Data publikacji:

Fruktoza z owoców. Czy jest zdrowa?

Świadomość na temat cukrów w diecie stale wzrasta, dlatego wiele osób decyduje się zamieniać biały cukier na jego odpowiedniki. Popularnością cieszy się fruktoza, która od sacharozy jest dwa razy słodsza, a więc można stosować jej znacznie mniej. Wiele osób sądzi również, że po owoce można sięgać bez żadnych ograniczeń – w odróżnieniu od słodyczy. Ile w tym prawdy? Czy fruktoza faktycznie jest zdrowym rozwiązaniem?

Czym właściwie jest fruktoza?

Jak sama nazwa wskazuje, fruktoza występuje w owocach. To cukier prosty, który w spożywczym przemyśle jest wykorzystywany na bardzo szeroką skalę. Cukier owocowy wraz z glukozą tworzy sacharozę, oraz syrop glukozowo-fruktozowy. Te składniki znajdziesz w niemal wszystkich, popularnych słodyczach, a nawet w wędlinach czy pieczywie.
Czy fruktoza jest zdrowsza od glukozy? Zanim przejdę do odpowiedzi na to pytanie, zaznaczę, że glukoza jest cukrem naturalnie występującym w ludzkim organizmie – i po prostu potrzebnym do życia. Fruktoza jest dla twojego ciała obca. Z tego względu, może powodować wiele problemów – zwłaszcza, jeśli spożywasz ją w nadmiarze lub nie cieszysz się idealnym stanem zdrowia.

Fruktoza szkodliwa dla wątroby?

Wątroba to jedyny organ, który przetwarza fruktozę, która dostała się do organizmu. Gdy tego cukru pojawia się bardzo dużo, zostaje przekształcany w tłuszcz. To właśnie z tego powodu, nadmiar fruktozy w diecie może przyczyniać się do wielu, groźnych chorób, w tym otyłości, cukrzycy i problemów z krążeniem. Te fakty zaprzeczają mitom mówiącym, jakoby fruktoza była dietetyczną alternatywą dla klasycznego, białego cukru.

Cukier owocowy przyczyną artretyzmu

Kwas moczowy, wydzielany wskutek metabolizmu fruktozy, może zwiększyć ryzyko wystąpienia dny moczanowej, czyli artretyzmu. To ryzyko wzrasta szczególnie w przypadku spożywania dużych ilości napojów gazowanych, słodzonych syropem fruktozowym.


Fruktoza dla diabetyków? Niekoniecznie

Utarło się, że fruktoza to dobry zamiennik białego cukru dla osób, które z powodów zdrowotnych muszą go ograniczać. Ma mniejszy indeks glikemiczny, a dodatkowo jest o wiele słodsza, niż sacharoza, dlatego można używać jej mniej.

Niestety, ponownie pojawia się problem metabolizowania fruktozy, które zachodzi wyłącznie w wątrobie. Produktem ubocznym tego procesu jest kwas moczowy, który jest jednym z głównych powodów stwardnienia tętnic i miażdżycy. Wystąpienie takich problemów zdrowotnych u osoby, która cierpi na cukrzycę może okazać się nawet śmiertelne. Zamiast po fruktozę, diabetycy powinni sięgać po zamienniki cukru takie, jak ksylitol oraz stewia.

Z fruktozą wcale nie schudniesz

Kolejny mit na temat fruktozy mówi, że można stosować ją na diecie odchudzającej. Niestety, sposób, w jaki metabolizowana jest fruktoza, nie pozwala na uregulowanie poziomu leptyny – czyli tzw. hormonu sytości. Oznacza to, że po spożyciu dużych ilości fruktozy, nadal możesz odczuwać złudny głód, a to prosta droga do sięgnięcia po kolejną przekąskę.

Wpływ fruktozy na mózg

Istnieją hipotezy mówiące, że nadmiar fruktozy w diecie może przyczyniać się do spadku wydolności umysłowej – gorszej koncentracji i pamięci – a w efekcie, nawet do rozwoju choroby Alzheimera.

Fruktoza w owocach – czy trzeba jej unikać?

Należy pamiętać, że negatywny wpływ fruktozy na ludzkie zdrowie wystąpi tylko, jeśli w diecie jest istotnie nadużywana. Jeśli cieszysz się ogólnym zdrowiem, śmiało możesz sięgać po owoce i miód. W tych produktach, tuż obok fruktozy występuje wiele, cennych dla zdrowia minerałów i witamin, z których rezygnacja nie byłaby rozsądna. Aby fruktoza w owocach ci zaszkodziła, musiałbyś jeść kilogramy owoców każdego dnia.

Fruktoza w owocach może być jednak groźna dla osób cierpiących na cukrzycę. To, jakie owoce może jeść diabetyk, powinno być dokładnie ustalone z lekarzem. Zazwyczaj, cukrzycy mogą sięgać po owoce cytrusowe i awokado. Diabetycy nie powinni używać również fruktozy w „czystej” postaci, do słodzenia potraw i napojów.

Najgorsze oblicze fruktozy, czyli jakie?

Nie ulega wątpliwościom, że najgorsza dla zdrowia jest ta fruktoza, która występuje w produktach wysoko przetworzonych. Gdy ukrywa się pod postacią syropu glukozowo-fruktozowego i towarzyszą jej konserwanty, wzmacniacze smaku, barwniki i stabilizatory, bez wątpienia jest groźna dla twojego zdrowia. Z jednej strony – jeden batonik jeszcze nikogo nie zabił. Z drugiej – dlaczego by nie spróbować zdrowych słodyczy lub tych, które po prostu przygotujesz samodzielnie, bez dodatku podejrzanych substancji?

Lista bezpiecznych zamienników cukru

Trudno o kogoś, kto nie lubi od czasu do czasu przekąsić czegoś słodkiego. W takich chwilach, warto sięgać po zamienniki cukru, które nie powodują tycia i spustoszenia w gospodarce hormonalnej. Do słodzenia kawy i herbaty oraz domowych deserów, możesz bez obaw stosować:
1. Ksylitol. Jest 14-krotnie słodszy od białego cukru, dlatego wystarczy dosłownie szczypta. Uzyskiwany jest z drzewa brzozy. Nie powoduje wahań insuliny we krwi, nie przyczynia się do napadów głodu.
2. Stewia. Najzdrowsza będzie ta w postaci świeżych liści, które są bardzo słodkie i praktycznie nie mają żadnych kalorii. Istnieją podejrzenia, że przetworzona stewia – w formie proszku – może nie być najzdrowszym rozwiązaniem.

3. Syrop klonowy. To wybór dobry raczej „od święta”, ponieważ syrop klonowy cechuje się wysokim indeksem glikemicznym. Ma jednak sporo witamin i minerałów (witaminy B, wapń, potas, magnez) oraz mniej kalorii, niż biały cukier.
Należy pamiętać, że pomimo, iż fruktoza pochodzi z owoców, nadal pozostaje cukrem. Warto kontrolować jej spożycie – zwłaszcza, jeśli dotyczą cię problemy zdrowotne.

Autorka: Joanna Stanuch