Data modyfikacji:

Palce młotkowate: leczenie. Jakie ćwiczenia wykonywać? Poradnik

Jeżeli twoje palce u stóp są zniekształcone, może być to schorzenie określane jako „palce młotkowate”. To jedna z najczęściej występujących deformacji stóp. W tym przypadku palce stopy wyglądają na nienaturalnie zgięte w środkowym stawie. Przyczyną problemu najczęściej jest noszenie źle dobranego obuwia, jednak może również być to oznaka poważniejszych chorób. Wyjaśniamy, jakie są objawy palców młotkowatych, jak wygląda leczenie i podpowiadamy, jakie ćwiczenia warto stosować w przypadku tej dolegliwości.
Palce młotkowate

Palce młotkowate – objawy i przyczyny

Palce młotkowate to przypadłość, która zwykle dotyka drugiego (najdłuższego), trzeciego i czwartego palca. Można ją rozpoznać po charakterystycznym wyglądzie: są one nieustannie zgięte, a na czubkach pojawiają się odciski. Palec dotknięty tym problemem ma kształt odwróconej litery „V”, co wynika ze specyficznego ustawienia w stawie międzypaliczkowym. Stopniowo na szczycie palca powstaje twardy nagniotek, a w okolicy stawu modzel.
Na pierwszym etapie zmianom nie towarzyszy zwykle bolesność, palce mogą jedynie być nieco bardziej „sztywne”. Jeżeli jednak nie zajmiesz się właściwym leczeniem, deformacja będzie postępować, co może być również bardzo bolesne i prowadzić nawet do poważnych zmian zwyrodnieniowych stopy. Warto zwrócić uwagę na fakt, że „palce młoteczkowate” to podobna, lecz inna przypadłość – w tym przypadku zmiany zwyrodnieniowe pojawiają się w obrębie stawów międzypaliczkowych dalszych.
Najczęstszą przyczyną schorzenia jest noszenie niewłaściwego obuwia – szczególnie dotyczy to butów w zbyt małym rozmiarze lub wysokich obcasów noszonych przez kobiety. Powodują one, że konieczne jest ciągłe utrzymywanie stawów śródstopno-palcowych w zgięciu grzbietowym. Równie problematyczne mogą być różnego rodzaju klapki i japonki, które mają tendencje do ześlizgiwania się ze stopy – aby tego uniknąć, konieczne bywa długotrwałe napinanie mięśni. Wśród innych częstych przyczyn problemu wymienić należy wady postawy i nieprawidłowy nacisk na stopy przy chodzeniu, rozwój haluksów, wady anatomiczne i zaburzenia nerwowo-mięśniowe.

Palce młotkowate – jak leczyć?

Istnieje wiele sposobów leczenia palców młotkowatych. Ich dobór zależy od stopnia rozwoju i przyczyn schorzenia, a także anatomii każdego pacjenta. Na pierwszym etapie często dobrym rozwiązaniem może być stosowanie pomocy technicznych i ortopedycznych, które pozwalają na odciążenie zniekształconych stawów. Dodatkowo zabezpieczają one stopę i amortyzują wstrząsy w czasie chodzenia. Wśród nich warto wymienić:
  • ochraniacze na palce młotkowate – mogą mieć formę opaski na palce młotkowe lub cienkich plastrów. Opaski to jakby „obrączki” wykonane z żelu polimerowego. Zakłada się je bezpośrednio na palec w miejscu zmiany. Dzięki temu pozwalają one na ochronę skóry i rozprowadzenie sił mechanicznych oddziałujących na staw po całym obuwiu. Skutecznie zapobiegają powstawaniu odcisków i rogowaceń. Są polecane szczególnie w przypadku pojedynczego palca młotkowatego. W sytuacji, gdy zmiany powstały jednocześnie na kilku palcach, lepiej sprawdzają się plastry;
  • wkładki na palce młotkowate – to miejscowe osłony na palce, które zostały specjalnie wyprofilowane, tak aby chronić okolice przedstopia. Można zakupić również specjalne wkładki ortopedyczne, które posiadają dodatkowe peloty zaopatrujące całą powierzchnię podeszwy. Warto je stosować szczególnie przy występujących jednocześnie wadach anatomicznych stopy, takich jak na przykład płaskostopie.

Ćwiczenia na palce młotkowate

Niezwykle istotną rolę przy korygowaniu schorzenia odgrywa również odpowiednia rehabilitacja. W tym celu zaleca się regularne ćwiczenia na palce młotkowate – służą one relaksacji i rozluźnieniu mięśni, które są nadmiernie napięte na podeszwowej powierzchni palców. Jednocześnie ćwiczenia te pozwalają wzmocnić osłabione mięśnie po stronie grzbietowej. Zalecane są również ćwiczenia czynne stopy i podudzia, a także ćwiczenia pozwalające wyprowadzić wady postawy w obrębie stopy – są one dobierane przez terapeutę w zależności od rodzaju wady towarzyszącej. Zaleca się również terapię manualną palców młotkowych i masowanie zmienionych stawów. W niektórych przypadkach rehabilitacji opartej na ćwiczeniach i masażach towarzyszy również fizykoterapia – na przykład w formie laseroterapii lub ultradźwięków.

Operacja palca młotkowatego

Jeżeli stosowanie pomocy technicznych i ortopedycznych, ćwiczenia i fizykoterapia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, przy zaawansowanym problemie konieczna może być operacja palca młotkowatego. Zabiegi korygujące deformację polegają na manipulacjach ścięgnami. Niekiedy muszą zostać one przecięte (tenotomia), przecięte i przyszyte w innym miejscu lub wydłużone. Dzięki temu możliwe jest odtworzenie prawidłowego ułożenia stawów w obrębie stopy oraz zmniejszenie przykurczów. W niektórych przypadkach konieczne jest dodatkowe usztywnienie palców przy pomocy specjalnych drutów. Muszą one zostać wprowadzone przez stawy aż do kości. Stopa po takiej operacji zachowuje ograniczoną ruchomość.
Zwykle po zabiegu pacjent wypisywany jest jeszcze tego samego dnia ze szpitala do domu. Bardzo ważne jest jednak odpowiednie postępowanie w kolejnych tygodniach. Stopa nie może być zbyt mocno obciążana. W pierwszych dniach może pojawić się ból oraz obrzęk, które stopniowo przechodzą. Na tym etapie zaleca się leki przeciwbólowe oraz utrzymywanie nogi w górze. Po około 2 tygodniach odbywa się wizyta kontrolna, w czasie której lekarz może ocenić gojenie się rany i zdjąć szwy. W przypadku, gdy do zabiegu wykorzystywano druty, zdejmuje się je w poradni ortopedycznej po około 6 tygodniach.
Zdjęcie: leungchopan/Envato Elements
Autor: Anna Michalska