Półpasiec – przyczyny, objawy i leczenie
Przechodziłaś już ospę i myślisz, że problem swędzących krost jest już dawno za tobą? Niestety, reaktywacja ospy wietrznej może nastąpić w każdym momencie! Nawrót ospy to właśnie półpasiec. Którą połowę ciała atakuje? Zobacz.
Półpasiec – przyczyny
Jest to choroba wirusowa, której sprawcą jest wirus HHV-3, nazywany także VZV. Wirus należy do grupy herpeswirusów (wirusy z tej grupy powodują także inne choroby, jak opryszczka na ustach, mononukleoza zakaźna czy cytomegalia). Ten sam wirus HHV-3 wywołuje zarówno ospę wietrzną, jak i półpaśca.
Półpasiec – grupa ryzyka
Niemal 90% populacji choruje na ospę wietrzną. Półpasiec rozwija się u 20% z nich. Ospa jest jedną z chorób wieku dziecięcego. Półpasiec natomiast rozwija się najczęściej u dorosłych, ale chorować mogą także dzieci które przeszły już ospę wietrzną. Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Po 85. roku życia, ryzyko zachorowania na półpasiec sięga niemal 50%. Na półpasiec mogą chorować także kobiety w ciąży. Jeśli przechorowałaś ospę w dzieciństwie – masz szczęście. Ospa u dorosłego ma zazwyczaj cięższy przebieg i często wiąże się z groźnymi powikłaniami.
Czy można zachorować na półpasiec, jeśli nie przechodziło się ospy wietrznej?
Nie można zachorować na półpaśca, jeśli nie chorowało się wcześniej na ospę. Półpasiec to reaktywacja uśpionego zakażenia ospą. Wirus HHV-3, podobnie jak inne herpeswirusy ma zdolność do latencji, czyli do uśpionego zakażenia. Oznacza to, że wirus jest obecny w naszym organizmie przez całe życie. W sprzyjających warunkach, czyli osłabieniu układu odpornościowego, zaczyna się intensywnie namnażać i powoduje objawy.
Półpasiec – która połowa ciała ma objawy?
Wirus po przechorowaniu ospy lokalizuje się w obwodowym układzie nerwowym i przebywa tam w stanie uśpienia. Przy spadku odporności może dojść do namnażania się wirusów i pojawienia się objawów. Która strona ciała jest zaatakowana? To zależy od lokalizacji wirusów. Zmiany zazwyczaj pojawiają się na tułowiu, wzdłuż nerwów międzyżebrowych i nie przekraczają linii środkowej ciała.
Półpasiec – objawy
Przed pojawieniem się pęcherzyków wypełnionych surowiczym płynem, skóra staje się zaczerwieniona. Uczucie mrowienia, swędzenia skóry a nawet ból mogą doskwierać już w tej fazie. Powstają czerwone plamki, które z czasem przekształcają się w pęcherzyki z płynem w środku. Wysypka przeważnie nie jest rozsiana. Pęcherzyki lokalizują się obok siebie w okolicy zaatakowanego przez wirusy nerwu.
Objawy półpaśca to nie tylko zmiany skórne. Może im towarzyszyć ból mięśni, głowy, osłabienie i ospałość. Gorączka raczej nie występuje.
Objawy półpaśca na twarzy
Półpasiec na twarzy jest szczególnie niebezpieczny. Może dojść do uszkodzenia wzroku lub słuchu, jeśli wirus namnaża się w obrębie nerwu słuchowego lub wzrokowego.
Czy półpasiec jest zaraźliwy?
Półpasiec, podobnie jak ospa wietrzna, jest zaraźliwy. Osoby, które nie przechorowały ospy oraz te, które mają osłabiony układ immunologiczny nie powinny kontaktować się z chorym przez przynajmniej dwa tygodnie – może się u nich rozwinąć nie półpasiec a ospa wietrzna.
Kiedy chory zaraża? W pęcherzykach znajduje się surowiczy płyn, który jest źródłem wirusów. Wyschnięte pęcherzyki w postaci strupów także są niebezpieczne, na ich powierzchni znajdują się jeszcze wirusy. Wystarczy krótki, bezpośredni kontakt z wirusem, by się zarazić.
Kontakt z chorym przed wystąpieniem pęcherzyków i po odpadnięciu wszystkich strupków jest bezpieczny – w tych fazach nie zaraża.
Półpasiec – leczenie
Zauważyłaś u siebie ogniskowe zmiany w postaci swędzących pęcherzyków po jednej stronie ciała? Nie zwlekaj z wizytą u internisty. Terapię przeciwwirusową powinno się rozpocząć jak najszybciej po wystąpieniu pierwszych objawów. Ból, uczucie mrowienia i swędzenia można załagodzić, przyjmując środki przeciwbólowe.
Półpasiec u osób starszych zazwyczaj daje cięższe objawy. Hospitalizacja jest konieczna, jeśli istnieje zagrożenie utraty wzroku, słuchu - zmiany mogą lokalizować przy oczach lub uszach.
Półpasiec – zapobieganie
Szczepienie na ospę wietrzną i półpasiec
Szczepienie na ospę wietrzną zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania także na półpasiec. Pamiętaj, że na półpasiec można zachorować dopiero, gdy przechorowało się ospę.
Szczepienie najwcześniej można wykonać u dzieci powyżej 9. miesiąca życia. Szczepionka jest darmowa tylko dla dzieci poniżej 12. roku życia, które są w grupie ryzyka – posiadają niedobory immunologiczne lub przebywają w placówkach leczniczo-wychowawczych.
Dzięki szczepionce dzieci nie chorują na ospę lub przechodzą ją bardzo łagodnie. Jeszcze rzadziej zdarza się, że chorują później na półpaśca.
Czy dorośli mogą się zaszczepić?
Tak, szczepionkę można z powodzeniem stosować u osób w każdym wieku. Pomyśl o zaszczepieniu się na ospę, jeśli nigdy na nią nie chorowałaś – wraz z wiekiem wzrasta ryzyko wystąpienia powikłań.
Jeśli planujesz ciążę i nie miałaś nigdy ospy, zapytaj swojego lekarza o możliwość zaszczepienia. Gdy zachorujesz będąc w ciąży, może dojść do poronienia lub rozwinięcia się wad rozwojowych płodu.
Powikłania półpaśca
To, czy dojdzie do powikłań po chorobie zależy od sprawności układu immunologicznego i miejsc wykwitów skórnych. Najczęstsze powikłania półpaśca to:
Glikogen. Co to jest? Funkcje i objawy niedoboru
2025-03-31
Co to jest tendinopatia? Objawy, przyczyny i leczenie
2025-02-27
Rozciąganie po treningu – dlaczego jest tak ważne dla zdrowia i efektywności treningu?
2025-02-24
Odparzone stopy. Przyczyny, objawy i leczenie
2025-02-17
Kiedy brać potas? Co musisz wiedzieć o suplementacji potasu
2025-02-13