Data publikacji:

Kozłek lekarski – właściwości, działanie, stosowanie

Kozłek lekarski, popularnie znany jako waleriana, stosowany jest w stanach napięcia nerwowego, depresji oraz trudnościach z zasypianiem. Jego prawidłowe stosowanie jest niemal całkowicie pozbawione działań niepożądanych, więc jeśli często mierzysz się z bólami miesiączkowymi lub towarzyszą ci bóle głowy, wypróbuj kozłek lekarski. Właściwości, działanie i stosowanie opisujemy przejrzyście.
Kozłek lekarski – właściwości, działanie, stosowanie

Poradnik o roślinie – kozłek lekarski – właściwości

Powszechnie znany jest jako waleriana i od lat wykorzystywany w medycynie ludowej i konwencjonalnej. Kozłek – właściwości:
  • działanie uspokajające – kozłek lekarski stosuje się jako zioło wyciszające w stanach napięcia nerwowego oraz w trudnościach z zasypianiem i dobrym snem, które mają podłoże nerwowe;
  • działanie rozkurczające – stosuj go w dolegliwościach żołądkowych oraz przy bolesnym miesiączkowaniu.
Surowcami wykorzystywanymi w leczeniu są korzeń i kłącze kozłka. Związkami biologicznie czynnymi waleriany są walepotriaty, składniki olejku eterycznego oraz flawonoidy.  

Kozłek lekarki – stosowanie

Zastosowanie kozłka lekarskiego:

  1. Kozłek lekarski – waleriana – cechuje się skutecznością w leczeniu lęku, niepokoju, stanów depresyjnych, bezsenności oraz zaburzeń emocjonalnych. Z tego powodu kozłek lekarski znajdziesz w składzie wielu leków i suplementów diety przeznaczonych do walki z wyżej wymienionymi przypadłościami. Jeśli zatem jesteś stale narażony na stres, pośpiech, za mało i za słabo śpisz oraz przytłacza cię współczesne tempo życia, skonsultuj z lekarzem lub farmaceutą możliwość przyjmowania waleriany. Waleriana wykazuje też działanie przeciwdrgawkowe, dzięki czemu być może łatwiej opanujesz ogarniające cię uczucie niepokoju.
  2. Kozłek lekarski na ból głowy, żołądka, wątroby, nerek i pęcherza moczowego – kozłek pomaga w leczeniu bólów głębokich oraz ma działanie zmniejszające napięcie bólowe, dzięki czemu kozłek lekarski pomaga zminimalizować napięcie bólowe głowy oraz jest przydatny w terapii układu pokarmowego (pozytywnie oddziałuje na wątrobę i żołądek) oraz układu wydalniczego (waleriana ma dobry wpływ na nerki i pęcherz moczowy).
  3. Kozłek lekarski na układ pokarmowy – coś więcej niż to, co napisaliśmy punkt wyżej. Kozłek lekarski może być stosowany w stanach skurczowych, kolkach i nerwicy żołądka. Jak to możliwe? Waleriana ma gorzki smak i zwiększa wydzielanie śliny, a to poprawia apetyt i wspomaga trawienie. Szukaj więc kozłka lekarskiego w składach kropli żołądkowych!
  4. Kozłek lekarski na bezsenność – skuteczność zauważana już po 14 dniach stosowania. Jakość snu oraz szybkość zasypiania windują! Dotyczy zaburzeń snu o podłożu nerwowym.
  5. Kozłek lekarski pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Zwiększa przepływ krwi przez naczynia wieńcowe, obniża ciśnienie oraz spowalnia akcję serca.
  6. Waleriana działa na skórę – łagodzi łupież i łojotok.
  7. Waleriana łagodzi objawy PMS (zespołu napięcia przedmiesiączkowego) – psychiczne, jak i behawioralne. Czemu tak się dzieje? Kozłek lekarski wykazuje działanie rozkurczające mięśnie gładkie. Walerianę możesz stosować także w okresie menopauzy.

Kozłek lekarski – przeciwskazania stosowania

Preparaty zawierające walerianę uznaje się za bezpieczne w stosowaniu. Jeśli jednak zażywasz leki lub suplementy diety na poniższe dolegliwości, nie stosuj waleriany:
  • uspokajające,
  • antydepresyjne,
  • przeciwlękowe,
  • nasenne,
  • przeciw padaczce,
  • zwiotczające mięśnie.
Kto nie może przyjmować waleriany:
  • kobiety w ciąży,
  • mamy karmiące piersią,
  • osoby, które zamierzają spożywać alkohol lub znajdują się w stanie po spożyciu trunków wyskokowych.

Kozłek lekarski – stosowanie. Kto powinien zachować szczególną ostrożność?

Jeśli należysz do poniżej wymienionych grup, skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania preparatów zawierających kozłek lekarski:
  • osoby starsze,
  • pacjenci z zaburzeniami funkcjonowania wątroby i nerek,
  • osoby chore na nowotwory,
  • pacjenci przyjmujące leki na obniżenie cholesterolu.

Kozłek lekarski – działanie. Co decyduje o jego mocy?

O działaniu waleriany decyduje sposób suszenia. Korzenie i kłącza suszy się w suszarniach ogrzewanych w temperaturze do 35 stopnia Celsjusza. Jeśli suszenie odbywa się w wyższej temperaturze, zawarte w roślinie substancje aktywne tracą właściwości zdrowotne.
Co jeszcze wpływa na to, jakie działanie lecznicze wykazują preparaty zawierające kozłek lekarski? To, czy są one wyciągami alkoholowymi, czy wodnymi. Główne składniki aktywne obecne w walerianie (przede wszystkim olejek eteryczny oraz walepotriaty) rozpuszczają się lepiej w alkoholu niż w wodzie.

Kozłek lekarski – stosowanie. Skutki uboczne

Walerianę stosuj nie dłużej niż przez 30 kolejnych dni, a następnie zrób dwa tygodnie przerwy. Stosowanie waleriany dłużej niż miesiąc może powodować działania niepożądane: bóle głowy, mdłości, pogorszenie trawienia, nadpobudliwość, uszkodzenie wątroby, reakcje alergiczne.

Kozłek lekarski – pielęgnacja. Jak pielęgnować roślinę?

Kozłek wymaga gleb żyznych, przepuszczalnych i zwapnowanych. Preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste. Zwykle uprawia się go z siewu do rozsadników (w sierpniu), a później rozsady przesadza na miejsce stałe (wrzesień–październik). Zabiegi pielęgnacyjne polegają głównie na odchwaszczaniu, nawożeniu, a w drugim roku uprawy na usuwaniu pędów kwiatostanowych. To właśnie ze względu na swoje okazałe rozmiary waleriana wymaga używania nawozów do roślin. Jak wysoki rośnie kozłek lekarski? Może dorastać do 150 cm wysokości, a nawet więcej! Co więcej – roślina ta wymaga odpowiednio dużo miejsca do wzrostu, więc sadzi się ją w rozstawie 40 x 40 cm.
Ewa Doniec
Ewa Doniec

Podróże z plecakiem, kolarstwo szosowe, góry wysokie. Pilot wycieczek, absolwentka ekonomii oraz turystyki i rekreacji.