Data publikacji:

Rozmaryn – właściwości, działanie, stosowanie

Rozmaryn to intensywnie pachnąca roślina pochodząca z rejonów śródziemnomorskich. Od wieków właściwości rozmarynu znane i doceniane są w medycynie, pielęgnacji, kuchni. Badania naukowe potwierdzają skuteczność stosowania rozmarynu w leczeniu wielu chorób oraz dolegliwości. A to nie jedyne walory rośliny – sprawdź, do czego jeszcze możesz jej użyć.
Rozmaryn
Rozmaryn uprawiano już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie, gdzie znane i wykorzystywane były jego liczne właściwości. W kulturze ludowej uznawany jest za symbol miłości i wierności. Gałązki rozmarynu dołączane były do ślubnych bukietów. W symbolice chrześcijańskiej rozmaryn jest zielem maryjnym, przez nawiązanie do legendy, według której Maryja, uciekając z Egiptu, znalazła schronienie w krzewie rozmarynu, a jej płaszcz, zarzucony na gałęzie, nadał niebieską barwę kwiatom rośliny. W wierzeniach ludowych uznawano, że rozmaryn ma moc odganiania złych duchów i koszmarów nocnych.
Bogactwo substancji czynnych oraz liczne właściwości rozmarynu sprawiają, że posiada on różnorodne zastosowanie także we współczesnej medycynie, aromaterapii, bywa częstym składnikiem kosmetyków i jest popularnym dodatkiem do potraw.

Właściwości lecznicze rozmarynu

Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) posiada liczne właściwości lecznicze. Głównymi związkami aktywnymi w rozmarynie są kwas karnozowy i karnozol, które decydują o jego właściwościach antyoksydacyjnych. Roślina stanowi też cenne źródło witamin C i A, wapnia, żelaza i magnezu.
Aktywne związki przeciwutleniające zawarte w roślinie chronią mózg przed działaniem wolnych rodników, dzięki czemu zmniejszają ryzyko udaru oraz zachorowania na choroby Parkinsona i Alzheimera.
  • Rozmaryn w leczeniu przeziębień – roślina ma właściwości rozgrzewające, sprawdza się przy leczeniu przeziębień i grypy. Właściwości antyseptyczne i bakteriobójcze wspomagają leczenie infekcji dróg oddechowych.
  • Rozmaryn na ból głowy i koncentrację – lecznicze właściwości rozmarynu mają zastosowanie w walce z bólami migrenowymi. Rozmaryn działa stymulująco na pracę mózgu, wspomaga koncentrację i pamięć.
  • Rozmaryn wspomaga trawienie i pobudza pracę jelit. Zawarte w nim związki aktywizują wydzielanie soków trawiennych i działają żółciotwórczo, co pomaga w trawieniu tłuszczy. Roślina wspomaga pracę trzustki. Na dolegliwości trawienne polecane są napary oraz herbatki z rozmarynu.
  • To tylko niektóre właściwości farmakologiczne rośliny. Liczne badania potwierdzają kolejne możliwości jej zastosowania w leczeniu chorób oraz zapobieganiu wielu dolegliwościom.

    Właściwości, jakie ma rozmaryn:

  • przeciwcukrzycowe,
  • żółciopędne i żółciotwórcze,
  • poprawia trawienie,
  • przeciwzapalne,
  • bakterio-, wiruso- i grzybobójcze,
  • wzmacnia odporność,
  • uspokajające,
  • wzmacnia pamięć i poprawia koncentrację,
  • chroni przed promieniowaniem UV,
  • uaktywnia wzrost włosów,
  • pomaga w bólach mięśniowych i stanach reumatycznych,
  • chroni przed zwyrodnieniem plamki żółtej oka,
  • antynowotworowe.
  • Rozmaryn odstrasza owady

    Gałązka rozmarynu wrzucona do ognia odpędzi komary. Warto uprawiać go również jako skuteczne narzędzie w walce z kleszczami. Suszone łodygi rośliny można włożyć do szaf między ubrania, gdyż odstrasza mole.

    Stosowanie rozmarynu w kuchni, aromaterapii, kosmetyce

    Na co dzień rozmaryn jest najbardziej znany jako przyprawa. Świeży lub suszony doskonale sprawdzi się do dań mięsnych i rybnych, potraw grillowanych i ziemniaków. Kwiaty rozmarynu dodaje się do sałatek, a łodygi rośliny warto użyć jako aromatyczne patyczki do szaszłyków. Rozmaryn jest jednym z głównych składników mieszanki ziół prowansalskich. Jako sposób przechowywania polecane jest mrożenie świeżych gałązek, co pozwala zachować więcej aromatu niż w przypadku suszenia.
    Ekstrakt z rozmarynu jest skutecznym i bezpiecznym przeciwutleniaczem stosowanym do konserwowania żywności i kosmetyków.

    Rozmaryn w aromaterapii

    Oprócz suszonych liści rozmarynu szerokie zastosowanie ma olejek eteryczny uzyskiwany z kwiatów i liści rośliny. Olejek rozmarynowy jest stosowany w medycynie naturalnej i aromaterapii jako środek uspokajający i relaksujący. W okresie jesienno-zimowym, gdy króluje grypa, warto używać go w pomieszczeniach, ponieważ odkaża powietrze. Stosowany w inhalacji skutecznie walczy z katarem i kaszlem oraz działa odkrztuście. Zmniejsza także objawy alergii.
    Olejek rozmarynowy dodany do kąpieli pozwoli udrożnić drogi oddechowe i rozgrzeje. Rozcieńczony można stosować podczas masażu. Na rynku znajdziemy duży wybór naturalnych olejków rozmarynowych do stosowania w domu.
    Właściwości kosmetyczne rozmarynu wpływają korzystnie na łagodzenie problemów ze skórą. Jest stosowany w leczeniu łojotoku i trądziku. Jego właściwości antyoksydacyjne wykorzystuje się do produkcji kosmetyków przeciwstarzeniowych. Wcierka z rozmarynu polecana jest na porost włosów, a płukanka przyciemnia włosy i zmniejsza widoczność siwizny.

    Rozmaryn – pielęgnacja rośliny

    Warto wspomnieć o walorach ozdobnych rozmarynu. Ta wiecznozielona, silnie pachnąca roślina w naturalnych warunkach jest rośliną wieloletnią i może osiągać rozmiary sporego krzewu. W naszym chłodniejszym klimacie sprawdzi się uprawiana na parapetach, balkonach, tarasach.

    Jak pielęgnować rozmaryn?

    Na szczęście nie jest to roślina skomplikowana w uprawie. Rozmaryn lubi stanowiska dobrze nasłonecznione, nie ma natomiast dużych wymagań, jeśli chodzi o jakość gleby. Ważne, by ziemia była dobrze zdrenowana. Idealne pH gleby wynosi 6–7. Podlewać należy ją umiarkowanie. W naszych warunkach klimatycznych roślinę na zimę trzeba przenosić do wnętrz, a wiosną przesadzać do większej donicy. Wysadzana wprost do gleby raczej nie przetrwa zimy i będzie funkcjonować jako roślina jednoroczna. Nasiona rozmarynu można wysiewać wprost do ziemi w kwietniu i maju lub przez cały rok do donic.
    Zdjęcie: vmariia/Envato Elements
    Autor: Redakcja Ceneo