Biegunka – przyczyny rozwolnienia i sposoby leczenia

Biegunka to określenie dolegliwości polegającej na bardzo częstym oddawaniu stolca oraz zmianie jego konsystencji na płynną. Choć jest to problem powszechny, z którym każdy zetknął się choć raz w życiu, nie należy go bagatelizować. Zmiany w rytmie wypróżnień mogą prowadzić bowiem do odwodnienia i osłabienia organizmu. Sprawdź, co powoduje biegunkę – przyczyny tej dolegliwości mogą być różne!

Co to jest biegunka? Co powoduje rozwolnienie?

Wstydliwa i przykra dolegliwość – biegunka, to tak naprawdę nie choroba sama w sobie, a objaw komplikacji zachodzących w układzie pokarmowym. Zwykle rozwolnienie kojarzone jest przede wszystkim ze zjedzeniem nieświeżej potrawy; warto jednak wiedzieć, że może ono mieć o wiele więcej potencjalnych przyczyn.

Wyróżnia się dwa rodzaje rozwolnienia:

• biegunkę ostrą – trwającą do 14 dni, zazwyczaj spowodowaną zakażeniem drobnoustrojami, ustępującą samoistnie,
• biegunkę przewlekłą – trwającą ponad 14 dni, związaną z przewlekłymi schorzeniami.

Jakie są objawy biegunki?

Symptomy biegunki są na tyle charakterystyczne, że z pewnością nikt ich nie przeoczy. Dolegliwość objawia się nagłym, często bolesnym parciem na stolec, który zmienia swoją konsystencją na płynną. W niektórych przypadkach można zauważyć w nim domieszkę śluzu lub krwi. Ponadto stolec przy biegunce zyskuje szczególnie przykry zapach.

Rozwolnienie – przyczyny

Borykasz się z biegunką? Koniecznie przeczytaj, co może być jej powodem. Trafne zdiagnozowanie przyczyny rozwolnienia jest konieczne, by dobrać prawidłowy sposób jego leczenia.

Ostra biegunka – przyczyny

Ostra i nagle występująca biegunka niemal zawsze ma podłoże bakteryjne lub wirusowe. Prócz częstego oddawania stolca o luźnej konsystencji, pojawiają się objawy, takie jak gorączka, osłabienie oraz odwodnienie organizmu. Charakterystyczne dla ostrej biegunki są również inne symptomy układu pokarmowego, w tym wymioty i bóle brzucha.

Biegunka o podłożu infekcyjnym

Ostrą biegunkę powodują drobnoustroje obecne w wodzie i żywności (np. salmonella). Jej przyczyną może być również zarażenie gronkowcem lub pasożytami jelitowymi. Ich kolonizacja wpływa na przedostawanie się nadmiernych ilości wody do jelita grubego, czego efektem jest biegunka. Przy zatruciu pokarmowym występują również wymioty oraz bóle brzucha.

Biegunka infekcyjna zazwyczaj spowodowana jest zjedzeniem nieświeżej żywności. Bywa, że można zarazić się nią drogą kropelkową (wówczas mówimy o tzw. jelitówce powodowanej przez adenowirusy i norowirusy).

Biegunka po antybiotykach i lekach

Antybiotyki mogą powodować zaburzenie równowagi we florze bakteryjnej jelit, czego objawem jest rozwolnienie. Warto pamiętać, że biegunka może pojawić się także po spożyciu innych leków, zwłaszcza tych o działaniu przeczyszczającym.

Biegunka a nietolerancja pokarmowa

Kolejnym powodem pojawienia się ostrej biegunki jest nietolerancja pokarmowa. Najczęściej występuje ona na skutek spożycia produktów mlecznych i nietolerancji laktozy. W takiej sytuacji do rozwolnienia dochodzi w krótkim czasie po zjedzeniu żywności z zawartością mleka krowiego. Jeśli zauważasz u siebie podobną reakcję, zaprzestań spożywania zwykłego nabiału. Zamień go na produkty pozbawione laktozy lub wegańskie zamienniki.

Rozwolnienie – reakcja na zatrucia chemiczne

Kolejną przyczyną biegunki, popularną zwłaszcza wśród dzieci, jest podrażnienie przewodu pokarmowego substancjami chemicznymi. Może do niego dojść np. na skutek spożycia odrobiny detergentu czyszczącego.

Co powoduje rozwolnienie przewlekłe?

Inne przyczyny stoją za biegunką przewlekłą, a więc tą utrzymującą się ponad dwa tygodnie. Taki stan wymaga prędkiej konsultacji z lekarzem. Do powodów przewlekłego rozwolnienia zaliczają się m.in.:

• choroby trzustki,
• wrzodziejące zapalenie jelita,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• celiakia,
• rak jelita grubego,
• zakażenie wirusem HIV.

Biegunce przewlekłej towarzyszą inne objawy, takie jak częste bóle brzucha, szybka utrata wagi, osłabienie organizmu, bladość powłok.

Zespół jelita drażliwego – przyczyna biegunki

Często zdarza się, że pacjent zgłaszający się do lekarza z przewlekłą biegunką okazuje się okazem zdrowia. Gdy badania kału, krwi oraz USG jamy brzusznej nie dają odpowiedzi na pytanie, co powoduje biegunkę, warto zastanowić się nad możliwym psychicznym podłożem problemu. Biegunka jest bowiem symptomem powszechnej w dzisiejszych czasach dolegliwości, jaką jest IBS (zespół jelita drażliwego).

IBS to schorzenie pochodzenia psychicznego, polegającego na korelacji objawów ze strony układu trawiennego ze stanami emocjonalnymi. Osoba borykająca się z tym problemem może doświadczać biegunki w stanach przewlekłego stresu. Niestety, trafne zdiagnozowanie IBS zwykle wymaga czasu. Leczenie opiera się przede wszystkim na farmakoterapii połączonej z psychoterapią.

Osobom z IBS polecane są środki probiotyczne, odbudowujące florę bakteryjną jelit, jak również rozmaite techniki relaksacyjne, mające ograniczyć występowanie napadów stresu.

Jak szybko wyleczyć biegunkę?

Biegunka o ostrym przebiegu zwykle z powodzeniem może być leczona w warunkach domowych. Gdy się pojawi, nie należy panikować: rozwolnienie jest bowiem naturalną reakcją organizmu, który chce pozbyć się chorobotwórczych drobnoustrojów. Jeśli rozwolnienie wystąpiło na skutek nagłej infekcji pokarmowej, problem z reguły należy przeczekać, oczywiście stosując odpowiednie środki farmaceutyczne.

• Aby biegunka ustąpiła, warto sięgnąć po leki wspomagające wiązanie wody w jelitach oraz ograniczające nagłe wypróżnienia. Do popularnych i dobrze ocenianych leków należą węgiel aktywny oraz chlorowodorek loperamidu (znany jako Stoperan).
• Podczas biegunki należy szczególnie dbać o nawodnienie organizmu. Sięgaj po minimum 2,5 litra wody dziennie.
• Aby zapobiec utracie minerałów, w trakcie rozwolnienia należy stosować elektrolity. To skoncentrowane minerały, które szybko uzupełniają ewentualne niedobory oraz wspomagają zatrzymywanie wody w organizmie.
• Dieta osoby borykającej się z biegunką powinna być bardzo lekkostrawna. W trakcie leczenia unikaj alkoholu, kawy, smażonych potraw, ostrych przypraw i żywności przetworzonej.

Jeśli pomimo stosowania powyższych metod biegunka nie ustąpi po 2-3 dniach, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem.

Biegunka przewlekła i niezbędne badania

Przewlekła biegunka może prowadzić do poważnych niedoborów witamin i minerałów w organizmie, dlatego przy jej podejrzeniu, należy jak najszybciej udać się do lekarza i wykonać niezbędne badania. Zwykle badanie laboratoryjne kału wystarcza, aby ustalić przyczynę przewlekłej biegunki. Ponadto lekarz może zlecić wykonanie badań krwi oraz USG jamy brzusznej.

Biegunka – nie bagatelizuj jej!

Choć biegunka jest bardzo powszechna, nie należy jej lekceważyć. Gdy się pojawi, bacznie obserwuj swój organizm, przyjmuj dużej ilości płynów oraz elektrolity. Jeśli problem nie zacznie ustępować po upływie 2-3 dni, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Rozwolnienie bywa częstym objawem bardzo poważnych chorób!

Autor: Joanna Stanuch