Data publikacji:

Glikogen. Co to jest? Funkcje i objawy niedoboru 

Co to glikogen i jakie pełni funkcje w organizmie? Czy glikogen można suplementować? Poznaj najważniejsze role glikogenu. Dowiedz się, jakie są skutki niedoboru glikogenu i jak sobie z nim radzić.
beautiful happy naked woman sitting in bed in morning

Co to jest glikogen? Jakie pełni funkcje w organizmie?

Glikogen to wielocukier (polisacharyd), który jest formą zapasową glukozy w organizmie. Składa się z długich łańcuchów cząsteczek glukozy połączonych ze sobą wiązaniami glikozydowymi. Glikogen jest szczególnie zgromadzony w wątrobie i mięśniach szkieletowych, gdzie pełni kluczowe funkcje energetyczne.

Funkcje glikogenu w organizmie

  • Zapas energetyczny – glikogen działa jako rezerwa energii. W sytuacjach, gdy organizm potrzebuje szybko dostępnej energii (np. podczas wysiłku fizycznego lub w przypadku głodu), glikogen może być szybko rozkładany do glukozy, która jest podstawowym źródłem energii dla komórek.
  • Utrzymanie poziomu glukozy we krwi – wątroba pełni kluczową funkcję w regulacji poziomu glukozy we krwi. Kiedy stężenie glukozy w krwi spada, glikogen w wątrobie jest przekształcany z powrotem w glukozę i uwalniany do krwi, co pomaga utrzymać stabilny poziom glukozy.
  • Wsparcie w wysiłku fizycznym – mięśnie przechowują glikogen, który jest wykorzystywany jako szybkie źródło energii podczas intensywnego wysiłku. Zapasy glikogenu w mięśniach są kluczowe dla utrzymania wydolności fizycznej.
  • Przemiany energetyczne – glikogen odgrywa również rolę w metabolizmie węglowodanów. Jego synteza i rozkład są regulowane przez hormony, takie jak insulina i glukagon, co wpływa na metabolizm energetyczny całego organizmu.
  • Podsumowując, glikogen jest istotnym elementem zarządzania energią w organizmie, umożliwiającym szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby energetyczne.

    Rola cukru w organizmie

    Cukier w postaci glukozy odgrywa kluczową rolę w organizmie jako główne źródło energii dla komórek. Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania mózgu, mięśni oraz wielu organów. Glukoza jest produktem końcowym trawienia węglowodanów i dostarczana do krwiobiegu, skąd jest wykorzystywana przez komórki lub magazynowana w postaci glikogenu w wątrobie i mięśniach.
    Oprócz funkcji energetycznych cukier ma również wpływ na regulację metabolizmu oraz wydzielanie hormonów takich jak insulina, która jest niezbędna do przenoszenia glukozy do komórek. W odpowiednich ilościach cukier jest istotny dla zdrowia, jednak jego nadmiar w diecie może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2 czy choroby sercowo-naczyniowe. Ważne jest zatem, aby spożywać cukry w zrównoważony sposób, wybierając zdrowsze źródła, takie jak owoce i pełnoziarniste produkty.

    Brak glikogenu w mięśniach – objawy

    Brak glikogenu w mięśniach, który może występować w wyniku różnych schorzeń, w tym chorób metabolizmu węglowodanów, może prowadzić do szeregu objawów. Oto niektóre z najczęstszych:
  • Osłabienie mięśni – osoby mogą odczuwać ogólne osłabienie mięśni, szczególnie podczas wykonywania intensywnej aktywności fizycznej.
  • Zwiększone zmęczenie – w trakcie wysiłku fizycznego może występować uczucie szybko narastającego zmęczenia i trudności w kontynuowaniu aktywności.
  • Bóle mięśni – mogą występować bóle i skurcze mięśni, zwłaszcza po intensywnym wysiłku.
  • Problemy z regeneracją – po wysiłku fizycznym może być trudniej się zregenerować, co skutkuje przedłużającym się uczuciem zmęczenia.
  • Hipoglikemia – niski poziom glukozy we krwi mogą prowadzić do objawów takich jak zawroty głowy, drżenie, pocenie się, a nawet omdlenia.
  • Utrata masy ciała – w wyniku ograniczonego dostępu do energii mogą występować problemy z utrzymaniem wagi ciała.
  • Zaburzenia wydolności fizycznej – ogólne obniżenie wydolności fizycznej i trudności w wykonywaniu ćwiczeń, które wcześniej nie sprawiały trudności.
  • W przypadku podejrzenia braku glikogenu w mięśniach lub występowania powyższych objawów zaleca się konsultację z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia, aby uzyskać odpowiednią diagnozę i zalecenia dotyczące leczenia.

    Czy glikogen można suplementować?

    Glikogen jest formą magazynowania węglowodanów, naturalnie występującą w organizmie, głównie w mięśniach i wątrobie. Nie ma suplementów zawierających glikogen, ponieważ jest on syntetyzowany przez organizm z węglowodanów, które spożywamy w diecie. 
    Jednak można wspierać procesy związane z uzupełnianiem glikogenu poprzez odpowiednie odżywianie. Po intensywnym treningu zaleca się spożycie węglowodanów, co sprzyja regeneracji i odbudowie zapasów glikogenu. Suplementy węglowodanowe, takie jak napoje izotoniczne czy żele energetyczne, mogą być stosowane w celu szybkiego uzupełnienia energii przed wysiłkiem fizycznym, w jego trakcie lub po nim. 
    W skrócie, chociaż nie można bezpośrednio suplementować glikogenu, można wspierać jego produkcję i uzupełnianie poprzez odpowiednią podaż węglowodanów w diecie.
    Zdjęcie: Envato Elements