Data modyfikacji: Poniedziałek, 21.11.2022

Rak szyjki macicy – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

5 na 10 kobiet ze zdiagnozowanym rakiem szyjki macicy umiera przez nowotwór. Kiedy zauważysz niepokojące objawy, może być już za późno. Jak go wykryć na czas? Sprawdź, jakie badanie pozwala na wczesne wykrycie raka, jakie daje objawy i jakie są możliwości leczenia.

Rak szyjki macicy – co to jest?

Wszystkie raki to nowotwory złośliwe. Mogą się rozwijać w niemal każdym narządzie wewnętrznym, ale w niektórych występują częściej. Rak szyjki macicy to drugi najczęstszy pod względem występowania nowotwór złośliwy wśród kobiet w Polsce.

Rak szyjki macicy – przyczyny

Najczęstszą przyczyną jest długotrwałe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, który jest przenoszony drogą płciową. Niemal każda kobieta ze zdiagnozowanym nowotworem złośliwym szyjki macicy jest zarażona wirusem HPV.

Grupę ryzyka stanowią kobiety, które często zmieniają partnerów i nie używają mechanicznego zabezpieczenia podczas kontaktów seksualnych (prezerwatyw ze środkiem wirusobójczym). Do zakażenia dochodzi częściej u kobiet z osłabionym układem immunologicznym, palących papierosy i po porodach. Pamiętaj, że antykoncepcja hormonalna nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Jak rozwija się rak szyjki macicy?

Wewnątrz nabłonkowa neoplazja szyjki macicy, czyli rak przedinwazyjny poprzedza rozwinięcie się raka inwazyjnego. Ciężko jest powiedzieć, kiedy rak stanie się inwazyjny – to kwestia indywidualna. W niektórych przypadkach, rak nieinwazyjny nigdy nie przekształci się w formę inwazyjną.

Jeśli raka szyjki macicy wykryje się zanim przejdzie w formę inwazyjną, leczenie nie zawsze musi być agresywne – często wystarczy przyjmować leki farmakologiczne, by wygrać z nim na dobre.

Rak szyjki macicy – objawy:

upławy
krwawienia po stosunku płciowym lub badaniu ginekologicznym
krwawienie w środku cyklu menstruacyjnego
bardziej intensywne i dłuższe krwawienie podczas menstruacji
krwawienie po menopauzie
ból podczas stosunku płciowego
ból podbrzusza

Jak zdiagnozować raka szyjki macicy?

Najważniejszym badaniem, które pozwala wykryć nowotworzenie już na wczesnym etapie, jest cytologia szyjki macicy. Badanie polega na pobraniu komórek z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki i ocenie komórek pod mikroskopem.

Komórki nabłonka szyjki macicy można podzielić na: normalne, przedrakowe, rakowe i atypowe.

Badanie cytologiczne nie boli, ale powoduje pewien dyskomfort. Jest przeprowadzane przez ginekologa, bez znieczulenia. Za pomocą szczoteczki cytologicznej pobierana jest jedynie powierzchowna warstwa komórek szyjki macicy.

Jeśli cytologia jest niejasna (stwierdza się obecność komórek atypowych), należy powtórzyć badanie. W przypadku obecności komórek przedrakowych lub rakowych, kolejnym krokiem jest wykonanie kolposkopii, czyli wziernikowania szyjki macicy oraz oznaczania obecności i onkogenności wirusa HPV.

Cytologia szyjki macicy – czy jest refundowana?

Tak, kobiety między 25-59 rokiem życia mogą wykonać badanie w poradni ginekologicznej w ramach ubezpieczenia zdrowotnego raz na 3 lata. Czy to wystarczy w profilaktyce raka szyjki macicy? To pytanie zadaje sobie wiele Polek.

Skonsultuj częstość cytologii ze swoim ginekologiem. Niestety, za każdą dodatkową cytologię będziesz musiała zapłacić. Koszt cytologii to około 50 zł. Do tego trzeba doliczyć konsultację ginekologiczną – około 100-180 zł. Ale zasada jest jedna: nigdy nie oszczędzaj na swoim zdrowiu!

Jedynie kobiety w grupie ryzyka (zakażone wirusem HIV, przyjmujące przewlekle leki osłabiające układ odpornościowy lub zakażone wirusem HPV wysokiego ryzyka), mogą mieć refundowane badanie cytologiczne szyjki macicy częściej – co rok.

Cytologia szyjki macicy – jak długo czeka się na wynik?

Ginekolog pobiera komórki z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki cytologicznej i wysyła je do laboratorium. Tam, specjaliści oglądają je pod mikroskopem i oceniają, czy mają cechy nowotworzenia. Wynik cytologii jest gotowy do odbioru dopiero po kilku tygodniach (2-6 tygodni). Czas oczekiwania zależy od działania poczty/ kuriera i czasu pracy laboratorium.

Czy da się wyleczyć raka szyjki macicy?

Tak. Raka szyjki macicy można się pozbyć, jeśli odpowiednio szybko się go wykryje i podda się leczeniu onkologicznemu. Najważniejsze, by wykryć go zanim da przerzuty do innych narządów.

Rak szyjki macicy – leczenie

Sposób leczenia dobierany jest indywidualnie. Zależy to od stopnia zaawansowania zmian nowotworowych.

Zmiany przedrakowe przeważnie nie wymagają leczenia chirurgicznego – wystarczy przyjmować odpowiednie leki. Zmiany rakowe wymagają natomiast inwazyjnego leczenia. Jeśli zmiany są małe i nowotwór wykryto na wczesnym etapie, często nie ma potrzeby usuwania całej macicy. Wystarczy usunąć zmianę wraz z otaczającą ją zdrową tkanką.

Metody oszczędzające to:

kriochirurgia, czyli wymrażanie
elektrokauteryzacja, czyli działanie wysokich temperatur (wypalanie)
metoda LEEP, czyli usunięcie zmiany za pomocą pętli elektrycznej
laseroterapia

Metody nieoszczędzające (radykalne) polegają na wycięciu macicy (histerektomii) lub jej fragmentu wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. Operację przeprowadza się laparoskopowo lub przez rozcięcie powłok brzusznych, w pełnym znieczuleniu.

Dodatkowo, duże znaczenie w leczeniu odgrywa radioterapia i chemioterapia. Zazwyczaj stosuje się obie metody jednocześnie (radiochemioterapię). Równoczesne przyjmowanie chemii, czyli leków cytostatycznych zwiększa skuteczność radioterapii.

Czy można zajść w ciążę po wyleczeniu raka szyjki macicy?

Tak, jeśli raka wykryje się na wczesnym etapie. Wówczas nie ma potrzeby stosować leczenia, które pozbawia kobiety płodności (np. histerektomii). Dlatego pamiętaj, badaj się regularnie!

Przeczytaj również:

Autorka: Natalia Ciszewska

Podobne artykuły: