Data publikacji:

Nadmiar witaminy A – jak się pozbyć?

Witamina A jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pozytywnie wpływa między innymi na wzrok oraz wygląd skóry. Nie bez powodu nazywana jest jedną z witamin młodości. Możemy znaleźć ją w wielu suplementach diety, które spożywamy codziennie. To właśnie one w dużej mierze odpowiadają za nadmiar witaminy A w organizmie. Czy nadmiar witaminy A może być groźny? Jak się objawia i czy można się go pozbyć? Co będzie najlepszym i najbezpieczniejszym źródłem witaminy A w organizmie? Koniecznie przeczytaj poniższy artykuł!
nadmiar witaminy a

Rola witaminy A w organizmie

Witamina A to substancja, która została odkryta i zdefiniowana jeszcze przed II wojną światową. Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego tak chętnie sięgamy po suplementy diety bogate właśnie w tę witaminę. Witaminę A możemy też spotkać w niektórych kosmetykach w formie retinolu. Witamina A: 
  • przeciwdziała rogowaceniu i wysychaniu naskórka, 
  • przyspiesza regenerację komórek poprzez utrzymywanie błon śluzowych w prawidłowym stanie, 
  • neutralizuje wolne rodniki, które przyczyniają się do starzenia skóry, a w niektórych przypadkach nawet do powstawania nowotworów, 
  • wpływa na prawidłowe widzenie – jest składnikiem rodopsyny, czyli światłoczułego barwnika siatkówki oka, 
  • podtrzymuje proces spermatogenezy u mężczyzn i zapobiega resorpcji zarodka podczas ciąży. 
  • Witamina A w organizmie – dlaczego jej nadmiar szkodzi?

    Witamina A należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – podobnie jak witamina D, E czy K. Oznacza to, że nie rozpuszcza się ona w wodzie, a zatem nie jest wydalana z organizmu wraz z moczem. Jej nadmiar osadza się w komórkach bogatych w tłuszcz. Najczęściej jest to tkanka tłuszczowa i wątroba, co może prowadzić do przykrych konsekwencji. 
    Nadmiar witaminy A w organizmie może skutkować pojawieniem się nudności, wymiotów oraz utratą masy ciała. Jej nadmierne stosowanie ma negatywny wpływ na embriogenezę, co wiąże się z występowaniem wad wrodzonych u noworodków. Dodatkowo badania wykazały, że osoby palące papierosy i przyjmujące suplementy diety zawierające witaminę A, częściej zapadają na nowotwory krtani oraz płuc. 

    Skąd się bierze nadmiar witaminy A w organizmie?

    Witamina A dostarczana jest do organizmu w codziennej diecie. Wiele osób chce jednak dodatkowo wzmocnić swoje ciało i sięga po suplementy. Tabletki z beta-karotenem zwykle polecane są w przypadku nadmiernego wypadania włosów czy łamliwości paznokci. Co ciekawe, objawy te mogą być zarówno symptomami niedoboru, jak i nadmiaru witaminy A. Korzystanie z suplementów diety z beta-karotenem powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. 

    Nadmiar witaminy A – objawy

    Objawy nadmiaru witaminy A w organizmie nie są oczywiste i często mylone z jej niedoborem. Wówczas pacjenci sięgają po jeszcze większe ilości suplementów z witaminą A, przez co zwiększają jej zawartość w organizmie, co może prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji. Jeśli więc zauważysz u siebie niżej opisane objawy, zbadaj poziom witaminy A w organizmie, zanim sięgniesz po suplementy diety. 
    Nadmiar witaminy A w organizmie objawia się: 
  • osłabieniem, zmęczeniem, 
  • bólami głowy, 
  • łuszczącą się skórą, 
  • łamliwymi paznokciami, 
  • osłabieniem mięśni, 
  • nudnościami i bólami brzucha, 
  • zaburzeniami świadomości, 
  • obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego, 
  • zmianą odcienia skóry na pomarańczowy odcień,
  • nadmierną utratą masy ciała. 
  • Nadmiar witaminy A – jak się go pozbyć z organizmu?

    Niestety nie ma sposobu na pozbycie się nadmiaru witaminy A z organizmu. Jeśli stwierdzony zostanie jej nadmiar, koniecznie trzeba odstawić wszelkie suplementy zawierające tę substancję. Jeżeli nie będziemy przekraczać bezpiecznych dawek witaminy A w organizmie przez dłuższy czas, ciało samo pozbędzie się jej nadmiaru, a uciążliwe objawy ustąpią. 

    Bezpieczne przyjmowanie witaminy A

    Okazuje się, że osoba, odżywiająca się zdrowo i spożywająca dużą ilość warzyw i owoców każdego dnia, nie potrzebuje dodatkowej suplementacji witaminą A. W posiłkach dostarczamy wystarczającą ilość tej substancji, niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu. 
    Zapotrzebowanie człowieka na witaminę A nie jest wysokie. W literaturze fachowej można znaleźć informację, że dzienna dawka tej substancji powinna być niższa niż 1 mg na dobę. Wyjątek stanowią kobiety karmiące – ich zapotrzebowanie wzrasta do 1,2–1,3 mg. Oczywiście zapotrzebowanie na tę witaminę różni się też w zależności od wieku czy płci. Dorośli mężczyźni powinni spożywać 0,9 mg witaminy A dziennie, kobiety zaś 0,7 mg. Zapotrzebowanie dzieci waha się od 0,3 mg (dzieci do 3. roku życia) do 0,9 mg (chłopcy w wieku 14–18 lat). 

    Witamina A w diecie

    Zdrowa, różnorodna i zbilansowana dieta stanowi świetne źródło witaminy A. Znajdziemy ją w naprawdę wielu produktach. Są one ogólnodostępne i często wykorzystywane w polskiej kuchni. Witaminę A znajdziemy między innymi w serach, jajach czy mleku. Nie każdy może spożywać przetwory mleczne, jednak nie oznacza to, że dostarczenie witaminy A w pożywieniu staje się niemożliwe. Znajdziemy ją bowiem w wielu warzywach i owocach. Witaminę A zawierają: 
  • melony, 
  • szpinak, 
  • morele,
  • wiśnie, 
  • bataty, 
  • dynia,
  • sałata, 
  • marchewka, 
  • brokuły, 
  • arbuz, 
  • śliwki, 
  • pomidory, 
  • jarmuż, 
  • pomarańcze. 
  • Podsumowując, nadmiar witaminy A może być dla nas niebezpieczny. Nie ma jednego sposobu na pozbycie się jej z organizmu. Aby to zrobić, należy odstawić suplementy i odczekać do ustąpienia objawów. Warto też badać poziom witaminy A, by mieć pewność, czy obserwowane symptomy dotyczą przedawkowania, czy niedoboru tej substancji. Zanim sięgniemy po tabletki z witaminą A, poszerzmy codzienną dietę o pyszne produkty zawierające ją w wystarczających ilościach.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Olga Sadowska
    Olga Sadowska

    Magister Dziennikarstwa i Medioznawsta na UW. Na co dzień zajmuję się szeroko pojętym marketingiem ze szczególnym uwzględnieniem SEO. W wolnych chwilach pochłaniam ogromną liczbę książek o różnorakiej tematyce. Miłośniczka kotów, jazdy na rowerze, karaoke i wakacji nad polskimi jeziorami.