Data publikacji:

Koper – właściwości, działanie i stosowanie tej wyjątkowej rośliny

Koper jest jednym z najczęściej stosowanych w kuchni ziół o charakterystycznym smaku i zapachu. Oprócz walorów kulinarnych, ma on również zastosowanie w tradycyjnej medycynie, ze względu na swoje wyjątkowe właściwości rozkurczowe i pozytywnie wpływające na układ trawienny.
Koper

Koper – pradawna roślina o „magicznych” właściwościach

Doskonale znany w Europie i powszechnie dodawany do wielu potraw koper pochodzi z dalekiej Azji Południowej. Obecnie jednak nie występuje już w stanie dzikim na żadnym z kontynentów, za to bezproblemowo jest uprawiany niemal wszędzie, ponieważ jego wymagania ogrodnicze są bardzo niewielkie.
Koper, aby rosnąć, potrzebuje tak naprawdę jedynie lekko wilgotnej gleby, ochrony przed wiatrem i dobrego dostępu do promieni słonecznych. Jeśli zostaną spełnione powyższe warunki, świetnie poradzi sobie zarówno w balkonowej donicy, jak i na przydomowej grządce. Jego okres wegetatywny, czyli czas od wysiewu do zbioru, trwa zaledwie 50 dni. Można go uprawiać bez przerwy od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Jego charakterystyczny smak i zapach, tak ceniony przez ludzi, jest nieprzyjemny dla większości owadów, dlatego rzadko kiedy atakują go choroby pasożytnicze. Nasiona kopru są powszechnie dostępne.
Koper ma działanie podobne jak kozłek lekarski. Właściwości obu tych roślin sprawiają, że są polecane przy bólach brzucha oraz menstruacji. W Europie od czasów Cesarstwa Rzymskiego, a w Azji od dawnych dynastii cesarskich koper uznawany był za magiczne ziele, pomagające przy wielu dolegliwościach płynących z brzucha. Ponadto stosowany był powszechnie przez kobiety cierpiące z powodu bolesnych menstruacji. W połączeniu z kozłkiem lekarskim, czyli walerianą, stanowił idealne połączenie przyspieszające metabolizm i łagodzące napięcia nerwowe. 

Właściwości lecznicze kopru

Koper, podobnie jak lawenda, zawiera olejki eteryczne w każdej części rośliny. A jest to olejek o wyjątkowych właściwościach! Zawiera nie tylko sole mineralne i fosfor, ale także limonen, żelazo i bardzo duże dawki witamin C, D, E, K i H. Co więcej, w olejku pozyskiwanym z kopru znajdziemy także witaminy B.
Wszystko to sprawia, że koper poprawia pracę żołądka, pobudzając produkcję soków trawiennych. Zmniejsza dolegliwości związane z niestrawnością, łagodzi wzdęcia, niweluje kolki. Jeśli dokuczają nam intensywne czkawki, koper i herbatka z niego również mogą pomóc się ich pozbyć.
Koper połączony z chmielem pozwala uzyskać spektakularne efekty w leczeniu bezsenności. Warto stosować ten zestaw w łagodnych stanach pobudzenia nerwowego, przy długotrwałym stresie odbijającym się na ogólnym zdrowiu.

Koper i kozłek lekarski w pielęgnacji

Koper ma działanie antyseptyczne, dlatego wyciąg z tego zioła stosowany jest np. w łagodzeniu wszelkich zmian ropnych. Wywarem z kopru można przemywać twarz dotkniętą trądzikiem, a także trudno gojące się rany. Podobnie kozłek lekarski, który polecany jest w terapii różnorodnych schorzeń dermatologicznych: w trądziku wieku młodzieńczego, trądziku różowatym, zmianach łuszczycowych, a także stanach zapalnych oczu. Oczywiście należy wspomnieć, że jakiekolwiek stosowanie ziół powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem.
W jaki jeszcze sposób koper i kozłek lekarski przydają się w pielęgnacji? Są popularnym sposobem niwelowania nieprzyjemnego zapachu z ust, skuteczniejszym nawet od gum miętowych. Dlatego też wyciąg z kopru stosowany jest powszechnie w pastach do zębów i płukankach, a koper ogrodowy, koper włoski i kozłek lekarski pojawiają się na liście składników perfum, mydeł i kremów łagodząco-nawilżających.

Koperek w kuchni

Chociaż w Polsce koperek głównie sypany jest obficie do ziemniaków i popularnej mizerii, to w tradycji europejskiej jego zastosowanie jest znacznie szersze. Koper dodaje wyjątkowego aromatu sosom sałatkowym i bardzo dobrze komponuje się z nabiałem i delikatnymi mięsami. W Grecji trudno sobie wyobrazić popularne tzatziki bez dodatku kopru, a na Bałkanach – owoce morza. 
Koperek jest świetnym dodatkiem do zup i chłodników, którym dodaje odświeżającego zapachu. Warto wypróbować koper w zestawieniu z tatarem, kapustą kiszoną, smażonymi kotletami siekanymi, a także mniej oczywistymi potrawami, jak np. marynowane papryczki chili. 
Koper dobrze jest dodawać również do wszelkich potraw, które są obciążające dla żołądka i ciężkostrawne. Dzięki takiemu połączeniu dania te będą łatwiej przyswajalne i nie będą powodować uciążliwych wzdęć, czkawki czy zgagi.
Powyższe zastosowanie ma zarówno koperek świeży, jak i suszony.
Jak wiadomo, koperek jest także nieodzownym elementem zaprawy do ogórków kiszonych i małosolnych. Nie jest to jednak zielony młody koperek, ale dojrzały koper z baldachami o charakterystycznym posmaku lukrecji. Koperek razem z liśćmi czereśni czy dębu nadaje kiszonym ogórkom przyjemną chrupkość.

Czy koper to kozłek lekarski? Stosowanie obu ziół

Czy chociaż działanie obu ziół jest podobne, koper to to samo, co kozłek lekarski? Stosowanie ich zamiennie może przynosić dobre rezultaty w terapii ziołami, ale są to zupełnie dwa różne rodzaje roślin. Kozłek lekarski, inaczej zwany walerianą, dodawany jest do mieszanek zielnych pozytywnie wpływających na układ nerwowy oraz metabolizm. Tymczasem koper o działaniu rozkurczowym polecany jest przy problemach z układem moczowym, pokarmowym i przy bólach menstruacyjnych.
Zdjęcie: krushon/Envato Elements
Autor: Redakcja Ceneo