Zapalenie ucha – przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie

Narząd słuchu składa się z elementów, które znajdują się odpowiednio w uchu zewnętrznym, środkowym i wewnętrznym. Z tego względu, można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje zapalenia ucha. Sprawdź, jakie są objawy zapalenia ucha, jak leczyć zapalenie ucha i jak mu zapobiegać. Przeczytaj.

Spis treści

1. Zapalenie ucha – przyczyny
2. Rodzaje zapalenia ucha
3. Objawy zapalenia ucha
4. Zapalenie ucha – leczenie
5. Jak zapobiegać zapaleniu ucha?
6. Do kogo się zgłosić po pomoc z zapaleniem ucha?

Rodzaje zapalenia ucha:

Zapalenie ucha zewnętrznego

Proces zapalny obejmuje zewnętrzny przewód słuchowy i wynika najczęściej z nieprawidłowej produkcji woskowiny. Schorzeniu sprzyja uszkodzenie nabłonka, nadmierna wilgotność w kanale słuchowym oraz zmiana pH. Błona bębenkowa pozostaje nienaruszona.

Istnieje jednak możliwość, że nieleczone zapalenie będzie się szerzyć i obejmie odpowiednio błonę bębenkową, ucho środkowe i ucho wewnętrzne. Dlatego nie należy lekceważyć nawet łagodnego bólu ucha.

Zapalenie ucha środkowego

Schorzenie najczęściej jest diagnozowane u niemowląt i dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Trąbka słuchowa u małych dzieci jest szersza i krótsza, niż u dorosłych.

Na dodatek jest cały czas otwarta, co zmienia się dopiero wraz z wiekiem (u dorosłych jest zamknięta i otwiera się jedynie podczas ziewania czy przełykania). W większości przypadków zapalenie ucha środkowego jest powikłaniem niewyleczonej infekcji górnych dróg oddechowych.

Zapalenie ucha wewnętrznego

To najgroźniejszy rodzaj zapalenia ucha. Proces zapalny dotyczy wówczas błędnika, który odpowiada za zachowanie prawidłowej równowagi. Schorzenie jest niebezpieczne, dlatego pacjent zazwyczaj jest hospitalizowany.

Objawy zapalenia ucha

Najbardziej charakterystycznym objawem, który niepokoi chorych i jest przyczyną wizyty u lekarza, jest ból ucha. Pacjenci opisują go jako silny i tętniący. Może też nasilać się podczas przeżuwania.

Nasilenie bolesności i pojawienie się ewentualnych innych objawów zależy od rodzaju zapalenia ucha.

Objawy zapalenia ucha zewnętrznego ograniczają się zazwyczaj do samego bólu ucha. Chory może też odczuwać świąd, a z jego ucha może wydobywać się surowicza lub ropna wydzielina.

Słuch rzadko ulega pogorszeniu, chyba, że wysięku w uchu jest bardzo dużo. Po jego usunięciu, pacjent zazwyczaj słyszy już prawidłowo.

Objawy zapalenia ucha środkowego to, oprócz bolesności i pogorszenia się słuchu, także gorączka, apatia, złe samopoczucie, wymioty i wyciek surowiczy lub ropny z ucha (w postaci wysiękowej).

Chory nie reaguje na wołanie, przekłada telefon podczas rozmowy do drugiego ucha, bo nie słyszy dobrze.

Objawy zapalenia ucha wewnętrznego są najsilniej wyrażone. Chory cierpi na pogorszenie się słuchu lub całkowitą głuchotę i oczopląs. Może słyszeć też szumy w uszach i mieć problemy z utrzymaniem równowagi.

Brak leczenia może skutkować trwałym uszkodzeniem słuchu, trudnością z zachowaniem równowagi, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych czy ropniami w centralnym układzie nerwowym.

Zapalenie ucha – leczenie

Leczenie zapalenia ucha zależy od jego rodzaju, ogólnego samopoczucia pacjenta i czynnika, który jest przyczyną procesu zapalnego. W przypadku zapalenia ucha zewnętrznego, leczenie polega najczęściej na płukaniu ucha specjalistycznym środkiem dostępnym w aptekach, a następnie aplikowaniu leku miejscowo (antybiotyku lub leku przeciwgrzybiczego) do ucha.

Jeśli objawy są silnie wyrażone, lekarz może zdecydować o zastosowaniu leków doustnych, które działają ogólnoustrojowo.

Do usunięcia woskowiny w uchu sprawdzą się płyny do płukania uszu dostępne bez recepty. Ich działanie jest bezpieczne i o wiele bardziej skuteczne niż wkładanie patyczków do uszu. Płyn rozpuszcza wydzielinę łojową, która gromadzi się w uszach.

Dopiero do oczyszczonego ucha, możesz zaaplikować lek, który będzie działał przeciwko czynnikowi chorobotwórczemu. Płukanie przed aplikacją leku jest bardzo ważne, ponieważ rozpuszcza woskowinę i umożliwia dotarcie leku głęboko, do źródła zapalenia.

Lekarz może też zdecydować o włączeniu do leczenia leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych. Mogą to być np. niesterydowe leki przeciwbólowe.

W przypadku, gdy przebieg choroby jest ostry, a zapalenie zajęło ucho środkowe lub wewnętrzne, leczenie jest bardziej agresywne. Chory może wymagać np. nacięcia błony bębenkowej, jeśli za nią gromadzi się wysięk.

Pacjenci z zapaleniem ucha wewnętrznego wymagają zazwyczaj dożylnego podania antybiotyków, co jest związane z pobytem w szpitalu.

Jak zapobiegać zapaleniu ucha?

Zapobiegaj schorzeniom górnych dróg oddechowych

Zapalenie ucha może wynikać z niewyleczonego, przewlekłego zapalenia górnych dróg oddechowych, dlatego pod żadnym pozorem nie lekceważ zapalenia zatok, a nawet niewinnie wyglądającego na pierwszy rzut oka kataru.

Nie wkładaj patyczków do ucha

Lekarze zgodnie twierdzą, że do uszu nie wolno wkładać ani patyczków czy nawet rogów ręcznika. Woskowina, wbrew pozorom, jest bardzo cennym wytworem gruczołów – zawiera substancje, które zapobiegają namnażaniu się bakterii, grzybów i wirusów.

Ucho samo się oczyszcza, a wkładanie do niego patyczków powoduje jedynie upchnięcie woskowiny jeszcze głębiej.

Profilaktycznie płucz uszy

Jeśli twoje ucho często się zapycha, kup specjalistyczny płyn do płukania uszu w aptece bez recepty i płucz uszy według instrukcji na opakowaniu. Taki płyn zadba odpowiednio o prawidłowe pH i rozpuści ewentualny nadmiar woskowiny.

Wycieraj uszy po skorzystaniu z basenu

Pływanie jest świetną formą rozrywki, ale nie tylko – wpływa korzystnie na pracę kręgosłupa i jest polecane prawie każdemu. Prawie, ponieważ osoby, które mają tendencję do infekcji uszu lub czują, że z ich uszami zaczyna się dziać coś niepokojącego, powinny rozważyć przerwę z korzystania z basenu na jakiś czas.

Pamiętaj, by po basenie dokładnie oczyścić ucho z wody, która jest doskonałym nośnikiem drobnoustrojów.

Możesz też płukać ucho w domu za pomocą specjalistycznych preparatów z apteki lub za pomocą zwykłej soli fizjologicznej. Nigdy nie wychodź na zewnątrz z mokrym uchem, ponieważ wilgotne środowisko sprzyja rozwinięciu się infekcji.