Data publikacji:

Kiedy usunąć port naczyniowy?

Porty naczyniowe wykorzystywane są najczęściej podczas leczenia onkologicznego lub paliatywnego, kiedy występuje konieczność regularnego podawania wlewów czy też leków bądź pobierania krwi do badań. Stałe dojście dożylne ułatwia przejście przez proces leczenia, zmniejszając dokuczliwy ból i duży stres związane z kolejnymi kłuciami. Przewód umieszczany jest bezpośrednio w żyle, z kolei na powierzchni skóry znajduje się element umożliwiający wkłucie. Jak zakłada się port naczyniowy, a także jak i kiedy go usunąć – odpowiadamy.
kiedy usunąć port naczyniowy

Jak się zakłada port naczyniowy?

Wszczepienie portu naczyniowego zawsze odbywa się na sali operacyjnej w warunkach sterylnych. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, wobec czego pacjent nie odczuwa bólu, pozostaje jednak przytomny i wrażliwy na dotyk oraz ciągniecie. Może więc pojawić się pewien dyskomfort. Cała procedura trwa niedługo, bo około 30–60 minut. Port umieszczany jest pod obojczykiem z lewej lub prawej strony, lekarz nacina skórę i przy pomocy specjalnego prowadnika wprowadza miękki cewnik do żyły głównej. Koniec przewodu stanowi elastyczny element umożliwiający wykonywanie wkłuć. Na koniec port płukany jest solą fizjologiczną celem sprawdzenia jego drożności i prawidłowego działania.
Przed założeniem wkłucia konieczne jest wykonanie badań, m.in. morfologii i układu krzepnięcia, celem wykluczenia przeciwwskazań. W dniu zabiegu należy wziąć kąpiel lub chociaż oczyścić okolice twarzy, szyi i dekoltu oraz, w przypadku mężczyzn, ogolić klatkę piersiową. Przez kilka godzin przed procedurą nie należy spożywać posiłków. Wodę można pić bez ograniczeń.
Po implantacji portu naczyniowego okolice poddawane zabiegowi są dezynfekowane i zakładany jest opatrunek. Wykonuje się także zdjęcie RTG, aby sprawdzić prawidłowość położenia wkłucia. Pacjent pozostaje pod opieką pielęgniarek przez około godzinę, a następnie może wrócić do domu, jeżeli nie jest hospitalizowany.

Jak długo można mieć port naczyniowy?

Choć wkłucie centralne nie utrudnia znacząco codziennego życia, ogranicza jedynie niektóre formy aktywności fizycznej i wymaga zwiększonej ostrożności, wiele osób frapuje kwestia, kiedy usunąć port naczyniowy.
Wkłucie pozostaje w żyle tak długo, jak to konieczne. Może to być okres kilku miesięcy, lat lub nawet więcej w przypadku pacjentów na oddziałach paliatywnych. Decyzję o usunięciu bądź pozostawieniu portu podejmuje lekarz prowadzący w porozumieniu z pacjentem, w oparciu o indywidualną sytuację chorobą i dalsze plany względem leczenia.
Wskazaniem do szybszego usunięcia jest uszkodzony, niedrożny bądź zatkany port naczyniowy. Komplikacje tego rodzaju mogą wystąpić ze względu na nieumiejętne założenie wkłucia, nieostrożność pacjenta bądź nieprawidłową pielęgnację.

Jak usunąć port naczyniowy?

Regularne płukanie portu i dbanie o higienę sprawiają, że może on się znajdować pod skórą naprawdę długo. Choć są pacjenci, którzy po zakończeniu leczenia woleliby na wszelki wypadek pozostawić założony port, zaleca się usunięcie go, gdy tylko jest to możliwe. Przetrzymywanie wkłucia może wiązać się z wystąpieniem niepożądanych objawów i powikłań.
Usunięcie portu naczyniowego przebiega analogicznie do jego zakładania. Procedura wykonywana jest w sterylnych warunkach sali operacyjnej, w znieczuleniu miejscowym i trwa od pół do około godziny. Powstałe rany zabezpieczane są szwami.
Niekiedy zdarza się, że usunięcie portu naczyniowego wiąże się z koniecznością hospitalizacji i wykonania zabiegu wewnątrznaczyniowego. Zabieg ten wymaga wprowadzenia narzędzi do naczyń w pachwinie. Są to jednak rzadkie przypadki, z reguły obciążenie wiążące się z usunięciem portu jest podobne do tego przy implantacji.

Port naczyniowy – cena

Założenie oraz usunięcie portu naczyniowego wymaga skierowania od lekarza prowadzącego i jest wykonywane w szpitalu. W przypadku pacjentów posiadających ubezpieczenie oba zabiegi nie wiążą się z żadnymi kosztami, podobnie jak całość leczenia onkologicznego.
Obecnie Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje porty naczyniowe, a także procedury związane z ich implantacją oraz wyjęciem. Refundacji podlegają również czynności wynikające z eksploatacji tego systemu. NFZ za wszczepienie portu płaci około 2,5–3 tys. zł.
Koszty poszczególnych elementów portu, a także akcesoriów do jego obsługi oscylują w okolicach kilkudziesięciu lub nawet kilkuset złotych.

Port naczyniowy – powikłania

Nie jest to częste, jednak zdarza się, że u pacjentów, którzy mają założony port naczyniowy, dochodzi do powikłań. Może dojść do częściowej niedrożności portu, kiedy to możliwe jest podawanie leków, ale nie ma możliwości pobrania krwi. Może także wystąpić całkowita niedrożność, jeśli tworząca się wokół skrzeplina dostanie się do cewnika. Zdarza się to jednak bardzo rzadko – zatkanie się portu występuje u mniej niż jednego procenta pacjentów.
Może także zdarzyć się infekcja u osób posiadających port naczyniowy. Zakażenie objawia się bolesnym obrzękiem, zaczerwienieniem i wzrostem temperatury. Niekiedy pojawiają się także ropna wydzielina w okolicy wkłucia. Objawów tych nie wolno ignorować. Jeżeli dzieje się cokolwiek niepokojącego, zalecana jest konsultacja z lekarzem prowadzącym, który zdecyduje o dalszym postępowaniu.
Zdjęcie: Envato Elements
Karolina Grad
Karolina Grad

Książki, muzyka i nowinki technologiczne – to jest to, co daje mi energię bardziej niż poranna kawa! Oprócz tego lubię rysować i tworzyć, a jeśli wystarczy mi dnia, wychodzę na spacer i zabieram ze sobą aparat!