Data modyfikacji: Poniedziałek, 21.11.2022

Co to jest hirsutyzm? Leczenie nadmiernego owłosienia

Nadmierne owłosienie u kobiet bywa dla nich ogromnym problemem. Niekiedy jest ono objawem zaburzeń hormonalnych w organizmie. Dowiedz się, kiedy szukać pomocy lekarskiej i jak radzić sobie z nadmiernym owłosieniem.

Hirsutyzm – co to takiego?

Nadmierne owłosienie typu męskiego u kobiet jest nazywane hirsutyzmem. Może ono być związane z zaburzeniami hormonalnymi lub przyjmowaniem niektórych leków. W przypadkach hirsutyzmu, zbyt duża ilość włosów jest zlokalizowana w miejscach, w których typowo nie występują one u kobiet. Dotyczy to:

górnej wargi, tzw. „wąsik”,
brody,
bokobrodów,
klatki piersiowej, także dookoła brodawek sutkowych,
ud – najczęściej ich powierzchni wewnętrznej,
brzucha,
pleców.

Czasami hirsutyzmowi towarzyszą inne skutki nadmiaru hormonów androgenowych. Mówimy wtedy o wirylizacji. Jest to stan, w którym, z powodu nadmiaru androgenów, dochodzi do zmian w ciele kobiety, takich jak:

powiększenie łechtaczki,
zmniejszenie się piersi,
nasilony trądzik zlokalizowany na twarzy i plecach,
zmiana tonu głosu – jego obniżenie,
wzrost masy mięśniowej,
łysienie – rozpoczyna się w okolicach skroni, tworząc tzw. zakola, a także na czubku głowy. Jest to łysienie typu męskiego,
zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością,
zmiany nastroju, np. stany depresyjne.

Hirsutyzm należy różnicować z hipertrychozą, czyli uogólnionym zwiększeniem ilości włosów. Nie jest ono związane z nadmiarem hormonów androgenowych i może występować na każdym obszarze ciała. Może być wynikiem działania leków, chorób ogólnoustrojowych czy też być dziedziczone w przypadku, gdy u rodziców także występowało nadmierne owłosienie ciała.

Hirsutyzm – przyczyny

Hirsutyzm jest spowodowany nadmiarem hormonów androgenowych w organizmie kobiety. Androgeny to grupa hormonów płciowych, które nadają organizmowi cechy męskie, m.in. zwiększają ilość włosów, masę mięśniową. Do najbardziej aktywnych należą testosteron i dihydrotestosteron.

W organizmie kobiety androgeny są fizjologicznie produkowane w niewielkich ilościach przez nadnercza i jajniki. W niektórych stanach chorobowych wytwarzanie androgenów może być nasilone i wtedy dochodzi do wystąpienia opisanych wyżej objawów. Niekiedy nadmierna ilość androgenów jest wynikiem przyjmowania leków, takich jak:

androgeny,
steroidy anaboliczne,
danazol – lek stosowany w leczeniu endometriozy,
kwas walproinowy – lek przeciwpadaczkowy,
niektóre grupy doustnych środków antykoncepcyjnych – zawierające androgenny progestagen.

Do chorób, które przebiegają ze zwiększeniem syntezy androgenów i tym samym z hirsutyzmem należą:

zespół policystycznych jajników,
guz jajnika wykazujący działanie wirylizujące,
guz nadnerczy, który wydziela androgeny,
zespół Cushinga,
wrodzony przerost nadnerczy,
nadmiar prolaktyny,
zespół oporności na insulinę.

Część przypadków hirsutyzmu nie jest wywołana żadnym z powyższych zaburzeń, nie ma też związku z przyjmowaniem leków. Mówimy wtedy o idiopatycznym hirsutyzmie, czyli bez uchwytnej przyczyny.

Hirsutyzm – leczenie

W przypadku występowania nadmiernego owłosienia, a szczególnie, kiedy takie zmiany pojawiają się nagle i dość szybko narastają, konieczna jest wizyta u lekarza. Bardzo istotny jest wywiad chorobowy, który jest przeprowadzony z pacjentką. Nie zawsze bowiem nadmierne owłosienie jest wynikiem choroby.

Czasem jest to cecha danej osoby. W celu wykluczenia lub potwierdzenia występowania różnych schorzeń powodujących hirsutyzm, lekarz może zlecić ci rożne badania, m.in. hormonalne czy obrazowe. Jeśli wykryto przyczyny nadmiernego owłosienia i niekiedy innych towarzyszących mu objawów, lekarz, uwzględniając potrzeby pacjentki, decyduje o dalszym leczeniu.

W przypadku obecności guza jajnika czy też nadnercza, konieczne jest jego usunięcie operacyjne. Gdy do czynienia mamy z innymi zespołami chorobowymi, skuteczne w leczeniu hirsutyzmu mogą okazać się leki, np. dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne. Jest to jednak zawsze indywidualna decyzja podjęta wspólnie przez lekarza i pacjentkę, uwzględniająca jej potrzeby i oczekiwania, w tym ewentualne plany macierzyńskie.

Inne preparaty stosowane w celu leczenia nadmiernego owłosienia to leki z grupy antyandrogenów, do których należą m.in. spironolakton, octan cyproteronu, flutamid, a niekiedy także łączenie tych dwóch grup leków.

Gdy istnieje podejrzenie, że hirsutyzm jest wynikiem działania przyjmowanych przez pacjentkę leków, podejmuje się najczęściej próbę odstawienia leku.

Nadmierne owłosienie – jak sobie z nim radzić?

Oprócz leczenia farmakologicznego czy też operacyjnego, bardzo ważne dla kobiet jest usunięcie nadmiernej ilości włosów.

Szczególnie w przypadkach hirsutyzmu idiopatycznego, ale także wywołanego innymi przyczynami. Ma to na celu poprawę samopoczucia kobiet dotkniętych tym schorzeniem. Jest to defekt kosmetyczny, ale ma duży wpływ na jakość życia, gdyż każda kobieta chce czuć się dobrze w swoim ciele.

W tym celu można stosować różne sposoby usuwania owłosienia. Część z nich umożliwia usunięcie włosa wraz z cebulką, co wydłuża czas ich odrastania. Niektóre dają szansę na trwałe usunięcie owłosienia w miejscach niepożądanych przez uszkodzenie cebulek. Metody te znajdują się w ofertach wielu salonów kosmetycznych. Po zakupieniu odpowiedniego sprzętu wiele z nich można przeprowadzać samodzielnie w domu. Należą do nich: