Data modyfikacji: Wtorek, 07.09.2021

Wyrzut insuliny. Objawy insulinooporności

Niewłaściwa dieta, stres, brak odpowiedniego odpoczynku czy nadmierna aktywność fizyczna - to tylko niektóre z czynników mogące powodować problemy z gwałtownymi zmianami poziomu glukozy we krwi. Do najczęstszych z nich należy insulinooporność oraz hipoglikemia reaktywna. Z czym się wiąże występujący w tych stanach wyrzut insuliny? Jakie objawy powinny zwrócić naszą uwagę? Jak należy postępować w przypadku wystąpienia zaburzeń gospodarki cukrowej?

Wyrzut insuliny - często lekceważone objawy

Dolegliwości wynikające z rozwijających się zaburzeń gospodarki cukrowej są niezbyt swoiste. To sprawia, że często są bagatelizowane czy wręcz niezauważane.

Szybkie tempo życia sprawia, że senność po posiłkach, apetyt na słodycze czy brak energii odbierane są jako objaw zwyczajnego zmęczenia i zwiększonego zapotrzebowania na energię. Z kolei winą za zwiększenie masy ciała i problemy ze zrzuceniem dodatkowych kilogramów obarczany jest siedzący tryb życia i brak czasu na ćwiczenia. Jednak wiele osób zaczyna na tym etapie szukać pomocy lekarskiej, podejrzewając u siebie schorzenia tarczycy, która jest gruczołem wywierającym znaczny wpływ na metabolizm. Jeśli lekarz zaleci sprawdzenie takich parametrów jak glukoza na czczo i insulina, może się okazać, że problem leży właśnie tutaj, i że to właśnie skoki insuliny wywołują wspomniane objawy.

Niektórzy mówią o swoistej „modzie” na zaburzenia metaboliczne, mające rzekomo być usprawiedliwieniem dla osób, które nie umieją przestrzegać zasad racjonalnej diety. Jednak prawdą jest, że problemy z gospodarką cukrową diagnozowane są coraz częściej.

Wpływ na to ma przede wszystkim współczesna dieta, bogata w przetworzone produkty, a także siedzący tryb życia, nadmierne korzystanie z używek oraz brak regularnych ćwiczeń. U części osób zaburzenia te mają podłoże genetyczne, jednak warto pamiętać, że styl życia ma wyraźny wpływ na ekspresję genów i wystąpienie przypadłości, do których skłonność została odziedziczona po rodzicach.

Z tego powodu również leczenie insulinooporności wiąże się przede wszystkim ze zmianą trybu życia, szczególnie diety. Zdrową modyfikację nawyków, a co za tym idzie - skuteczną walkę o swoje zdrowie - ułatwiają liczne poradniki oraz obszerna literatura dotycząca prawidłowego żywienia przy zaburzeniach gospodarki węglowodanowej.

Wyrzut insuliny - co to jest?

Podstawowym paliwem dla ludzkiego organizmu jest cukier prosty - glukoza. Bardziej złożone węglowodany zawarte w takich produktach jak pieczywo, makaron, kasza czy ryż na skutek działania enzymów stopniowo zostają w przewodzie pokarmowym rozłożone do prostej postaci. Wytworzona w ten sposób glukoza jest wchłaniana w jelicie cienkim do krwiobiegu. To sprawia, że poziom cukru we krwi powoli się podnosi przez pewien czas po posiłku.

Aby glukoza mogła dostać się do wnętrza komórek i zostać przez nie wykorzystana jako paliwo, musi zadziałać czynnik, który można porównać do klucza, który otworzy „drzwi” komórki i wpuści cukier do środka. Taką rolę pełni insulina - wytwarzany w trzustce hormon, którego działanie sprawia, że poziom glukozy we krwi ulega obniżeniu.

W sytuacji, w której dieta jest bogata w produkty będące źródłem dużych ilości cukrów prostych (np. ziemniaki, owoce, słodycze, słodzone napoje, dżemy, wyroby z białej mąki, biały ryż), cały proces zachodzi gwałtownie - węglowodany nie są rozkładane przez dłuższy czas, ponieważ już zostały dostarczone do organizmu w najprostszej postaci. Przez to przenikają do krwi bardzo szybko, powodując nagły wzrost poziomu cukru we krwi. W tej sytuacji trzustka otrzymuje sygnał o konieczności wyprodukowania dużych ilości insuliny, by wprowadzić glukozę do komórek i zmniejszyć jej ilość w krwiobiegu.

Jeśli do takiej sytuacji dochodzi sporadycznie, organizm doskonale sobie poradzi z nadmiarem cukru. Jeżeli jednak zdarza się ona często, komórki przestają reagować na insulinę i „wpuszczać” glukozę do środka. Następuje zbyt duży wyrzut insuliny, ale cukier nie zostaje dostarczony do tkanek i nie spełnia swojej roli. W ten sposób rozwija się insulinooporność, czyli po prostu zmniejszona wrażliwość komórek na działanie tego hormonu.

Jeżeli stan ten nie jest prawidłowo leczony, może z czasem prowadzić do rozwoju cukrzycy typu II. Jednak co może sygnalizować zbyt duży wyrzut insuliny? Objawy jakiego typu są sygnałem, że warto przeprowadzić odpowiednie badania?

Wyrzut insuliny - objawy

Do sygnałów wskazujących możliwość występowania skoków insuliny należą:

• senność odczuwana po posiłkach (zazwyczaj po godzinie lub dwóch), szczególnie jeśli są bogate w węglowodany,
• szybko pojawiające się uczucie głodu po posiłkach,
• duży apetyt na słodycze,
• przyrost masy ciała, szczególnie w okolicy brzusznej, mimo braku zmian w diecie,
• brak wyraźnych efektów stosowania diety odchudzającej,
• zmiany skórne, tzw. rogowacenie ciemne - brązowe plamy rogowaciejącego naskórka w fałdach skóry,
• rozrost brodawkowaty skóry,
• zespół wielotorbielowatych jajników (PCOS),
• uczucie zmęczenia, problemy z pamięcią i koncentracją („mgła mózgowa”),
• rozdrażnienie, obniżenie nastroju,
• bóle głowy.

Powyższe objawy mogą świadczyć o skokach insuliny, ale i występować w innych stanach chorobowych. Wiele z nich może być także wynikiem niedoboru snu lub przemęczenia. Po ich zaobserwowaniu warto jednak skonsultować się z lekarzem, który zleci przeprowadzenie odpowiednich badań. W sytuacji, w której zostanie rozpoznana insulinooporność, będzie możliwe szybkie podjęcie leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowej diety oraz dostosowanej do stanu zdrowia aktywności fizycznej, np. w postaci spacerów czy nordic walking. Dzięki temu można zapobiec rozwojowi zaburzeń metabolicznych, w tym cukrzycy typu drugiego i jej konsekwencjom.