Smog a zdrowie. Skąd się bierze czym jest smog?
Smog pojawia się w Polsce przede wszystkim w okresie grzewczym. Czy da się przed nim uchronić? Sprawdź, w jakich miastach występuje najczęściej, skąd się bierze i jak wpływa na zdrowie ludzi.
Co to jest smog?
Smog to mgła, która zawiera zanieczyszczenia. Są to przede wszystkim gazy i pyły, które powstają w wyniku spalania węgla w piecach, w zakładach przemysłowych oraz podczas jazdy samochodem (spaliny samochodowe).Przyczyny smogu w Polsce
Najważniejszą przyczyną powstawania smogu są gospodarstwa domowe, w których nieprawidłowo używa się pieców górnego spalania. W takich piecach można w nich spalić praktycznie wszystko, co się do nich wrzuci. Szacuje się, że Polacy palą w piecach i kotłach około 1-2 mln ton śmieci rocznie. Spaliny samochodowe i zanieczyszczenia produkowane przez zakłady przemysłowe, też są przyczyną powstawania smogu. To jednak o wiele mniejszy problem w porównaniu do starych kotłów i pieców.Jakie są rodzaje smogu?
- Smog klasyczny (smog typu londyńskiego) Występuje przede wszystkim w umiarkowanej strefie klimatycznej. Tam, gdzie domy ogrzewane są za pomocą pieców węglowych. Smog tego typu pojawia się w okresie od listopada do lutego. Zawiera przede wszystkim dwutlenek węgla, dwutlenek siarki oraz pyły. To właśnie smog klasyczny jest w Polsce problemem w okresie grzewczym.
- Smog fotochemiczny (typu Los Angeles) Występuje przede wszystkich w Tokio, Pekinie, Santiago w Chile i Meksyku. Smog tego typu jest także notowany w niektórych miastach w Europie – Atenach, Rzymie a także w Krakowie. Smog fotochemiczny występuje w gorących miesiącach, kiedy temperatura powietrza w zatłuczonych miastach wynosi ponad 25° C. W jego skład wchodzą aktywne związki organiczne (nadtlenki i aldehydy) oraz tlenek węgla, tlenki azotu oraz ozon.
- Nowa Ruda
- Opoczno
- Rybnik
- Nowy Targ
- Nowy Sącz
- Tomaszów Mazowiecki
- Zakopane
- Miechów
- Zabrze
- Rabka Zdrój
- Otwock
Jak sprawdzić aktualny stan zanieczyszczenia powietrza?
GIOŚ, czyli Główny Inspektorat Ochrony Środowiska dokonuje pomiarów zanieczyszczenia powietrza i publikuje zebrane wyniki na swojej stronie internetowej. Jakość powietrza można także sprawdzić za pomocą aplikacji mobilnej pt. – „Jakość powietrza w Polsce” lub „Smog Alert”.Kiedy smog zniknie z polskich miast?
Do 2023 roku powinny zostać usunięte wszystkie piece i kotły starego typu, tzw. „śmierdziuchy”, które są najważniejszą przyczyną powstawania smogu. Są powszechne w starych domach i kamienicach. Szacuje się, że prawie 50% ludzi w Polsce korzysta ze starych systemów grzewczych, które nie spełniają standardów i będą musiały zostać wymienione.Czy smog jest szkodliwy? Wpływ smogu na zdrowie:
Już nawet krótki kontakt ze smogiem może wywołać zapalenie spojówek i podrażnienie krtani i tchawicy u osób zdrowych. Natomiast długotrwały kontakt ze smogiem, może być przyczyną rozwinięcia się procesu nowotworowego, w tym nowotworów złośliwych: raka płuc, przełyku, krtani, gardła, nerek czy zatok.
Niektóre substancje zawarte w smogu, mają zdolność do przechodzenia przez ściany pęcherzyków płucnych. Oznacza to, że mogą rozprzestrzeniać się drogą krwionośną po całym organizmie.
Smog przyczynia się także do rozwinięcia się obturacyjnej choroby płuc (POCHP) i zaostrzenia się astmy oskrzelowej.
Wpływ smogu na skórę:
Zanieczyszczenia osadzające się na skórze powodują, że staje się ona sucha, szorstka i nieprzyjemna w dotyku. Pył niszczy naturalną florę bakteryjną, która znajduje się na naskórku. Przez to skóra jest bardziej wrażliwa, częściej ulega podrażnieniu. Wymaga dokładnego oczyszczenia, np. za pomocą peelingu oraz intensywnego nawilżenia.Jak uchronić się przed smogiem?
Unikaj wychodzenia z domu, jeśli nie ma takiej potrzeby. Na spacery wybieraj się poza miasto, w zalesione tereny. Oddychaj przez nos. To twój naturalny filtr, który zatrzymuje część zanieczyszczeń.
Zadbaj o powietrze w swoim domu. Zaopatrz się w oczyszczacz powietrza i zielone rośliny. Nie wietrz pomieszczeń, jeśli jakość powietrza na zewnątrz jest fatalna. Przy wyborze oczyszczacza, zwróć uwagę na jego parametry – powinien mieć filtry HEPA H13 i węglowe. Zostawiaj włączony oczyszczacz, kiedy wychodzisz z domu. Dzięki temu, po powrocie będziesz mogła oddychać powietrzem bardzo dobrej jakości. Oczyszczacz ustaw w pomieszczeniu, w którym spędzasz najwięcej czasu. Dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie go w sypialni.
Pamiętaj także o zdrowej diecie, bogatej w kwasy omega-3, witaminy z grupy B, C i E i brokuły, które posiadają właściwości przeciwutleniające.
Maska antysmogowa – czy jest potrzebna?
Każdy zdrowy człowiek powinien pomyśleć o zakupie, jeśli regularnie przebywa na zewnątrz, gdy powietrze jest złej jakości. Maski posiadają różne przeznaczenie – takie do codziennego użytku, pracy na zewnątrz czy biegania. Są dostępne w różnych rozmiarach.Oddychanie przez maskę antysmogową jest nieco trudniejsze niż oddychanie bez niej. Maski nie nadają się dla osób, które mają osłabione mięśnie oddechowe. Osoby starsze powinny skonsultować zakup maski przeciwsmogowej z internistą.