Data publikacji:

Laktacja bez ciąży: jakie mogą być przyczyny? Czy należy się martwić?

Czy to możliwe, że mleko pojawia się w piersiach kobiety, która nie urodziła dziecka i w ogóle nie była w ciąży? Sprawdź, jakie są przyczyny hiperprolaktynemii. Dowiedz się, jak sprawdzić, czy masz mleko w piersiach.
laktacja bez ciąży

Laktacja – jak dochodzi do produkcji mleka?

Gruczoły mlekowe są już lekko pobudzone na samym początku ciąży, co tylko eskaluje w trzecim trymestrze. Ciało przygotowuje się więc do laktacji o wiele wcześniej, ale to te ostatnie miesiące ciąży są najbardziej kluczowe. Chodzi tutaj o interakcje między trzema hormonami: estrogenem, progesteronem i laktogenem łożyskowym. Poziom estrogenu i progesteronu spada w czasie porodu. W tym samym momencie zwiększa się stężenie prolaktyny, jednego z najważniejszych hormonów, który odpowiada za produkcję mleka.

Hiperprolaktynemia – przyczyny

Obecność mleka w piersiach bez laktacji wiąże się najczęściej z zaburzeniami endokrynologicznymi (hormonalnymi). Mlekotok może być objawem hiperprolaktynemii, czyli nadmiernego, nieprawidłowego stężenia prolaktyny w organizmie. Prolaktyna to hormon, który jest produkowany przez przedni płat przysadki mózgowej.
Wysokie stężenie prolaktyny prowadzi do powiększenia gruczołów piersiowych w okresie ciąży oraz regulacji laktacji u kobiety po porodzie. To jak najbardziej naturalne zjawisko.
Znalezienie przyczyny obecności mleka w piersiach nie jest łatwe, a czasami jest wręcz niemożliwe. Lekarze zaczynają zazwyczaj od badań laboratoryjnych:
  • pomiaru stężenia prolaktyny w organizmie, 
  • pomiar stężenia prolaktyny w teście z metoklopramidem, 
  • pomiaru stężenia hormonów tarczycy oraz hormonów płciowych. 
  • Wyżej wymienione badania zazwyczaj są wystarczające, by postawić diagnozę i znaleźć przyczynę hiperprolaktynemii, ale nie zawsze. W diagnostyce hiperprolaktynemii wykorzystuje się również badanie rezonansu magnetycznego (MRI) głowy, by móc ocenić wielkość i strukturę przysadki mózgowej.
    Co ciekawe, do nadmiernej produkcji mleka bez ciąży może dojść także na skutek działania niektórych leków. Leki, które mogą powodować mlekotok, to:
  • hormony płciowe,
  • niektóre leki przeciwdepresyjne,
  • opioidy,
  • leki pobudzające perystaltykę,
  • leki przeciwwymiotne,
  • leki obniżające ciśnienie.
  • Inne przyczyny hiperprolaktynemii:
  • przewlekła niewydolność nerek,
  • ciąża rzekoma (urojona),
  • choroby endokrynologiczne,
  • nowotwory:
  • nowotwór piersi – wydzielina nie jest wówczas typowym mlekiem, a jej wypływ z piersi może towarzyszyć niektórym typom nowotworów piersi;
  • gruczolak przysadki mózgowej – ten typ nowotworu jest zbudowany z komórek czynnych hormonalnie.
  • Hiperprolaktynemia – przyczyny

    Leczenie nie jest proste i wymaga ustalenia przyczyny w pierwszej kolejności. Wszystko zależy oczywiście od przyczyny problemu. Symptomatyczne leczenie wyciszające prolaktynę może nie być skuteczne, jeśli przyczyną jest nowotwór, który produkuje prolaktynę lub pobudza jej produkcję. Pewne jest, że domowe sposoby na zatrzymanie laktacji w tej sytuacji nie będą wskazane i nie zastąpią leczenia zastosowanego przez specjalistę.

    Jak sprawdzić, czy mam mleko w piersiach?

    Wystarczy, że ściśniesz nieco brodawki między palcami. Z piersi powinna wypłynąć niewielka ilość wydzieliny, jeśli gruczoł mlekowy jest aktywny. Możesz też wykorzystać do tego laktator. Piersi z pokarmem są powiększone, obrzękłe, cieplejsze w dotyku.
    Objawy hiperprolaktynemii:
  • produkcja mleka w różnych ilościach,
  • zaburzenia menstruacyjne (nieregularne miesiączki),
  • problemy z zajściem w ciążę,
  • depresja i zaburzenia hormonalne.
  • Laktacja bez ciąży – jak wywołać?

    Okazuje się, że kobieta, która nie jest i nie była w ciąży, może karmić piersią. Indukowana laktacja polega na łączeniu metod farmakologicznych i działań mechanicznych. Oznacza to, że oprócz przyjmowania leków, które pobudzą laktację na poziomie hormonalnym, należy też stymulować gruczoł mlekowy z zewnątrz, poprzez laktator. Istnieją także przypadki kobiet, które „rozkręciły” laktację bez żadnych leków, jedynie za pomocą stymulatora (laktatora).
    Kluczem do sukcesu w przypadku takiej indukowanej laktacji jest pozytywne nastawienie i unikanie sytuacji stresujących. Niestety, zwątpienie w siebie i powodzenie laktacji, niska samoocena oraz inne czynniki stresogenne mogą skutecznie uniemożliwić produkcję mleka. Co ciekawe, dotyczy to także kobiet, które karmią piersią po urodzeniu dziecka.
    Bliskość dziecka też jest bardzo istotna. Krzyk, płacz dziecka, jego obecność i ssanie sutków także sprzyjają większej produkcji mleka, stąd obecność dziecka jest bardzo silnym stymulatorem.

    Kto chce wywołać laktację bez ciąży?

    To rozwiązanie dla kobiet, które chcą zbudować silną więź z dzieckiem po adopcji lub po urodzeniu dziecka przez surogatkę. Na tę metodę decydują się też niekiedy kobiety, które żyją w związkach partnerskich.

    Jak wywołać laktację bez ciąży?

    Pierwszym krokiem będzie skontaktowanie się ze swoim lekarzem internistą, który pokieruje cię dalej – do endokrynologa, ginekologa, konsultanta laktacyjnego lub położnej. Po zebraniu wywiadu i uzupełnieniu go badaniem klinicznym i dodatkowymi badaniami (np. krwi) specjalista zdecyduje, czy farmakologiczne wywoływanie laktacji jest w ogóle u ciebie możliwe.
    Samo pobudzanie sutków poprzez regularne próby odciągania mleka może niestety nie był wystarczające, ale możesz jak najbardziej spróbować. Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest regularność, zawziętość i dobre nastawienie. Bliskość dziecka także powinna pomóc w osiągnięciu laktacji.
    Zdjęcie: Envato Elements