Data publikacji:
Bazylia – właściwości, działanie, stosowanie
Bazylia to bardzo wszechstronna roślina. Stosowana przede wszystkim jako przyprawa, należy do najbardziej znanych ziół na świecie. Różne jej odmiany nadają wyjątkowy aromat przede wszystkim daniom kuchni włoskiej, greckiej i tajskiej. Posiada jednak również właściwości lecznicze. Wpływa głównie na układ pokarmowy oraz nerwowy; istotne jest także jej działanie przeciwzapalne. Jest łatwa w uprawie, dzięki czemu każdy może łatwo korzystać z jej dobrodziejstw.
Jak wygląda bazylia?
Bazylia to niewysoka (dorasta to 50–80 cm), jednoroczna roślina z rodziny jasnotowatych. Oznacza to, że jest spokrewniona m.in. z pokrzywą, melisą, miętą czy kocimiętką.
W uprawie jest ponad 150 odmian bazylii, różniących się wielkością i kolorem liści, a także zapachem. Najczęściej spotykana jest bazylia pospolita (zwana także wonną), bazylia grecka o bardzo drobnych liściach, bazylia tajska oraz szczególnie ważna dla wyznawców hinduizmu – bazylia azjatycka (tulsi).
Łodygi rośliny nie ulegają drewnieniu; najczęściej są jasnozielone lub czerwonawe. W zależności od odmiany, liście bazylii mogą być jajowate lub ostro zakończone. Jej cechą charakterystyczną jest intensywny, orzeźwiający zapach, w którym można wyczuć nuty korzenne, przypominające goździki. Odmiana tajska z kolei wydziela wyraźny zapach anyżku.
Właściwości bazylii
Za lecznicze właściwości bazylii odpowiada przede wszystkim znajdujący się we wszystkich częściach rośliny olejek. Zawiera on przede wszystkim takie substancje jak cyneol, eugenol czy linalol. Bazylia oprócz tego jest bogatym źródłem witamin (szczególnie A, E, C i kwasu foliowego) oraz makro- i mikroelementów, takich jak magnez, wapń, żelazo, potas, fosfor, miedź i cynk. Składniki te w różny sposób wpływają przede wszystkim na układ nerwowy i pokarmowy. Jednocześnie może być dodawana do potraw w dużych ilościach. Podobnie jak inne zioła i warzywa liściowe jest bardzo niskokaloryczna – wartość energetyczna bazylii to jedynie 22 kcal na 100 g.
Korzystny wpływ na proces trawienia jest jednym z powodów, dla których warto bazylię dodawać do potraw. Zawarte w niej substancje zmniejszają nadmierną fermentację treści w jelitach, dzięki czemu zapobiegają wzdęciom. Poprawia trawienie, działając też rozkurczowo i moczopędnie.
Bazylia stosowana zewnętrznie jest także znana z działania przeciwzapalnego, odświeżającego i odkażającego. Dzięki temu znajduje zastosowanie przy różnego rodzaju problemach skórnych; pomaga także zmniejszać opuchlizny i obrzęki.
Przy stosowaniu bazylii wewnętrznie obserwuje się przede wszystkim pobudzenie akcji serca, ale jednocześnie uspokojenie i poprawę nastroju.
Bazylia – stosowanie
Dzięki jej różnym właściwościom, lecznicze zastosowanie bazylii jest bardzo szerokie. Dodawana do potraw lub w formie naparów czy wyciągów wykorzystywana jest przede wszystkim przy niestrawności i różnych dolegliwościach żołądkowo-jelitowych. Działanie moczopędne sprawia, że pomaga też przy problemach takich jak obrzęki czy zatrzymywanie wody w organizmie.
Choć nie może oczywiście zastąpić leków przeciwdepresyjnych, bazylia bywa częścią mieszanek ziołowych wspomagających przy zaburzeniach nastroju lub bezsenności. Jednocześnie zmniejsza uczucie ospałości i znużenia, dzięki czemu napary lub wyciągi z bazylii są doskonałym wyborem w okresach większego obciążenia psychicznego i fizycznego.
Bazylia może być też stosowana zewnętrznie. Z tego powodu jest popularnym składnikiem:
Bazylia w kuchni
Z dobroczynnego działania bazylii można również skorzystać, dodając ją do potraw. Najbardziej kojarzona jest z kuchnią włoską. Świeże liście są doskonałym dodatkiem do makaronów, pizzy, zup i dań wegetariańskich – szczególnie tych, w których znajdują się też pomidory. Jest też podstawowym składnikiem pesto. Bazylię można dodawać też do dań tajskich, takich jak curry czy zupy, a także deserów, koktajli czy lemoniad.
Choć najlepszy smak ma świeża bazylia, możliwe jest również zachowanie jej aromatu na dłużej. Najlepszą metodą jest mrożenie, dzięki czemu nie traci swojego smaku i właściwości. Ziele można również wysuszyć, jednak sprawia to, że bazylia zmienia nieco zapach.
Podobnie jak każda inna substancja mająca wpływ na organizm człowieka, również związki zawarte w bazylii w niektórych przypadkach mogą okazać się szkodliwe. Zioła mogą wchodzić w interakcje z lekami lub mieć na tyle silne działanie, by w nieodpowiedniej dawce wywrzeć negatywny wpływ na zdrowie.
Kto nie powinien spożywać bazylii?
O ile nie ma żadnych przeciwwskazań do spożywania bazylii wykorzystywanej od czasu do czasu jako przyprawa, niektórzy powinni stosować ją w niewielkich ilościach. Dotyczy to przede wszystkim osób z zaburzeniami krzepliwości krwi, nadciśnieniem, a także epilepsją.
Czy można stosować bazylię w ciąży?
Można spotkać się z informacją, że bazylia nie powinna być stosowana w ciąży. Dotyczy to jednak przede wszystkim olejku bazyliowego, który może wywoływać skurcze macicy. Ostrożność jest jednak zalecana w przypadku stosowania jakichkolwiek olejków eterycznych przez osoby w ciąży. Ziele bazylii wykorzystane do przyprawiania potraw lub jako składnik pesto może być jednak spożywane bez żadnych obaw.
Jak pielęgnować bazylię w doniczce?
Najlepszym sposobem na to, by móc zawsze cieszyć się aromatem świeżej bazylii, jest jej uprawa w doniczce. Można w tym celu wysiać nasiona, np. dostępne jako część zestawów do uprawy bazylii. Jeśli jednak zapewni się roślinie odpowiednie warunki, również sadzonka kupiona w sklepie spożywczym będzie bujnie rosnąć.
Bazylia lubi ciepło, słońce oraz wodę. Doniczka powinna być ustawiona w miejscu, które zapewni roślinie minimum pięć godzin bezpośredniego światła słonecznego. Musi być ono także ciepłe (powyżej 20 stopni Celsjusza). Należy też pamiętać o podlewaniu, gdy tylko wierzchnia warstwa podłoża przeschnie. Trudno o tym zapomnieć – oznaką, że roślina potrzebuje wody, będzie lekkie, odwracalne więdnięcie liści.
Bazylia jest zielem, które zdecydowanie warto włączyć do swojej diety. Przemawiają za tym nie tylko jej właściwości lecznicze, ale i niezastąpiony smak. Wyjątkowa łatwość uprawy sprawia z kolei, że może być dostępna zawsze, gdy to potrzebne.
Zdjęcie: bhofack2/Envato Elements
Polecamy:
Jaka jest najlepsza kwercetyna? Polecane produkty
2024-04-26
Astaksantyna: która jest najlepsza?
2024-04-24
Najlepsza tarka do pięt: polecane produkty
2024-04-22
Najlepsza maszynka do golenia: polecane produkty
2024-04-18
Astaksantyna: która jest najlepsza?
2024-04-18
Najlepsza maść na pajączki: polecane produkty
2024-04-15
Autor: Redakcja Ceneo