ich złe dopasowanie może powodować niewielkie uszkodzenia tkanki i sprzyjać rozwojowi aft. Warto dodać, że na afty są narażone osoby spożywające brudne warzywa czy owoce. Aby uniknąć aft, należy zadbać o dobre nawyki, np. delikatniej myć zęby. Afty mogą pojawić się także po zabiegach stomatologicznych – odniesione podczas nich podrażnienia, np. ukłucia, sprzyjają ich rozwojowi. 


Przeczytaj także: Jak poprawić wzrok? Skuteczne sposoby na poprawę widzenia


Zupełne inne przyczyny powstawania mają afty duże. Najczęściej wywołują je zaburzenia hormonalne, przewlekłe choroby, niedobory witamin i minerałów, a także podrażnienie dodecylosiarczanem sodu – popularnym składnikiem wielu past do mycia zębów. 
Pierwszym objawem poprzedzającym pojawienie się afty jest pieczenie, mrowienie, szczypanie i ból. Później afta pokrywa się białym lub żółtym nalotem. Tak jak wspominaliśmy już wyżej, przy pojawieniu się afty dużej objawem towarzyszącym mogą być również powiększone węzły chłonne, a nawet trudności w mówieniu czy spożywaniu posiłków. 
Popularnie występujące afty najczęściej goją się samoistnie i nie wymagają ingerencji specjalnych środków. Wiele osób chce jednak przyspieszyć ten proces, ponieważ afta może być uciążliwa. Jaki jest zatem najskuteczniejszy sposób na afty? Sprawdź poniżej. 
Leki na afty bez recepty najczęściej mają postać sprayu, płynu czy maści. Znajdziesz je w każdej aptece, a nawet drogerii. Dobre opinie mają chociażby takie preparaty jak: Solcoseryl, Corsodyl, Azulan, Sachol, URGO, Lips żel na afty czy Aftargent. Poniżej znajdziesz jeszcze więcej preparatów, więc z pewnością wybierzesz spośród nich coś dla siebie: 
Gojenie afty przyspieszą okłady z herbaty. Wystarczy zaparzoną i przestudzoną saszetkę przyłożyć w miejscu występowania zmiany, a zawarta w niej tanina zrobi swoje. Takie okłady wykonuj nawet kilka razy dziennie. Na afty sprawdzą się również domowe płukanki, np. wody z solą. Pół łyżeczki soli kuchennej rozpuść w szklance ciepłej, ale nie gorącej wody. Płukaj jamę ustną kilka sekund i powtórz czynność około 3 razy. Płukanki możesz także zrobić z ziół. Najskuteczniejszy okaże się rumianek, szałwia czy łopian. Ponadto aftę warto regularnie odkażać wodą utlenioną. 
Co jeszcze przyspiesza gojenie aft? Przede wszystkim dobre nawyki. Przy pojawieniu się zmiany, unikaj spożywania i picia zbyt gorących posiłków czy napojów. Ponadto pogarszać sytuację mogą produkty ostre, kwaśne, słodkie czy słone. Zrezygnuj z wszelkiego rodzaju ciastek, batoników, słodkich napojów, chipsów czy fast foodów. Spożywaj za to duże ilości produktów spożywczych bogatych w witaminę B, C, E i A np. fasolę, drożdże, jogurty. Warto także włączyć do diety olej z wątroby rekina, który rewelacyjnie wzmacnia odporność. 

U dorosłego, zdrowego człowieka i dziecka afty mogą pojawiać się raz w roku. Jeśli macie problem z nawracającymi zmianami, to możecie mieć do czynienia z aftozą nawrotową. Wówczas należy udać się do lekarza rodzinnego, który zleci odpowiednie badania. Nawracające afty mogą być przyczyną niedoboru witamin i minerałów czy celiakii. Ponadto częste zmiany towarzyszą również innym schorzeniom tj. refluksowi żołądkowo-przełykowemu, wspominanym już zaburzeniom hormonalnym, infekcji grzybiczej, zapaleniu migdałków czy chociażby zapaleniu zatok. 

Przede wszystkim afty u dzieci należy leczyć specjalnie do tego przeznaczonymi preparatami. Zazwyczaj mają one na opakowaniu adnotację, że nadają się do stosowania już u maluchów. Można przyspieszyć gojenie także wspomnianymi powyżej domowymi sposobami. Dodatkowo warto smarować dziecku buzię żelem aloesowym. Aft u dzieci nie warto bagatelizować, ponieważ u niemowlaków mogą być one skutkiem wielu chorób, np. zapalenia jelit. Poza tym maluchy zmagające się z aftami mogą gorączkować, więc najlepiej jak najszybciej uporać się z problemem. 
Pojawienie się afty może nam skutecznie zepsuć dzień. Pamiętaj jednak, że to nic groźnego i wystarczą dostępne w aptekach preparaty, domowe sposoby i nieco cierpliwości, aby się z nimi uporać. Nie bagatelizuj nawracających aft, a także aft dużych, którym towarzyszą powiększone węzły chłonne i trudności w mówieniu. Taki stan wymaga konsultacji lekarskiej. 


Przeczytaj także:
  1. Ból gardła latem. Skąd się bierze?
  2. Rumień na twarzy - przyczyny i sposoby leczenia
  3. Toryczne soczewki - astygmatyzm pod kontrolą

Autor: Klaudia Borycka