Data publikacji:

Jak usunąć cewnik u mężczyzny samemu?

Cewnikowanie to często stosowany zabieg medyczny po rozmaitych operacjach, gdy chory jest nieprzytomny lub u sprawnych osób w celach diagnostycznych. Z jego zakładaniem przeważnie wiąże się ogrom niepewności i trudności, z którymi musi mierzyć się chory. W dzisiejszym artykule poruszymy temat wymiany cewnika, pielęgnacji i higieny osób po cewnikowaniu oraz tego, kto przeprowadza procedurę usuwania i wymiany cewnika pęcherza moczowego. Dowiedz się, jak o siebie dbać po procedurze cewnikowania.
jak samemu usunąć cewnik

Cewnikowanie – co warto o nim wiedzieć?

Cewnikowanie to dość prosta i stosunkowo często wykorzystywana procedura, która polega na wprowadzeniu do pęcherza przez cewkę moczową cienkiej rurki. Jej zadaniem jest odprowadzanie moczu do worka, z którym łączy pęcherz. Przeprowadza się je najczęściej w sytuacjach, kiedy:
  • konieczna jest bardzo dokładna ocena wydalanego przez pacjenta moczu,
  • przeprowadzana jest operacja, chory jest nieprzytomny lub leżący,
  • pacjent przechodzi rekonwalescencję po zabiegach związanych z przewodem moczowym i zabiegami urologicznymi.
  • Prawidłowe założenie cewnika nie powinno powodować dolegliwości bólowych. Sama procedura jego zakładania może jednak wiązać się z dyskomfortem, ale raczej nie z bólem, ponieważ rozpoczyna się ją po wcześniejszym zastosowaniu znieczulenia miejscowego. Czasami ból pojawia się po ustąpieniu znieczulenia i utrzymuje maksymalnie do około 3 dni. Jeśli po cewnikowaniu borykamy się z pieczeniem, dyskomfortem, krwiomoczem lub bólem w podbrzuszu, należy jak najszybciej udać się do lekarza, ponieważ mogą to być symptomy zakażenia dróg moczowych. Wówczas, im szybciej otrzymamy pomoc, tym mniej zdążą rozwinąć się objawy.

    Jak samemu usunąć cewnik? Wymiana cewnika w domu

    Najczęściej pacjenci, którzy mają założony cewnik, pozostają w szpitalu do momentu jego usunięcia. Czasami zdarza się jednak, że okres rekonwalescencji po operacji może potrwać dużo dłużej niż pobyt w szpitalu. Kto wymienia cewnik u mężczyzny? Lekarz! To właśnie on powinien nauczyć pacjenta postępowania w domu z cewnikiem. Jak samemu usunąć cewnik i czy to możliwe? Zasadniczo tak, jednak nie zaleca się próbować robić tego samodzielnie, bez kontroli specjalisty. Dopiero gdy pacjent wyćwiczy umiejętność samocewnikowania, może robić to w domu – wyłącznie za zgodą lekarza prowadzącego.
    Procedurę każdorazowo rozpoczyna się od odkażenia cewki, by uniknąć wprowadzenia do niej bakterii i powstania zakażenia. Następnie smaruje się ją specjalnym żelem z lidokainą, który znieczula wrażliwe okolice oraz ułatwia przesuwanie się elastycznej rurki w ciele pacjenta. Cewnik delikatnie wprowadza się w cewkę aż do pęcherza, a następnie uszczelnia roztworem soli fizjologicznej do iniekcji. Żeby wyjąć cewnik, należy odkazić skórę i odprowadzić uszczelnienie wypełniające balon na końcu cewnika. Jeśli zapomnimy o wykonaniu tej czynności, może dojść do wyrwania cewnika. Czym grozi wyrwanie cewnika? Najczęściej krwawieniem z cewki moczowej i jej uszkodzeniem. Wymaga to jak najszybszego kontaktu z lekarzem. Ponieważ jednak wymiany cewnika nie odbywają się zbyt często, najczęściej pacjenci jadą do szpitala na wymianę.

    Wymiana cewnika w domu – cena

    Zwykle wyjęcie poprzedniego cewnika przez specjalistę prywatnie to koszt około 40 złotych za usługę. Założenie nowego cewnika to zazwyczaj koszt około 150 złotych. Możliwe jest jednak korzystanie z usług specjalistów również na Narodowy Fundusz Zdrowia. Wymiana cewnika w domu nie jest często praktykowana u osób, które mogą się poruszać, ale często okazuje się konieczna u nieprzytomnych, mających trudności z poruszaniem lub ciężko chorych pacjentów. Kiedyś pokutowało przekonanie, że cewniki należy wymieniać jak najczęściej dla zachowania higieny, jednak obecnie możliwości utrzymania higieny są tak duże, że można nosić je dłużej. W zależności od rodzaju cewnika może to być okres od kilku dni, przez około dwa tygodnie, aż do trzech miesięcy.

    Jak funkcjonować z cewnikiem?

    Funkcjonowanie z cewnikiem nie powinno być znacznie utrudnione ani powodować dolegliwości bólowych. Niestety trzeba uważać na to, by nie pociągnąć za cewnik ani jego wystające elementy nawet w czasie snu, co bywa kłopotliwe. Można myć się z nim w taki sam sposób jak dotychczas. Trzeba podmywać cewkę moczową dwa razy dziennie, a elementy cewnika myć wodą z mydłem tak samo jak ciało. Worek na mocz powinien znajdować się poniżej wysokości pęcherza. Warto pamiętać też o tym, że cewnikowanie jest obarczone odrobinę większym ryzykiem zakażeń układu moczowego, dlatego zaleca się picie dużej ilości płynów. Pozwoli to na sprawne wypłukiwanie potencjalnie mogących zagnieździć się w układzie bakterii.

    Co robić, gdy mamy wątpliwości związane z noszeniem cewnika?

    Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości dotyczące podejmowania danych czynności z cewnikiem, należy zadzwonić do swojego lekarza pierwszego kontaktu, pielęgniarki czy specjalisty. Personel medyczny zajmujący się pacjentem ma obowiązek udzielenia wyczerpujących informacji dotyczących stosowania takich środków medycznych. W sytuacjach nagłych często konieczne może okazać pojawienie się w szpitalu. Jeśli nie mamy pewności odnośnie do tego, czy poradzimy sobie z wymianą cewnika w domu, i nie otrzymaliśmy zgody lekarza na podejmowanie takich działań, jedynym dobrym rozwiązaniem jest zadzwonienie po pomoc medyczną czy zgłoszenie się do najbliższej placówki medycznej jeszcze przed ostatecznym terminem wymiany cewnika. Przed każdą wizytą u urologa warto zapisywać sobie pytania do lekarza, a następnie zadawać je na wizytach. Należy także pamiętać, że dla lekarzy nie ma tematów tabu i nie trzeba wstydzić się swoich odczuć.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Karolina Grad
    Karolina Grad

    Książki, muzyka i nowinki technologiczne – to jest to, co daje mi energię bardziej niż poranna kawa! Oprócz tego lubię rysować i tworzyć, a jeśli wystarczy mi dnia, wychodzę na spacer i zabieram ze sobą aparat!