Czym jest endometrioza? Jakie są objawy?

Endometrioza to choroba, o której mówi się coraz więcej, ponieważ zmaga się z nią nawet 7% dorosłych kobiet. Części z nich nigdy nie została postawiona diagnoza, bo często bagatelizujemy chociażby wzmożony ból menstruacyjny w myśl zasady, że jestem kobietą, więc tak musi być. Okazuje się, że bolesne miesiączki to tylko jeden z symptomów, jakie daje endometrioza. Objawy, które jej towarzyszą, mogą być różne, dlatego tak ważne jest wykonywanie profilaktycznych badań. W poniższym artykule tłumaczymy, czym jest endometrioza, skąd się bierze oraz jak ją rozpoznać – sprawdź!

Objawy endometriozy

Edometrioza – co to jest za choroba?
Endometrioza – przyczyny występowania choroby
Jak wygląda endometrioza? Objawy, które mogą wskazywać na chorobę
Endometrioza – jak wykryć tę chorobę? Diagnostyka
Endometrioza – leczenie
Czy endometrioza jest groźna?

Edometrioza – co to jest za choroba?

Endometrioza, czyli gruczolistość zewnętrzna błony śluzowej macicy, zwana również wędrującą śluzówką macicy, to schorzenie ginekologiczne charakteryzujące się występowaniem komórek endometrium poza swoim właściwym środowiskiem, czyli wnętrzem macicy.

Endometrium natomiast to błona śluzowa wyściełająca jamę macicy, która, gdy nie dochodzi do zapłodnienia, złuszcza się i jest wydalana podczas menstruacji. Komórki endometrium, które przemieściły się poza wnętrze macicy, powodują rozwój patologicznych ognisk endometrialnych w obrębie innych narządów.

Ogniska te spotyka się najczęściej na zewnętrznej powierzchni macicy, na jajnikach i w jajowodach lub w szyjce macicy. Mogą się one pojawić również w jamie otrzewnej, przewodzie pokarmowym, pochwie lub też w pęcherzu moczowym. Pozamaciczne komórki endometrium zachowują się dokładnie tak samo jak wewnątrz macicy i w ten sam sposób reagują na zmiany hormonalne spowodowane cyklem miesiączkowym, czyli ulegają złuszczeniu.

Nie mogąc jednak opuścić kobiecego ciała podczas menstruacji, tak jak miałoby to miejsce z wnętrza macicy, zalegają w miejscu, gdzie się wytworzyły, powodując tam podrażnienia i stany zapalne. Dość często przewlekłe stany zapalne spowodowane ogniskami endometriozy prowadzą do tworzenia się tkanki bliznowatej i zrostów.

Endometrioza – przyczyny występowania choroby

Pomimo że endometrioza znana jest już stuleci – pierwszy raz opisano ją w 1690 r. – to badaczom do tej pory nie udało się ustalić dokładnej przyczyny powodującej jej występowanie. Badania i stawianie hipotez odnośnie do mechanizmów powstawania endometriozy trwają nieustannie. Zdaniem wielu lekarzy na pojawienie się tej choroby mogą mieć wpływ czynniki genetyczne albo środowiskowe. Inni natomiast uważają, że ma ona podłoże hormonalne lub immunologiczne.

Niektórzy przyczyny endometriozy dopatrują w tak zwanym wstecznym miesiączkowaniu, czyli w sytuacji kiedy krew miesiączkowa przedostaje się przez jajowody do jamy otrzewnej i zalegając tam, powoduje rozwój ognisk endometriozy. Do sytuacji takiej może dojść szczególnie przy zaburzeniach funkcjonowania układu odpornościowego, gdyż w prawidłowych warunkach powinien on zniszczyć pozamaciczne komórki endometrium.

Trudno jest określić typowe objawy choroby, gdyż te w dużej mierze zależą od miejsca zlokalizowania ognisk endometriozy. Zazwyczaj około 20–25 procent kobiet cierpiących na endometriozę nie doświadcza jakichkolwiek dolegliwości. Przebiega ona u nich bezobjawowo. Dlatego też endometrioza jest tak trudna do zdiagnozowania i często jest wykrywana przypadkowo, np. przy okazji kontrolnego badania ginekologicznego lub podczas operacji.

Na co więc warto zwrócić uwagę? Przede wszystkim na nawracający ból w okolicy miednicy mniejszej. Na endometriozę może też wskazywać bolesne miesiączkowanie, bóle podczas owulacji, ból podczas lub po stosunku, dolegliwości układu moczowego, np. naglące parcie, częste i bolesne oddawanie moczu lub krwiomocz, zaburzenia dolnego odcinka przewodu pokarmowego, m.in. wzdęcia, biegunki czy też zaparcia. Innym charakterystycznym i niepokojącym objawem jest zmniejszona płodność kobiety i problemy z zajściem w ciążę. Do rzadszych objawów endometriozy należy ból kończyn dolnych, ogólne osłabienie organizmu, duszności czy też krwioplucie.

Jak wygląda endometrioza? Objawy, które mogą wskazywać na chorobę

Jakie są pierwsze objawy endometriozy? Rozpoznanie tej choroby nie zawsze jest proste, ponieważ symptomy towarzyszące tej chorobie mogą różnić się od siebie w zależności od tego, gdzie przemieściły się tkanki endometrium. Najbardziej charakterystycznym objawem, który towarzyszy endometriozie, jest ból. Panie skarżą się po pierwsze na paraliżującą bolesność podczas trwania miesiączki, a także tuż przed jej wystąpieniem. Oprócz tego okresy mogą być bardzo długie oraz obfite.

Drugim najbardziej rozpoznawalnym objawem endometriozy są problemy z zajściem w ciążę, ponieważ miesiączkowanie może być nieregularne i pojawiające się nagle – jako wynik zaburzonego cyklu.

Ból towarzyszący endometriozie może mieć jednak znacznie poważniejszy charakter, utrudniający wręcz normalne funkcjonowanie. Jego lokalizacja także uzależniona jest od umiejscowienia tkanek endometrialnych – ból ma charakter nagły i pojawia się w dole brzucha, lędźwiach, pachwinach czy nawet w odbycie. Kobiety chorujące na endometriozę uskarżają się często na bolesność, która towarzyszy im podczas odbywania stosunku seksualnego. Ból może dawać o sobie znać również w trakcie wypróżniania lub oddawania moczu.

To nie jedyne objawy endometriozy. Jak wygląda ta choroba? Może objawiać się pod postacią krwawień – zarówno podczas seksu, jak i między miesiączkami. Pojawia się niekiedy krwiomocz lub krew w stolcu.

Co jeszcze może sugerować, że tkanki endometrium przedostały się poza jamę macicy? Tej chorobie niejednokrotnie towarzyszą objawy płynące ze strony układu pokarmowego. Endometrioza sprawia, że kobiety uskarżają się na wzdęcia, zaparcia lub biegunki. Warto wspomnieć również o dolegliwościach natury mentalnej, które także pojawiają się przy endometriozie. Objawy psychiczne wiążą się między innymi ze zwiększonym prawdopodobieństwem pojawienia się depresji. Panie cierpiące na endometriozę niejednokrotnie uskarżają się też na chroniczne zmęczenie i osłabienie.

Endometrioza – jak wykryć tę chorobę? Diagnostyka

Od bólu, przez nieregularne miesiączki, aż po krwawienie – objawy endometriozy mogą u każdej kobiety wyglądać nieco inaczej, dlatego tak ważna jest czujność i wykonywanie regularnych badań, bo szybka diagnostyka to pierwszy krok do poprawy komfortu życia.

Diagnostykę endometriozy dobrze zacząć od pogłębionego wywiadu lekarskiego, podczas którego kobieta opisze wszystkie swoje objawy. Następnie lekarz zleca wykonanie badań, tak by można było wykryć ogniska endometriozy znajdujące się poza jamą macicy. Najczęściej pacjentka zostaje poddana badaniu ginekologicznemu oraz USG wykonanemu przez powłoki brzuszne, dopochwowego i przez odbyt.

Lekarze coraz częściej decydują się wykonać rezonans magnetyczny, dzięki któremu można jasno zobaczyć, gdzie dokładnie znajdują się tkanki endometrium. W skutecznej diagnozie endometriozy pomaga również laparoskopia.

Endometrioza – leczenie

Ze względu na różnorodność przyczyn endometriozy oraz w zależności od umiejscowienia ognisk endometrialnych obecnie podejmuje się przede wszystkim leczenie objawowe, którego celem jest łagodzenie dolegliwości i minimalizacja wystąpienia powikłań. W tym celu stosuje się metody farmakologiczne, chirurgiczne lub połączenie obu metod.

Leczenie farmakologiczne to przede wszystkim przyjmowanie leków hormonalnych, które mają za zadanie obniżyć poziom estrogenów w organizmie, co w rezultacie powinno doprowadzić do zmniejszenia zmian endometrialnych. Farmakologia służy też złagodzeniu bólu czy też leczeniu niedokrwistości, która często pojawia się przy zaawansowanej endometriozie.

Leczenie chirurgiczne może być zachowawcze lub radykalne. Zachowawcze leczenie polega na usuwaniu patologicznych ognisk endometrialnych. Najczęściej dokonuje się tego metodą laparoskopową, o ile pozwala na to umiejscowienie ognisk chorobowych. Niestety całkowite usunięcie ognisk endometrialnych poza jamą macicy jest niezwykle trudne. Dlatego też nawroty choroby są stosunkowo częste i konieczne są kolejne zabiegi chirurgiczne.

Radykalne leczenie chirurgiczne stosuje się przy bardzo zaawansowanej endometriozie, w ostateczności, wówczas gdy terapia farmakologiczna i leczenie zachowawcze nie dały pożądanych rezultatów. Leczenie to polega na usunięciu fragmentu lub całej macicy wraz z jajnikami.

Rodzaj i skuteczność leczenia zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania endometriozy oraz od wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Nie bez znaczenia przy wyborze terapii są również plany macierzyńskie kobiety.

Czy endometrioza jest groźna?

Endometrioza to ciężka do trafnego zdiagnozowania choroba, a wiedza na jej temat nadal jest znikoma. Jednak endometrioza to nie wyrok. Badania nad tą chorobą nieustannie trwają, a zakres dostępnych metod leczenia ciągle się powiększa. Najistotniejsze w walce z endometriozą jest jej wczesne wykrycie i rozpoczęcie leczenia, czemu pomogą regularne badania ginekologiczne.