Data modyfikacji:
Niedobór jodu: objawy i skutki. Jak uzupełnić?
Stale przybierasz na wadze? Towarzyszy ci brak energii, zmęczenie i zniechęcenie? Przez cały dzień jest ci za chłodno? Sprawdź, czy jod w twoim organizmie jest na odpowiednim poziomie. Zarówno niedobór, jak i nadmiar jodu, w ciele człowieka jest niebezpieczny dla zdrowia. Jakie są objawy i skutki niedoboru jodu? Jaką dawkę jodu przyjmować? Czy niedobór jodu w ciąży jest szkodliwy dla płodu? Przeczytaj nasz poradnik na temat niedoboru jodu, a znajdziesz informacje na pytania dotyczące znaczenia jodu dla człowieka.
Właściwości jodu. Co to jest jod?
Jod to bardzo ważny pierwiastek dla człowieka. Jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Ich prawidłowy poziom w organizmie gwarantuje odpowiedni rozwój i funkcjonowanie mózgu, układu nerwowego, przysadki mózgowej, mięśni, serca i nerek. Wspomniane hormony regulują procesy wzrostu i dojrzewania komórek organizmu ludzkiego oraz utrzymują odpowiednią temperaturę ciała.
Niedobór jodu - objawy
Najbardziej powszechną odpowiedzią organizmu człowieka na brak jodu jest przybieranie na wadze, brak energii, zniechęcenie, zmęczenie i uczucie chłodu, które towarzyszy człowiekowi przez cały dzień. Skóra jest sucha, zaczerwieniona i podatna na podrażnienia. Inne obawy braku jodu to też spuchnięte spojówki, zaparcia i wypadanie włosów. U człowieka dorosłego niedobór jodu objawia się nerwowością, a u dzieci może oznaczać zahamowanie rozwoju fizycznego i intelektualnego.
Niedobory jodu we krwi mają zazwyczaj ci, którzy mieszkają z dala od morza oraz osoby niejedzące ryb i owoców morza, a będące na diecie bezsolnej.
Niedobór jodu w ciąży
Te przypadki należą do rzadkich, ale ryzyko ich wystąpienia istnieje, więc jeśli planujesz zajść w ciążę lub już nosisz w sobie dziecko, zadbaj, by niedobór jodu w ciąży nie dotknął ciebie. Za mała ilość tego pierwiastka może powodować nieodwracalne uszkodzenie mózgu płodu oraz noworodka. Jest także przyczyną poronień, wad wrodzonych płodu, upośledzenia umysłowego dziecka oraz zwiększonej śmiertelności dzieci nowonarodzonych.
Niedobór jodu - skutki
Niedobór jodu w organizmie powoduje wiele niekorzystnych implikacji, które zależą od wieku, płci i stanu zdrowia. Niejednokrotnie więc ciężko jest określić, czy pacjent cierpi właśnie na tę dolegliwość. Typowy objaw niedoboru jodu to nadczynność tarczycy lub niedoczynność tarczycy, a także: zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu, obniżenie poziomu inteligencji, opóźnienie rozwoju fizycznego i zwiększenie ryzyka zachorowania na raka żołądka. Często występuje też osłabienie różnych funkcji metabolicznych i rozrodczych. Może spadać czas reakcji i sprawność manualna, siła mięśni oraz słabnąć koordynacja ruchów. Niedobór jodu odpowiada także za powstawanie raka piersi.
Jak uzupełnić jod w organizmie?
Czy istnieje lek na niedobór jodu? Nie ma jednej odpowiedzi. Jest ich wiele, bo o przywrócenie prawidłowego poziomu jodu w organizmie oraz utrzymanie go, musisz zadbać kompleksowo.
1) Dieta przy niedoborze jodu
Bardzo ważnym aspektem jest codzienne dostarczanie jodu w posiłkach. Bogatym źródłem jodu są: owoce morza (skorupiaki, mięczaki, kawior, glony) i ryby (dorsz, halibut, flądra, sardynki, tuńczyk, mintaj, śledź bałtycki), mleko i produkty mleczne (maślanka, kefir, ser gouda, ser wędzony, sery pleśniowe), ryż brązowy, chleb żytni, jaja kurze oraz sól jodowana. Nieco jodu zawierają też brokuły i szpinak oraz porost islandzki, z którego zaparzysz herbatę.
Na terenach nadmorskich spora ilość tego pierwiastka znajduje się w glebie, skąd czerpią go rośliny, a potem zwierzęta. Spożywanie roślin oraz mięsa i mleka od zwierząt z terenów nadmorskich to także metoda dostarczania jodu. Jod dostaje się do organizmu głównie z pokarmem oraz wodą pitną (woda pokrywa do 10% zapotrzebowania) i w wysokim stopniu, bo od 80 do 92%, wchłania się do przewodu pokarmowego.
Proces przyswajania jodu może być utrudniony przez niektóre związki chemiczne, występujące np. w kalafiorze, brokułach, kapuście.
2) Jaką wodę pić przy niedobrze jodu?
Doskonałą metodą na dostarczenie jodu do organizmu jest picie wody leczniczej o wysokim stężeniu jodu. Uwaga - nadmiar wapnia w wodzie pitnej może prowadzić do zmniejszenia wchłaniania jodu w przewodzie pokarmowym.
3) Jod z powietrza, czyli wyjedź nad morze
Skóra oraz układ oddechowy także są drogami, którymi człowiek przyswaja jod z otoczenia. Dotyczy to jednak tylko terenów nadmorskich, gdzie pierwiastek ten kumuluje się w powietrzu, a najwięcej jest go w odległości do 300 metrów od brzegu. Rada - odwiedzaj tereny nadmorskie tak często, jak możesz!
4) Niedobór jodu - badania okresowe: w celu sprawdzenia, czy jod w twoim organizmie jest na odpowiednim poziomie, wykonuj okresowe badania ze krwi.
5) Środki farmakologiczne: niedobór jodu leczy się, podając go w postaci jodku potasu w tabletkach. Dawka lecznicza u dorosłych wynosi około 300-500 µg, a leczenie trwa wiele miesięcy. Najczęściej w suplementacji stosuje się płyn Lugola, lodoral oraz Biotechnics Research lodizyme.
Zalecenia dietetyczne podaży jodu z WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wskazują dobowe zapotrzebowanie na jod dla człowieka dorosłego na poziomie 150 mikrogramów. Kobiety w ciąży i w trakcie laktacji powinny przyjmować jod w ilości 250 μg/dobę. Wskazania dla dzieci: do roku życia 50 μg/dobę, 1-5 lat to 90 μg/dobę, a 6-12 lat to 120 μg/dobę.
Skóra oraz układ oddechowy także są drogami, którymi człowiek przyswaja jod z otoczenia. Dotyczy to jednak tylko terenów nadmorskich, gdzie pierwiastek ten kumuluje się w powietrzu, a najwięcej jest go w odległości do 300 metrów od brzegu. Rada - odwiedzaj tereny nadmorskie tak często, jak możesz!
4) Niedobór jodu - badania okresowe: w celu sprawdzenia, czy jod w twoim organizmie jest na odpowiednim poziomie, wykonuj okresowe badania ze krwi.
5) Środki farmakologiczne: niedobór jodu leczy się, podając go w postaci jodku potasu w tabletkach. Dawka lecznicza u dorosłych wynosi około 300-500 µg, a leczenie trwa wiele miesięcy. Najczęściej w suplementacji stosuje się płyn Lugola, lodoral oraz Biotechnics Research lodizyme.
Jaką dawkę jodu przyjmować?
Zalecenia dietetyczne podaży jodu z WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wskazują dobowe zapotrzebowanie na jod dla człowieka dorosłego na poziomie 150 mikrogramów. Kobiety w ciąży i w trakcie laktacji powinny przyjmować jod w ilości 250 μg/dobę. Wskazania dla dzieci: do roku życia 50 μg/dobę, 1-5 lat to 90 μg/dobę, a 6-12 lat to 120 μg/dobę.
