Data publikacji:
5 objawów raka prostaty
Rak prostaty jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych występujących wśród polskich mężczyzn. Dowiedz się, jakie są jego objawy i kiedy twój partner, tato lub dziadek powinien zgłosić się do lekarza.
Czym jest prostata?
Prostata, inaczej gruczoł krokowy lub stercz, występuje jedynie u mężczyzn i jest narządem gruczołowym męskiego układu rozrodczego. Znajduje się tuż pod pęcherzem moczowym i otacza cewkę moczową w jej początkowym odcinku. Z tego powodu wszelkie zmiany chorobowe dotyczące gruczołu krokowego dają najczęściej objawy związane z układem moczowym. Prostata przylega do odbytnicy, co ma znaczenie w badaniu tego gruczołu przez lekarza.
Stercz zbudowany jest z kilku stref:
- obwodowej,
- przejściowej,
- środkowej,
- spoidła przedniego.
- Rolą prostaty jest wytwarzanie będącej częścią nasienia wydzieliny, która wspomaga ruchliwość plemników i jest dla nich źródłem energii.
Rak prostaty – jak często występuje?
Rak gruczołu krokowego jest drugim co do częstości występowania nowotworem złośliwym u mężczyzn w Polsce. Ustępuje jedynie rakowi płuc. Najczęściej dotyka mężczyzn powyżej 50. roku życia. Czynnikami predysponującymi do zachorowania są:
- Wiek – im starszy mężczyzna, tym większe jest ryzyko zachorowania.
- Czynniki genetyczne – zachorowania wśród najbliższych krewnych (ojciec, brat). Ryzyko wystąpienia raka gruczołu krokowego jest dwukrotnie większe w przypadku choroby u jednego krewnego, a od pięciu do nawet jedenastu razy, gdy chorowało dwóch lub więcej bliskich krewnych.
- Dieta – spożywanie dużych ilości tłuszczów zwierzęcych zwiększa ryzyko zachorowania. Natomiast jedzenie w dużych ilościach soi i ryżu zmniejsza to ryzyko.
Najczęstszymi nowotworami złośliwymi w gruczole krokowym są gruczolakoraki. Niekiedy mogą wystąpić też raki przejściowonabłonkowe, płaskonabłonkowe czy mięsaki, zdarza się to jednak o wiele rzadziej. Typową lokalizacją rozwoju raka prostaty jest strefa obwodowa, czyli oddalona od przebiegającej przez gruczoł krokowy cewki moczowej. Z tej przyczyny objawy w początkowym okresie choroby często nie są obecne.
Rak prostaty – objawy
Chorzy na raka prostaty w początkowym jej okresie najczęściej nie zgłaszają żadnych objawów. Obecnie, dzięki powszechnym badaniom przesiewowym, to właśnie w stadium bezobjawowym wykrywana jest duża część raków prostaty. Objawy raka prostaty pojawiające się u chorych są zwykle podobne do tych występujących w łagodnym rozroście gruczołu krokowego. Jest to bardzo częsta choroba dotykająca starszych mężczyzn. Dlatego lekarz, diagnozując chorego, przeprowadza badania, które umożliwiają zróżnicowanie tych dwóch chorób.
Do objawów raka prostaty w początkowym stadium należą:
- Częstomocz – oznacza oddawanie moczu wielokrotnie w czasie dnia.
- Parcia naglące – jest to nagłe odczucie potrzeby oddania moczu, niekiedy towarzyszy mu popuszczanie moczu, gdy chory nie zdąży dojść do toalety.
- Wąski strumień moczu i uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza – są to objawy związane z uciskiem cewki moczowej w jej odcinku przebiegającym przez prostatę. Czasami obecne jest też utrudnione rozpoczęcie oddawania moczu oraz wykapywanie moczu kroplami po mikcji.
- Dyskomfort w czasie oddawania moczu – może przybierać postać pieczenia lub bólu.
- Nykturia – czyli oddawanie moczu w czasie nocy. Zmusza chorego mężczyznę do wstawania w nocy i korzystania z toalety.
Należy jednak pamiętać, że występowanie wyżej wymienionych objawów nie zawsze oznacza raka prostaty, ponieważ takie same objawy dają inne schorzenia dotyczące stercza, np. łagodny rozrost gruczołu krokowego. Natomiast pojawienie się któregoś z symptomów jest powodem do poszukiwania pomocy u lekarza rodzinnego lub urologa. Jest to konieczne, aby przeprowadzić dalszą diagnostykę i dokonać prawidłowego rozpoznania choroby.
W przypadku wyższych stopni zaawansowania choroby, które obecnie są coraz rzadsze, mogą wystąpić objawy takie, jak:
- bóle kości, szczególnie w okolicy lędźwiowej,
- spadek masy ciała,
- ogólne wyniszczenie,
- obecność krwi w moczu.
Objawy raka prostaty w badaniach
Pierwszym badaniem, jakie wykona lekarz u chorego zgłaszającego się z takimi objawami, jest badanie per rectum, czyli badanie palcem przez odbytnicę. Jak wspomniano wcześniej, tylna część prostaty przylega do odbytnicy, dlatego obecność niepokojących zmian, takich jak guzki i stwardnienia, można wyczuć, dotykając gruczołu. W przypadku łagodnego rozrostu prostaty gruczoł jest zazwyczaj jednolicie powiększony, bez obecności guzków i stwardnień. Badanie per rectum jest też badaniem wykonywanym u starszych mężczyzn (około 50. roku życia) bez objawów choroby w celu wykrycia zmian, które nie dają jeszcze żadnych symptomów.
Innym badaniem wykonywanym w celu diagnostyki raka prostaty jest badanie PSA, czyli swoistego antygenu gruczołu krokowego. Może on być podwyższony nie tylko w przypadku nowotworu złośliwego, dlatego samodzielnie nie stanowi podstaw do stawiania rozpoznania. Jego systematyczny wzrost w ciągu roku może jednak sugerować obecność raka prostaty.
Kolejne badanie, które umożliwia diagnozowanie raka prostaty, to USG przezodbytnicze. Umożliwia ono zobrazowanie guzków znajdujących się w sterczu o wiele dokładniej niż USG przezbrzuszne. W czasie tego badania możliwe jest także wykonanie biopsji gruczołu krokowego. Pobrane wycinki poddaje się badaniu histopatologicznemu. Ma to znaczenie nie tylko w identyfikacji choroby, ale także w przypadku stwierdzenia raka prostaty. Umożliwia ocenę złośliwości, a co za tym idzie – ryzyka dla chorego.
Autorka: Zuzanna Pawlak
Przeczytaj również
Choroba lokomocyjna u dzieci – jak pomóc maluchowi przetrwać podróż?
2024-11-20
Naprotechnologia – naturalna metoda walki z niepłodnością
2024-11-15
Inseminacja – na czym polega i kiedy warto ją rozważyć?
2024-11-13
Czy w ciąży trzeba zapinać pasy bezpieczeństwa? Oto, co musisz wiedzieć!
2024-11-11
OCZYwista sprawa – jak dbać o zdrowy wzrok u dziecka?
2024-11-11
Bioderka pod kontrolą – jak zadbać o zdrowie stawów biodrowych dziecka?
2024-11-04
Poznaj domowe sposoby na kataralne zapalenie ucha
2024-10-31