Data modyfikacji:

Żurawina – właściwości, działanie, stosowanie

Dlaczego warto jeść owoce żurawiny? Właściwości lecznicze tej rośliny są nieocenione – zawarte w niej witaminy, minerały, roślinne związki bioaktywne oraz przeciwutleniacze hamują procesy starzenia organizmu, zapobiegają nowotworom, a także regulują funkcjonowanie wielu istotnych układów, w tym między innymi moczowego, pokarmowego oraz krążenia. W jakiej postaci można ją spożywać? Czy jest trudna w uprawie domowej? Kto nie powinien jeść żurawiny? Odpowiadamy na wszystkie pytania.
Żurawina

Żurawina – właściwości lecznicze

Z czego znana jest żurawina? Właściwości lecznicze tego krzewu zostały rozpowszechnione na cały świat przez żeglarzy z Nowej Anglii, którzy spożywali duże ilości dzikich owoców, ponieważ zauważono, że chronią one przed szkorbutem. I rzeczywiście, żurawina zawiera dużo witaminy C, której niedobór powoduje ogólne osłabienie oraz przyczynia się do długotrwałego gojenia się ran [1]. To jednak nie jedyny drogocenny składnik, dla którego warto ją spożywać!  
Owoce żurawiny są bogate w wiele istotnych minerałów, takich jak [1]:
  • cynk,
  • fosfor,
  • kwas foliowy,
  • magnez,
  • potas,
  • sód,
  • wapń,
  • żelazo.
  • Żurawina zawiera również witaminy, nie tylko C, ale także A, E, K oraz z grupy B (niacyna, ryboflawina, tiamina). Jest również bogatym źródłem bioaktywnych związków roślinnych o działaniu przeciwzapalnym oraz przeciwutleniaczy, czyli związków, które hamują reakcje utleniania zachodzące na poziomie komórkowym [1]. Co za tym idzie? Liczne korzyści zdrowotne dla organizmu, począwszy od ochrony przed starzeniem się, przez utrzymanie prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego, układu moczowego oraz serca, po zmniejszone ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej [2].

    W jakiej postaci ją spożywać?

    Jak powinna być spożywana żurawina? Stosowanie owoców tej rośliny jest możliwe na wiele sposobów – można je jeść prosto z krzaka (po uprzednim umyciu) lub przechowywać w postaci suszonej, zapasteryzowanej albo zamrożonej. Następnie można je spożyć od razu po rozmrożeniu, gotowane lub pieczone, samodzielnie albo jako dodatek do potraw (sałatek, deserów, mięs). Żurawina jest dostępna w sklepach w postaci suszonych owoców. Tego typu produkty pakowane są w opakowania strunowe, dzięki czemu można je wielokrotnie otwierać i zamykać bez utraty ich jakości.
    Można ją zakupić także w formie suplementu diety w tabletkach. Tego typu preparaty nie powinny być jednak stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Nie należy ich także stosować w przypadku uczulenia na któryś ze składników preparatu.

    Co można robić z żurawiny?

    Żurawinę można przerobić na sok, syrop, konfiturę, wino lub nalewki. W przypadku soku, syropu i konfitury konieczne będzie pasteryzowanie, natomiast proces produkcji napojów alkoholowych wymaga zakupu odpowiedniego fermentora i drożdży, a w przypadku nalewek – jedynie mocniejszego trunku bazowego, np. spirytusu. Co jeszcze można zrobić z żurawiną? Właściwości owoców można wykorzystać poprzez zrobienie z nich sosu do mięs. Żurawinowy dodatek sprawdzi się doskonale w połączeniu z drobiem, wieprzowiną lub wołowiną.

    Żurawina – pielęgnacja krzewu na działce lub w ogrodzie

    Krzew o wielu dobroczynnych właściwościach można hodować na działce lub w ogrodzie. Jakie wymagania ma żurawina? Pielęgnacja nie należy do najprostszych, jeśli jednak zapewnimy mu odpowiednie warunki, wynagrodzi nam to w postaci wydania dużej ilości drogocennych owoców. W Polsce jest dostępnych kilka różnych odmian żurawiny, najpopularniejsze z nich to Vaccinium macrocarpon oraz Vaccinium oxycoccus.
    Oba gatunki preferują kwaśne, wilgotne i dobrze przepuszczalne podłoże oraz słoneczne stanowiska. Aby dały jak najwięcej owoców, konieczne jest zasadzenie w torfie wymieszanym z piaskiem, niezbędne jest także regularne podlewanie przez cały okres wegetacji.  

    Kto nie powinien jej spożywać?

    Owoce żurawiny są bardzo zdrowe, jednak nie dla wszystkich. Nie powinny ich spożywać osoby, u których w przeszłości stwierdzono obecność kamieni w drogach moczowych. Żurawina jest niewskazana także u osób, które przyjmują niektóre leki przeciwzakrzepowe, z uwagi na możliwe interakcje i nasilenie ich działania, co może skutkować krwawieniem. Jednym z takich leków jest warfaryna – stosuje się ją doustnie między innymi w celu zapobiegania zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej [3].

    Żurawina – stosowanie w ciąży  

    Wśród przyszłych mam panuje przekonanie, żeby unikać owoców takich jak żurawina. Stosowanie w ciąży tego owocu nie jest jednak przeciwwskazane, wręcz przeciwnie. Spożywanie owoców żurawiny może uchronić kobietę przed infekcjami układu moczowego, dlatego wielu lekarzy zaleca ich profilaktyczne przyjmowanie [4]. Dzięki temu minimalizowane jest ryzyko wystąpienia zakażenia bakteryjnego, które wymagałoby podania antybiotyków, a te w ciąży nie są wskazane, chyba że istnieją co do tego ścisłe wskazania medyczne [5].
    Źródła:
  • Heitmann K. et al. Pregnancy outcome after use of cranberry in pregnancy – the Norwegian mother and child cohort study. BMC Complementary and Alternatove Medicine 13: 345 (2013)
  • Zdjęcie: GitaKulinica/Envato Elements
    Autor: Redakcja Ceneo