Mononukleoza zakaźna jest ostrą chorobą wirusową. Najczęściej chorują na nią dzieci i nastolatki, choć chorować mogą także dorośli. Mononukleoza jest wywoływana przez wirus Epsteina-Barr (EBV) z grupy herpeswirusów. Wirusy z tej samej grupy wywołują również opryszczkę na ustach.
Zobacz także: Opryszczka na ustach - 5 sposobów leczenia
Pocałunki to najczęstsza droga zakażenia, choć niejedyna. Wystarczy, że znajdziesz się w pobliżu osoby, która zaraża - kicha lub kaszle i nie zasłoni ust.
Niemal 98% dorosłych posiada przeciwciała we krwi, które świadczą o przebytym zakażeniu. Zakażenie w wieku przedszkolnym przeważnie nie daje objawów lub przebiega łagodnie. Najbardziej niebezpieczne jest zakażenie u nastolatków i dorosłych, u których mogą rozwinąć się ciężkie objawy.
Zakażenie może przybierać różne formy:
- bez objawów - najczęściej u dzieci; nie stwierdza się żadnych objawów
- objawy grypopodobne - osłabienie, bóle stawów, mięśni, apatia, dreszcze
- objawy typowe dla mononukleozy zakaźnej:
Objawy mononukleozy pojawiają się dopiero po 30-50 dniach od momentu zakażenia. Objawy grypopodobne poprzedzają o kilka dni pojawienie się typowego obrazu choroby.
Inne objawy, które występują u większości chorych to powiększenie śledziony, bolesność pod żebrami po prawej stronie, obrzęk powiek, nosa i łuków brwiowych. Powiększenie wątroby czy wysypka na skórze występują rzadko.
Jeśli zauważysz u siebie tego typu objawy, udaj się do lekarza. Diagnozę mononukleozy można postawić dopiero po otrzymaniu wyników badań krwi. Objawy są niespecyficzne, można je pomylić ze zwykłą grypą, dlatego należy wykonać badania w kierunku potwierdzenia zakażenia herpeswirusem.
Wzrost liczby limfocytów i obecność przeciwciał heterofilnych prawie zawsze świadczą o zakażeniu wirusem Epsteina-Barr. Wysokie miana przeciwciał wskazują na kontakt z wirusem.
Leczenie mononukleozy polega na leczeniu objawów. Podaje się leki przeciwgorączkowe i miejscowo odkażające gardło. W przypadku powikłań bakteryjnych wskazana może być antybiotykoterapia. Czasem zaleca się stosowanie sterydów. Zostań w łóżku przynajmniej przez pierwszy tydzień trwania choroby! Odpoczynek, brak stresu, lekkostrawna dieta i witaminy to najlepsze lekarstwa na mononukleozę.
Powrót do zdrowia jest stopniowy. Osłabienie może utrzymywać się przez kilka tygodni, a nawet miesięcy po przechorowaniu. Przewlekłe, nawracające stany zmęczenia nazywane są zespołem zmęczenia. Jak temu zaradzić? Trzeba o siebie zadbać!
W przypadku, kiedy objawy są łagodne, możesz nawet nie zdawać sobie sprawy, że sprawcą twojego złego samopoczucia jest wirus Epsteina-Barr. Objawy przeważnie ustępują samoistnie, tak jak w przypadku zwykłej grypy czy przeziębienia i nie wymagają przyjmowania leków.
Najbezpieczniej jest poczekać z całowaniem kilka tygodni lub miesięcy po przechorowaniu mononukleozy. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, kiedy chory przestanie zarażać i kiedy całowanie będzie w pełni bezpieczne. Zarazić się można od chorego, rekonwalescenta, bezobjawowego nosiciela, a także od osoby po przechorowaniu.
Dzieci zarażają się najczęściej w przedszkolach, gdzie wkładają do buzi przedmioty zakażone śliną chorych dzieci. Przebieg choroby może być taki sam jak u dorosłych. Choroba u dzieci przeważnie jest łagodniejsza. Zazwyczaj nie stosuje się żadnego leczenia oprócz środków przeciwgorączkowych i witamin. Maluchy po dwóch tygodniach choroby przeważnie zdrowieją i odzyskują siłę.
Wybieraj produkty bogate w białko oraz nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3. Źródłem kwasu są ryby morskie, soja, olej rzepakowy i orzechy. Unikaj smażonych dań na rzecz gotowanych posiłków. Dieta powinna odciążyć wątrobę. Nie zapomnij o warzywach i owocach do każdego posiłku. Szczególnie wartościowe są czosnek i cebula, które zawierają substancje bakteriobójcze. Po chorobach wirusowych organizm jest osłabiony – bakterie łatwiej się namnażają, dlatego cebula i czosnek potrafią temu naturalnie przeciwdziałać.
Naturalnym źródłem witamin są warzywa i owoce, jednak przy chorobach wirusowych warto suplementować dietę już w czasie trwania choroby. Kup dodatkowe opakowanie witamin i przyjmuj codziennie przez kolejne kilka tygodni po przechorowaniu lub pij regularnie soki z porzeczek, pomarańczy lub pigwy. Są one źródłem witaminy C. Spożywaj także dużo papryki, marchwi i innych czerwonych warzyw i roślin, które są bogate w witaminę A.
Zadbaj o zdrowy sen. Odłóż na bok troski dnia codziennego i daj sobie czas na powrót do pełnego zdrowia. Z uwagi na powiększoną śledzionę unikaj wysiłku fizycznego przez pierwsze tygodnie. Zrezygnuj szczególnie z treningu brzucha do czasu, kiedy lekarz nie stwierdzi, że jest to dla ciebie bezpieczne.