Data modyfikacji:

Krztusiec – objawy, leczenie i profilaktyka

Uporczywy kaszel nie daje ci spokoju od wielu tygodni? To może być krztusiec. Choroba, która dzięki szczepieniom została niemal wyeliminowana, znowu atakuje. Sprawdź, jakie są przyczyny i powikłania krztuśca.

Co to jest krztusiec?

Krztusiec, nazywany także kokluszem to choroba bakteryjna. Przyczyną zachorowania są pałeczki krztuśca – Bordetella pertussis.

Jak można zachorować na krztusiec?

Chory zaraża przez zwykłe kichnięcie lub kaszlnięcie, czyli bakterie przenoszą się drogą kropelkową. Kontakt bezpośredni, czyli dotykanie chorego też może być niebezpieczne. Bakterie mogą wydostawać się na skórę podczas kichania, a nawet podczas mówienia. Krztusiec jest bardziej zaraźliwy nawet od ospy wietrznej. Chorzy najczęściej zarażają w ciągu pierwszych 2 tygodni trwania choroby. Czas wylęgania choroby wynosi około 7-14 dni, chociaż czasem może być wydłużony.

Krztusiec – objawy:

Pierwsze objawy krztuśca można łatwo pomylić ze zwykłym przeziębieniem lub grypą. Katar, suchy kaszel i podwyższona temperatura ciała są niespecyficzne. Na ich podstawie nie można rozpoznać krztuśca.

Po około dwóch tygodniach trwania choroby, kaszel nie mija – nasila się. Napady kaszlu mogą zdarzać się kilka razy dziennie (także w nocy). Drogi oddechowe są podrażnione, może rozwinąć się zapalenie oskrzeli. Pojawia się duszność i świst podczas wdechu, który przypomina pianie koguta.

Jeśli napady kaszlu są intensywne, mogą uniemożliwiać normalne funkcjonowanie – mogą kończyć się wymiotami lub niekontrolowanym oddawaniem moczu.

Czy krztusiec może przebiegać bez kaszlu?

Tak, kaszel może czasem nie występować, albo może być łagodny. Szczególnie często zdarza się tak u dzieci. Objawy krztuśca u dzieci to przede wszystkim: kichanie, łzawienie oczu i duszność.

Jak rozpoznać krztusiec?

Jeśli objawy przeziębienia utrzymują się ponad dwa tygodnie – nie czekaj, udaj się na wizytę do internisty. Przewlekły, uporczywy kaszel może wskazywać na wiele chorób, dlatego nie bagatelizuj go. To może być koklusz. Objawy są grypopodobne, dlatego nie wystarczą do postawienia diagnozy, jeśli nie miałaś wcześniej kontaktu z chorą osobą.

Badania serologiczne i mikrobiologiczne mogą potwierdzić koklusz. Badanie serologiczne polega na zbadaniu poziomu przeciwciał przeciwko pałeczkom krztuśca, natomiast badanie mikrobiologiczne polega na pobraniu wymazu i hodowli bakterii w laboratorium. Koszt badania poziomu przeciwciał wynosi 60-150 zł, badanie wykonuje się z krwi.

Jak wyleczyć krztusiec?

Koklusz wywołują bakterie, dlatego odpowiednio dobrany antybiotyk hamuje rozwój choroby. Niestety, nie ma skutecznych leków, które łagodziłyby kaszel w przewlekłej fazie krztuśca. Można spróbować zastosować syrop przeciwkaszlowy. Z czasem populacja bakterii dzięki antybiotykoterapii się zmniejsza, a objawy przestają być uciążliwe, i w końcu ustępują. Krztusiec to choroba przewlekła, nieleczona może trwać tygodniami, a nawet miesiącami – dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnostyka i wprowadzenie odpowiedniego leczenia.

Krztusiec – powikłania:

Na powikłania krztuśca narażone są przede wszystkim dzieci i niemowlęta. Powikłania mogą zagrażać ich życiu. Są to najczęściej zapalenie płuc i uszkodzenie ucha środkowego. Najgroźniejszym powikłaniem krztuśca jest uszkodzenie mózgu, które może się objawiać zaburzeniami świadomości, napadami drgawek lub niedowładami kończyn.

Długotrwałe zażywanie antybiotyków może powodować zubożenie flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym. Pamiętaj o przyjmowaniu prebiotyków lub probiotyków podczas antybiotykoterapii.

Krztusiec – zapobieganie:

W Polsce szczepienia przeciwko krztuścowi są obowiązkowe. Szczepionka podawana jest czterokrotnie, w zastrzyku domięśniowym. Pierwszą dawkę podaje się między 6 a 8 tygodniem życia. Drugą dawkę podaje się w 3-4 miesiącu życia, trzecią między 5 a 6 miesiącem życia, a ostatnią – czwartą między 16 a 18 miesiącem życia.

Dawki przypominające podaje się odpowiednio w 6, 14 i 18 roku życia. Po osiągnięciu pełnoletności, nie przysługują już bezpłatne szczepionki na krztusiec, błonicę i tężec osobom zdrowym.

Szczepionka jest wieloskładnikowa (poliwalentna). Oznacza to, że jedna szczepionka chroni przed wystąpieniem więcej niż jednej choroby. W tym wypadku, szczepionka DTP zapobiega zachorowaniu na krztusiec, błonicę i tężec.

Dlaczego dorośli chorują na krztusiec?

Szczepionki eliminują zachorowania na krztusiec – dają odporność na chorobotwórcze pałeczki krztuśca, ale nie na zawsze. Odporność poszczepienna na krztusiec mija po około 10 latach od ostatniego szczepienia.

Jesteś przed trzydziestką? Zaszczep się! Odporność na koklusz, błonicę i tężec może spaść, i możesz być podatna na zakażenia. Koszt szczepienia to 100-250 zł.

Ruch antyszczepionkowy a krztusiec

Mimo wysokich kar finansowych i ryzyka nieprzyjęcia dziecka do szkoły bez karty szczepień, niektórzy rodzice nie wyrażają zgody na obowiązkowe, bezpłatne zaszczepienie swojego dziecka. Swoją decyzję argumentują brakiem wiary w skuteczność szczepionek, doszukują się spisków koncernów farmaceutycznych. Szczepionki przeciwko krztuścowi pozwoliły na zminimalizowanie zachorowań u dzieci i niemowląt niemalże do zera. Zanim odmówisz lekarzom obowiązkowych szczepień swojego dziecka, pomyśl o konsekwencjach tej decyzji – możliwości zachorowania i wystąpienia zagrażających zdrowiu i życiu powikłań.

Szczepienie na krztusiec w ciąży

Lekarze zalecają szczepienie przeciwko krztuścowi, jeśli znajdujesz się w grupie ryzyka – np. miałaś kontakt z osobą chorą, a ostatnie szczepienie miałaś więcej niż 10 lat temu. Zapytaj swojego lekarza o możliwość zaszczepienia na krztusiec.
Autor: Natalia Ciszewska