Dieta GAPS - zastosowanie, przeciwwskazania, zasady

Dieta GAPS, czyli zespół psychologiczno-jelitowy, to sposób żywienia, którego grupa zwolenników wciąż rośnie. GAPS polecany jest w przypadku stwierdzonych zespołów psychologicznych, autyzmu czy depresji. Jej celem jest poprawa życia osoby dotkniętej konkretną przypadłością. Podstawowymi produktami w diecie GAPS jest rosół, kiszonki, warzywa oraz owoce.

Przeczytaj również: Jak gotować na parze? Najlepsze techniki

Dieta GAPS książka - zastosowanie

Dieta GAPS, czyli Gut and Psychology Syndrome to model odżywiania wypracowany przez doktor Natashę Campbell-McBride - znaną specjalistkę z zakresu żywienia.

Bazuje ona na koncepcji, iż zaburzenia neurologiczne i psychologiczne mogą wynikać z problemów związanych z jelitami, a odpowiednie zadbanie o organy umożliwia uspokojenie objawów danej choroby. Swoje doświadczenia związane z wdrażaniem diety GAPS Campbell-McBride przelała na kartki swojej autorskiej książki. Na jej bazie powstało wiele polskich publikacji, które wskazują, w jaki sposób wprowadzić ten sposób żywienia.

Dla kogo w szczególności polecana jest dieta GAPS? Między innymi dla osób, które borykają się z takimi zaburzeniami i chorobami, jak:

• ADHD,
• depresja,
• nerwica,
• autyzm,
• zaburzenia lękowe,
• psychozy,
• nieprawidłowe funkcjonowanie jelit.

Przeciwwskazania do stosowania

Dieta GAPS, tak jak i inne sposoby żywienia, posiada pewne przeciwwskazania do stosowania. Nie powinny na nią przechodzić kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Ponadto powinny z niej zrezygnować osoby będące w okresie dojrzewania. Natomiast w przypadku posiadania chorób przewlekłych przed przejściem na dietę należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym nasze leczenie.

Dieta GAPS menu - produkty wskazane i przeciwwskazane

Jest to jedna z bardziej restrykcyjnych diet, gdyż wymaga całkowitego wykluczenia wielu pokarmów, w tym węglowodanów złożonych. Konieczna jest rezygnacja z kasz, ryżu, mąk, makaronów czy pieczywa. Ponadto należy wyeliminować cukier oraz wszelkiego rodzaju słodziki. Zakazane są także produkty przetworzone, takie jak produkty garmażeryjne, wędliny, fast foody.

Należy zrezygnować z roślin skrobiowych, strączkowych, niedojrzałych bananów, nabiału z wysoką zawartością laktozy, a nawet kakao. Ponadto w trakcie diety GAPS nie powinniśmy spożywać alkoholu, ani pić kawy czy mocnej czarnej herbaty.

Jakie produkty są natomiast wskazane podczas diety GAPS? Podstawą większości posiłków powinien być rosół przygotowany na bazie warzyw i mięsa. Istotne jest, aby produkty były zakupione ze sprawdzonego, ekologicznego źródła. Ważnym elementem żywienia na diecie GAPS są także różnego rodzaju kiszonki oraz soki z kiszonek. Jeśli nie planujemy ich kisić w domu, pamiętajmy, aby przed zakupem zwrócić uwagę na to, aby były kiszone, a nie kwaszone. W diecie GAPS dozwolone jest spożycie mięsa, jaj, ryb, olejów roślinnych, orzechów, miodów czy owoców i warzyw, które nie są na liście produktów zakazanych (tj. niedojrzałe banany, rośliny strączkowe i skrobiowe).

Dopuszczalne jest także spożywanie fermentowanego nabiału z obniżoną zawartością laktozy, a więc kefirów czy jogurtów powstałych z mleka krowiego czy koziego. Bardzo istotne jest, aby spożywać produkty jak najmniej przetworzone. Z tego względu dieta GAPS uznawana jest za pochodną diety paleo.

Na jakich zasadach bazuje dieta GAPS?

Sposób żywienia proponowany przez Natashę Campbell-McBride składa się z aż sześciu etapów. Ich czas jest uzależniony od reakcji organizmu, a więc także od uzyskanych efektów.

Etap nr 1: określa się mianem “fazy wprowadzającej”. W tym czasie spożywa się rosół gotowany na mięsie oraz duże ilości soku z kiszonek.
Etap nr 2: do jadłospisu wprowadza się więcej produktów poddanych fermentacji: kiszonki, soki z kiszonek. W menu powinny się znaleźć także duszone warzywa oraz żółtka jaj.
Etap nr 3: umożliwia spożywanie całych jaj, naleśników bezzbożowych oraz produktów zawierających duże ilości kwasów tłuszczowych.
Etap nr 4: w jadłospisie powinno pojawić się mięso - zarówno gotowane, jak i pieczone oraz świeżo wyciskane soki.
Etap nr 5: na tym etapie możemy włączyć do diety surowe warzywa oraz gotowane owoce, np. w postaci puree z jabłek.
Etap nr 6: wprowadza surowe owoce do diety oraz inne produkty, które są dozwolone. Osoby przechodzące na dietę GAPS ze względów zdrowotnych nie powinny powracać do starych nawyków żywieniowych.

Dieta GAPS - przepisy

Przejście na dietę GAPS może okazać się problematyczne dla osób, których podstawą żywienia były węglowodany złożone. Aby jednak nieco zwizualizować sposób żywienia podczas diety, prezentujemy przykładowy jadłospis, który składa się z pięciu posiłków. Zaprezentowane menu dotyczy ostatniego, szóstego etapu diety.

I śniadanie: jajecznica z dwóch jajek smażona na oleju kokosowym, podana z pomidorem i szczypiorkiem.
II śniadanie: jogurt bądź kefir ze świeżymi truskawkami oraz płatkami migdałowymi. Obiad: pieczony dorsz w sosie jogurtowo-ziołowym z surówką z kiszonej kapusty. Przekąska: mini sałatka z ogórków kiszonych, pomidorków koktajlowych polana oliwą.
Kolacja: makaron ze świeżej cukinii podawany z ajwarem, oliwkami i plastrami pieczonego indyka.

Dieta GAPS - efekty

Sposób żywienia zaproponowany przez doktor Natashę Campbell-McBride może przynieść ulgę osobom, które borykają się z takimi przypadłościami i chorobami, jak nerwice, depresja, stany lękowe, ADHD. Dieta zespołu psychologiczno-jelitowego może okazać się także pomocna w przypadku problemów z odpowiednią pracą jelit.

Co istotne, efekty zależne są od kondycji pacjenta. Osoby przechodzące na nowy sposób żywienia zauważają poprawę samopoczucia oraz zwiększony poziom energii już po kilku tygodniach stosowania.

Autorka: Katarzyna Pyrek