Mówienie przez sen. Czy to parasomnia?

Twój partner po raz kolejny skarży się, że mówisz przez sen? Spokojnie – takie senne wybryki zdarzają się prawie każdemu. Nad ich przyczynami warto zastanowić się wówczas, gdy występują bardzo często. Mówienie przez sen może być związane z grupą zaburzeń snu, zwaną parasomnią.

O czym świadczy mówienie przez sen?

1. Mówienie przez sen – przyczyny
2. Mówienie przez sen a parasomnia
3. Parasomnia – odmiany
4. Mówienie przez sen – zaburzenia psychiczne?
5. Jak zadbać o zdrowy sen?

Mówienie przez sen – przyczyny

Śmieszy, zaciekawia, a czasem przeraża. Mówienie przez sen od dawna interesowało naukowców, zajmujących się funkcjonowaniem układu nerwowego człowieka. Jak się okazuje, mówienie podczas snu zdarzyć się może każdemu – bez względu na stan zdrowia czy wiek. Istnieją czynniki, które mogą sprzyjać temu zjawisku. To m.in. silny stres, gorączka, zażywanie niektórych leków czy narkotyków.

Czasem z osobą mówiącą przez sen można nawiązać krótkotrwały kontakt, jednak w wielu przypadkach słowa wypowiadane podczas snu nie mają większego znaczenia. Naukowcy szacują, że okazjonalne mówienie przez sen przydarza się 30-55% populacji.

Mówienie przez sen a parasomnia

Jak wspomnieliśmy, okazjonalne gawędzenie przez sen nie jest groźną sytuacją, a jedynie objawem silnych emocji lub tymczasowo pogorszonego stanu zdrowia. Mówienie przez sen powinno martwić wówczas, gdy towarzyszą mu inne dziwne zachowania senne (np. lunatykowanie, paraliż senny, lęki nocne). Gdy zaburzenia snu zdarzają się często, można mówić o zjawisku parasomni.

Parasomnia to grupa zaburzeń snu, obejmująca nietypowe i dziwne zachowania, na ogół jednak nie stanowiące zagrożenia dla osoby nimi dotkniętej oraz otoczenia. Zaburzenia snu najczęściej pojawiają się u małych dzieci oraz osób w podeszłym wieku.

Przyczyną parasomni jest nieodcięta łączność pomiędzy mózgiem, a mięśniami ciała, do której u zdrowych osób dochodzi podczas głębokiej fazy snu REM. Osoba z parasomnią może przenosić zachowania ze świata snu do realiów mówiąc, kopiąc, szarpiąc się, a nawet chodząc. Może także dojść do mówienia przez sen z otwartymi oczami. Jakkolwiek przerażający widok by to nie był, osoby widzące podobne zjawiska powinny zachować spokój – pomimo dziwacznych zachowań, osoba dotknięta parasomnią wciąż śpi.

Parasomnia – odmiany

Do grupy zaburzeń snu zaliczamy następujące zjawiska:

• Somnambulizm, czyli lunatykowanie

Somnambulizm polega na złożonych zachowaniach sennych, obejmujących siadanie na łóżku, chodzenie po domu, a nawet wychodzenie na zewnątrz. Lunatyzm występuje w fazie snu głębokiego i bardzo często objawia się u dzieci. Szacuje się, że 1/3 dzieci miała choć jeden epizod lunatykowania w życiu.

• Lęki nocne

Objawiają się gwałtownym siadaniem na łóżku, krzykiem, płaczem, a także odruchem ucieczki. Osoba dotknięta lękiem odczuwa duży stres i przez dłuższy moment jest zdezorientowana. Lęki nocne mogą być wynikiem koszmarnych snów, ale także traumatycznych przeżyć w życiu realnym.

• Upojenie przysenne

To zjawisko polegające na uczuciu dezorientacji, występującym po nagłym wybudzeniu z głębokiej fazy snu. Upojenie przysenne znane jest praktycznie każdemu, kto został niespodziewanie obudzony. Bardzo źle reagują na nie dzieci, które po gwałtownej pobudce mogą przez dłuższy czas płakać.

• Paraliż senny

Najbardziej przerażającym z zaburzeń snu jest paraliż, polegający na „wyłączeniu” ciała, przy jednoczesnym zachowaniu świadomości. Paraliż senny to przeciwieństwo lunatyzmu – tu umysł jest świadomy, jednak ciało wciąż śpi. Charakterystyczne dla paraliżu uczucie ciężaru na klatce piersiowej skłania mózg do projekcji halucynacji, które podsuwają koszmarne wizje. Paraliż senny trwa kilka minut, a po jego upływie osoba sparaliżowana ponownie zasypia.

• Mówienie przez sen

Częste mówienie przez sen może mieć związek z dużą ilością stresu w życiu codziennym, ważnymi wydarzeniami czy też zażywaniem niektórych substancji. Czasem to zjawisko ogranicza się do wypowiedzenia jednego słowa, jednak niektóre osoby mogą nawet zdradzać swoje sekrety.

Mówienie przez sen – zaburzenia psychiczne?

Nie udowodniono związku zachowań parasomnicznych z poważnymi chorobami psychicznymi. Parasomnia może być natomiast objawem alarmującym o zbyt dużej ilości stresu w życiu. Dziwne zachowania senne mogą pojawiać się u osób dotkniętych silnymi emocjami, depresją lub nerwicą. Należy potraktować je jako sygnał mówiący, że czas zadbać o komfort w życiu codziennym, a także o dobre warunki snu.