Data publikacji:
Mindfulness i zdrowie psychiczne: dlaczego warto praktykować uważność?
Mindfulness – co to jest? To pytanie coraz częściej pojawia się w kontekście zdrowia psychicznego i samorozwoju. Mindfulness, czyli uważność, to praktyka polegająca na świadomym skupieniu się na chwili obecnej, bez oceniania i rozpraszania uwagi myślami o przeszłości lub przyszłości. Jest to sposób na pełne doświadczanie teraźniejszości, z akceptacją i otwartością. Na czym tak naprawdę polega mindfulness? Jakie korzyści przynosi? Jak zacząć? Tego dowiesz się z dalszej części poniższego artykułu.
Mindfulness – co to jest i na czym polega?
Co to jest mindfulness? Mindfulness wywodzi się z tradycji buddyjskiej, jednak współczesne podejście opiera się na naukowych badaniach i jest stosowane w terapii oraz profilaktyce zdrowia psychicznego. Medytacja mindfulness, trening uważności oraz inne techniki mindfulness są wykorzystywane w psychoterapii, pracy z emocjami oraz redukcji stresu.
Głównym celem tej techniki jest rozwój umiejętności obserwacji własnych myśli, emocji i odczuć w ciele w sposób neutralny, bez krytykowania siebie i bez zbędnego rozpraszania się przeszłością czy przyszłością. To także nieocenianie własnych doznań, przyjmowanie ich takimi, jakie są.
Czym nie jest mindfulness?
Mindfulness jest często błędnie interpretowane, dlatego warto wyjaśnić, czym nie jest, aby uniknąć nieporozumień.
Wiele osób myśli, że praktyka mindfulness polega na pozbyciu się myśli i osiągnięciu „pustki w głowie”. W rzeczywistości mindfulness polega na obserwowaniu myśli i emocji, ale bez przywiązywania się do nich i bez oceniania. Myśli będą się pojawiać – kluczem jest ich akceptacja, a nie próba ich wyeliminowania.
Mindfulness to nie tylko medytacja. Jest jednym ze sposobów trenowania uważności, ale nie jedynym. Nie jest to również pozytywne myślenie – nie zmusza się do pozytywnych myśli ani ignorowania trudnych emocji. To akceptowanie rzeczywistości taką, jaką jest. Mindfulness nie jest też religią, mimo że z niej się wywodzi. Każdy, bez względu na wyznanie, może je praktykować.
Mindfulness – najważniejsze rodzaje treningów uważności
MBSR (Mindfulness-Based Stress Reduction) – redukcja stresu poprzez uważność
MBSR to najpopularniejszy program mindfulness, stworzony przez Jona Kabata-Zinna. Trwa 8 tygodni i obejmuje ćwiczenia medytacyjne, pracę z ciałem oraz świadomość myśli i emocji. Polecany osobom zestresowanym, przemęczonym, szukającym sposobu na wyciszenie umysłu.
MBCT (Mindfulness-Based Cognitive Therapy) – terapia poznawcza oparta na uważności
MBCT to rozwinięcie powyższego treningu, stosowane w psychoterapii, szczególnie w leczeniu depresji i nawracających epizodów depresyjnych. Łączy mindfulness z elementami terapii poznawczo-behawioralnej (CBT). Pomaga rozpoznawać i akceptować myśli oraz emocje, zamiast z nimi walczyć. Polecany osobom z depresją i lękami.
Mindful Eating – uważne jedzenie
Mindful Eating skupia się na świadomym jedzeniu, aby poprawić relację z jedzeniem i unikać kompulsywnego jedzenia. Polega na zwracaniu uwagi na smak, teksturę, zapach i uczucie sytości. Pomaga ograniczyć jedzenie emocjonalne i zachowania typu „zajadanie stresu”. Polecany osobom chcącym poprawić relację z jedzeniem.
Medytacja uważności (Mindfulness Meditation)
Medytacja mindfulness polega na siedzeniu w ciszy i obserwowaniu oddechu, myśli, emocji. Nie chodzi o „pozbycie się myśli”, lecz o ich świadome obserwowanie bez oceniania. Pomaga wyciszyć umysł, poprawia koncentrację i redukuje stres. Polecana każdemu, kto chce rozwijać mindfulness poprzez codzienną praktykę medytacyjną.
Trening uważności – jak zacząć mindfulness? Proste ćwiczenia dla początkujących i nie tylko
Jednym z najprostszych ćwiczeń mindfulness jest krótkie ćwiczenie oddechowe (od 1 do 5 minut). Znajdź spokojne miejsce i usiądź wygodnie. Zamknij oczy i skup się na swoim oddechu. Obserwuj, jak powietrze wchodzi i wychodzi – bez zmieniania tempa. Jeśli myśli zaczną odpływać, delikatnie wróć do oddechu.
Kolejnym jest jedzenie w uważności. Zamiast jeść w pośpiechu, zatrzymaj się na chwilę przed pierwszym kęsem: zwróć uwagę na wygląd, zapach i teksturę jedzenia. Jedz powoli, odczuwając każdy smak. A przede wszystkim: odłóż telefon, odejdź od komputera i wyłącz telewizor.
Jeszcze jednym polecanym ćwiczeniem jest spacer w uważności. W trakcie np. drogi do sklepu skup się na swoich krokach i rytmie chodzenia. Zwróć uwagę na dźwięki, które Cię otaczają i to, co się dzieje dookoła. Taki uważny spacer pomaga uspokoić umysł i docenić otaczający świat.
Trening mindfulness – korzyści dla ciała i umysłu
Regularna praktyka mindfulness obniża poziom kortyzolu (hormonu stresu). Pomaga unikać spirali zamartwiania się i negatywnych myśli. Jest też skuteczna w radzeniu sobie z lękiem, paniką i napięciem psychicznym.
Trening mindfulness zwiększa zdolność skupienia uwagi, zmniejsza rozproszenie i pomaga w nauce oraz pracy. Pomaga również lepiej regulować emocje: zmniejsza wybuchowość i ułatwia zachowanie spokoju w konfliktach. Pozytywnie wpływa również na jakość snu, a także uczy cieszenia się chwilą obecną.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Czy glicyna pomaga na sen?
25.06.2025
Jakie buty do badmintona? Najlepsze obuwie damskie
23.06.2025
Czy można ćwiczyć podczas okresu? Jak ćwiczyć podczas miesiączki?
20.06.2025
Shin splints – co to jest? Przyczyny i objawy bólu piszczeli
18.06.2025
Kapsaicyna. Co to jest i jak działa?
16.06.2025
Zapalenie rozcięgna podeszwowego stopy. Jak sobie z nim radzić?
12.06.2025
Autor: Agnieszka Ragus