Co to jest dopamina?

Sprawdź, jakie funkcje pełni dopamina. Dowiedz się, jakie są objawy niedoboru dopaminy. Co to dopamina? Hormon szczęścia czy neuroprzekaźnik? Sprawdź, dlaczego choroba Parkinsona i schizofrenia są powiązane z poziomem dopaminy.

Dopamina – funkcje

Dopamina nazywana jest hormonem szczęścia. Czy słusznie? Tak, jak najbardziej! Dopamina jest częścią tzw. układu nagrody. Jej stężenie w organizmie jest powiązane z motywacją i uczuciem spełnienia, ale nie tylko. Dopamina pełni także inne, ważne funkcje w organizmie, np.:

• reguluje stężenie innych hormonów (prolaktyny, gonadotropin),
• reguluje ciśnienie krwi,
• oddziałuje na odczuwanie emocji i samopoczucie,
• koordynuje napięcie mięśni,
• reguluje gospodarkę elektrolitową.

Dopamina reguluje pracę nie tylko układu nerwowego, ale także nerek, jelit, serca i naczyń krwionośnych. Hormon pomaga w procesie zapamiętywania, uczenia się i interpretacji emocji.

Wzrost dopaminy wywołuje uczucie euforii, zadowolenia i satysfakcji. To właśnie dzięki temu hormonowi odczuwasz przyjemność, gdy jesz ulubiony deser, na który czekałaś cały dzień lub gdy otwierasz podekscytowana kolejne okienko w kalendarzu adwentowym z prezentami.

Niestety, dopamina bierze także udział w procesie powstawania uzależnień. Zażywanie środków uzależniających wiąże się ze wzrostem stężenia dopaminy. Co więcej, organizm z czasem przyzwyczaja się i potrzebuje coraz więcej substancji uzależniających, by odczuć euforię.

Niedobór dopaminy – objawy

Nieprawidłowości pojawiają się, gdy organizm ma za dużo, ale też za mało dopaminy. Poważną chorobą, która jest powiązana z niedoborem dopaminy, jest choroba Parkinsona. W jej przebiegu dochodzi do ubytku neuronów, które produkują dopaminę w strukturach mózgu, które odpowiadają za kontrolowanie przebiegu różnych ruchów. Objawy choroby Parkinsona są wówczas związane z niedoborem dopaminy. Są to między innymi sztywność, mimowolne ruchu, trudności z poruszaniem się, trudności z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała.

Niedobór dopaminy może być także powiązany z zaburzeniami ze spektrum depresji. Deficyt dopaminy nie jest wymieniany jako bezpośrednia przyczyna depresji, ale zauważono, że u chorych na depresję poziom dopaminy może być niski. Nasila to tylko zaburzenia nastroju, brak chęci do życia, brak motywacji do pracy czy nawet normalnego funkcjonowania i inne poważne objawy depresji.

Niestety, niedobór dopaminy jest także charakterystyczny dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych. Wówczas poziom dopaminy po przyjęciu narkotyku gwałtownie wzrasta, przez co osoba odczuwa błogość, satysfakcję i zadowolone, ale później szybko spada poniżej wartości referencyjnych. W efekcie osoba chce zażywać jeszcze więcej substancji psychoaktywnych, by znowu poczuć się lepiej. To błędne koło prowadzi do uzależnienia się.

Nadmiar dopaminy – objawy

Objawy nadmiaru dopaminy to przede wszystkim trudności z koncentracją. Chory może być pobudzony, może mieć trudności z poruszaniem się, może wykonywać bezcelowe ruchy i może mieć kłopoty z percepcją. Napięcie mięśni szkieletowych jest mniejsze, dlatego kończyny mogą drżeć.

Nadmiar dopaminy jest charakterystyczny dla schizofrenii, czyli poważnej choroby psychicznej. W przypadku tej choroby w niektórych częściach układu nerwowego dopaminy jest zbyt dużo, a w innych za mało. Objawem schizofrenii mogą być wówczas omamy czy urojenia.