Zespół policystycznych jajników – przyczyny, objawy i leczenie

Tyjesz mimo regularnych ćwiczeń i racjonalnej diety? Bezskutecznie walczysz z trądzikiem? To mogą być objawy zespołu policystycznych jajników. Sprawdź, jakie są przyczyny tego schorzenia i jak je zdiagnozować. Poznaj metody leczenia wielotorbielowatych jajników.

Zespół policystycznych jajników – przyczyny

Przyczyny zespołu policystycznych jajników (PCOS – Policystic Ovary Syndrome) to zaburzenia hormonalne, które doprowadzają do nieprawidłowości w jajnikach. Powstają w nich pęcherzyki, w których dojrzewają komórki jajowe, ale niestety nie wydostają się do jajowodu. Pęcherzyki obumierają i powstają z nich małe torbiele.

Wysoki poziom LH (hormon luteinizujący, lutropina) i zaburzony poziom hormonu FSH (hormon folikulotropowy) sprawiają, że w jajnikach zwiększa się ilość niedojrzałych pęcherzyków Graafa, ale nie dochodzi do owulacji, czyli uwolnienia komórki jajowej do jajowodu. Nie powstaje też ciałko żółte, a stężenie progesteronu nie wzrasta.

Niski poziom progesteronu we krwi może być powodem nieregularnych cykli miesiączkowych, a zwiększone stężenie androgenów, które są produkowane przez pęcherzyki, odpowiada za nadmierne owłosienie kobiet (hirsutyzm).

Jajniki stają się z czasem wypełnione małymi torbielami (cystami). Z tego powodu mówi się właśnie o wielotorbielowatych jajnikach, inaczej zespole policystycznych jajników.

Sprawdź również, co zrobić, kiedy odczuwasz ból jajnika.

Zespół policystycznych jajników – objawy:

• skąpe, nieregularne miesiączki lub ich brak,
• przerzedzone włosy (zakola),
• nieuzasadnione przybieranie na wadze,
• nasilenie się zmian trądzikowych,
• łojotok,
• rogowacenie ciemne (ciemne plamki na skórze),
• nadmierne owłosienie w okolicy twarzy, pleców, na udach i na pośladkach,
• podwyższony poziom cukru we krwi,
• trudności z zajściem w ciążę,
• nadciśnienie.

Charakterystycznym objawem schorzenia są torbiele w jajniku, które lekarz ginekolog może zdiagnozować za pomocą aparatury USG.

Jak zdiagnozować zespół policystycznych jajników?

Jeśli masz któreś z wyżej wymienionych objawów, szukaj pomocy u specjalistów, którzy wykluczą lub potwierdzą to schorzenie. Lekarz zazwyczaj zleca badanie poziomu hormonów we krwi i USG przezpochwowe, by ocenić stan jajników. 

Jajniki kobiet, które chorują na wielotorbielowate jajniki, są wypełniona licznymi cystami, których w wielu przypadkach nie da się nawet dokładnie policzyć. Przyjmuje się, że o policystycznych jajnikach mówi się, gdy lekarz w badaniu ultrasonograficznym stwierdzi więcej niż 12-20 pęcherzyków w jajniku (o średnicy od 2 do 9 mm) lub gdy objętość jajnika wynosi ponad 10 cm3.

Zespół policystycznych jajników – jaki lekarz pomoże?

Udaj się do lekarza internisty i poproś o skierowanie do specjalisty. Lekarz rodzinny może zalecić ci wizytę u endokrynologa lub ginekologa. Do tego pierwszego potrzebujesz skierowania, ale na wizytę u ginekologa w ramach ubezpieczenia zdrowotnego możesz zapisać się bez skierowania.

Jeśli chcesz leczyć się prywatnie, wybierz lekarza o podwójnej specjalizacji, czyli ginekolog-endokrynolog. Dzięki temu, specjalista będzie mógł szerzej spojrzeć na twój przypadek i leczyć zarówno kwestie typowo ginekologiczne, które wynikają z nieprawidłowej gospodarki hormonalnej, jak i zająć się przywróceniem równowagi tej gospodarki w twoim organizmie. To bardzo dobre rozwiązanie, które zaoszczędzi ci dużo czasu, ale też pieniędzy.

Zespół policystycznych jajników – leczenie

Leczenie wielotorbielowatych jajników jest trudne, ale możliwe. Terapię prowadzi się za zazwyczaj za pomocą hormonów i ma ona charakter długotrwały. Mogą to być preparaty doustne, dopochwowe, w formie iniekcji lub implanty czynne hormonalnie.

Zwykle są to hormonalne środki antykoncepcyjne, które wprowadzają jajniki w stan uśpienia na czas hormonoterapii. Skutkiem tego jest obniżenie stężenia LH i androgenów, a w jajnikach przestają powstawać torbiele.

Lekarze zalecają też zrzucenie dodatkowych kilogramów, ponieważ tkanka tłuszczowa jest źródłem hormonów, które mogą zaburzać równowagę hormonalną. Jeśli palisz papierosy, powinnaś jak najszybciej zerwać z nałogiem, ponieważ nikotyna pobudza organizm do większej produkcji androgenów.

Kuracja zawsze jest dobierana do pacjentki indywidualnie. W niektórych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o laparoskopowej resekcji zmienionych jajników lub kauteryzacji jajników.

Pamiętaj! Kobiety z PCOS mają tendencję do nadwagi lub otyłości, cukrzycy, nadciśnienia i innych chorób serca oraz udaru. Jeśli masz stwierdzony zespół policystycznych jajników, powinnaś być pod stałą opieką endokrynologa-ginekologa.

Zespół policystycznych jajników a ciąża

W przypadku, gdy chcesz zajść w ciążę, ale przez zespół policystycznych jajników twoja płodność jest obniżona, lekarz może podjąć decyzję o stymulacji jajeczkowania. Polega to na podaniu klomifenu między piątym a dziewiątym dniem cyklu. Inne możliwości to stymulacja FSH lub in vitro.

Dobre rezultaty przynosi też stosowanie antykoncepcji hormonalnej przez dłuższy czas przed staraniem się o dziecko. Hormony stabilizują gospodarkę hormonalną kobiety oraz wyciszają jajniki, które funkcjonują nieprawidłowo. Po kilku miesiącach hormonoterapii lekarze zalecają zazwyczaj odstawienie leków i sprawdzają, czy cykle się unormują i czy komórki jajowe będą prawidłowo dojrzewać i uwalniać się do jajowodu.

Musisz jednak wiedzieć, że nie wszystkie kobiety z zespołem policystycznych jajników mają obniżoną płodność. Wiele z nich miesiączkuje regularnie i ma cykle z owulacjami, co oznacza, że nie mają żadnych trudności z zajściem w ciążę. To kwestia indywidualna.