Konflikt serologiczny - co to jest i jak mu zapobiec?

Masz krew Rh- i planujesz ciążę? Dowiedz się, jaką grupę krwi ma twój partner. Jeśli ma krew Rh+, jesteś w grupie ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego.  Sprawdź, jakie są objawy konfliktu serologicznego i jak mu zapobiec.

Konflikt serologiczny – co to jest?

Jest to sytuacja, w której matka ma krew Rh – a dziecko dziedziczy czynnik Rh + po ojcu. Organizm matki może w takim przypadku zacząć postrzegać dziecko jako ciało obce, kierując przeciwko niemu całą linię ataku. Wszystkiemu winny jest antygen D, który posiadają tylko osoby Rh dodatnie.

Czy konflikt serologiczny może wystąpić, jeśli matka i ojciec mają krew Rh- ?

Nie. Konflikt serologiczny może wystąpić tylko, jeśli matka ma krew Rh ujemną, ojciec ma krew Rh dodatnią a dziecko dziedziczy dodatni czynnik Rh po ojcu.

Konflikt serologiczny – jak często występuje?

Co czwarta para starająca się o dziecko to duet: kobieta z krwią Rh- i mężczyzna Rh+. Na szczęście nie oznacza to, że w co czwartej ciąży wystąpi konflikt serologiczny – dziecko może dziedziczyć czynnik Rh po matce lub organizm matki może nie rozpoznać płodu jako ciało obce.

Jeśli rozpoczniesz terapię już w trakcie ciąży, ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego spada niemal do zera. Współczesna medycyna także upora się z sytuacją, jeśli konflikt wystąpi.

Konflikt serologiczny – czy badania krwi to potwierdzą?

Nie znasz swojej grupy krwi a starasz się o dziecko? Koniecznie zrób to badanie jak najszybciej. Jeśli okaże się, że masz krew Rh ujemną - poproś partnera o zbadanie swojej grupy krwi, by wykluczyć prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktu serologicznego.

Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi. Dla kobiet w ciąży - 8 zł

Konflikt serologiczny – kiedy wystąpi?

W trakcie porodu może dojść do wymieszania się krwi płodu z krwią matki. Krew Rh dodatnia różni się od tej ujemnej obecnością antygenu D. Komórki obronne układu immunologicznego matki nie znają tego antygenu, traktują go jak ciało obce i kierują przeciwko niemu linię ataku – powstają przeciwciała, które mogą stanowić zagrożenie dla płodu, ponieważ są przeciwko niemu skierowane. Takie przeciwciała mogą krążyć we krwi latami, i zaatakować płód dopiero w kolejnej ciąży.

Mam krew Rh- a mój partner ma krew Rh+. Czy konflikt serologiczny na pewno wystąpi?

Na szczęście nie. Po pierwsze, dziecko może odziedziczyć ujemny czynnik Rh po tobie. W takim przypadku konflikt serologiczny na pewno nie wystąpi. Po drugie, aby wystąpił konflikt, organizm musi się uczulić. Krew matki musi się zetknąć z krwią płodu i ma to najczęściej miejsce dopiero przy porodzie.

Czy konflikt serologiczny występuje od razu po zetknięciu się krwi matki z krwią płodu?

Konflikt serologiczny wynika z odpowiedzi immunologicznej, która nie jest natychmiastowa. Przeciwciała pojawiają się dopiero po kilku dniach. Organizm matki musi rozpoznać antygen D, zaprezentować go odpowiednim komórkom, które w końcu rozpoczną produkcję przeciwciał skierowanych przeciwko temu antygenowi. Jeśli wcześniej nie doszło do wymieszania się krwi płodowej z krwią matki - dziecko jest bezpieczne przy porodzie.

Czy da się zapobiec konfliktowi serologicznemu w kolejnej ciąży, jeśli podczas porodu był kontakt krwi matki z krwią płodu?

Tak. Po porodzie trzeba jak najszybciej rozpocząć immunoterapię. Dzięki temu układ immunologiczny mamy nie zdąży wytworzyć przeciwciał skierowanych przeciwko antygenowi D.

Immunoglobulina anty D - kiedy się podaje?

Immunoglobulinę anty-D podaje się w 28-30 tygodniu ciąży. Drugą dawkę szczepionki należy przyjąć w ciągu ciągu 72 godzin po porodzie. Immunoglobulina podawana jest domięśniowo.  Szczepionka ma zapobiec tworzeniu się przeciwciał przeciwko antygenowi D, dzięki czemu druga i kolejne ciąże nie będą stanowiły zagrożenia dla dziecka.

Immunoglobulinę anty-D podaje się także w przypadku poronień po 12. tygodniu trwania ciąży.

Immunoglobulina anty D – czy jest refundowana?

Szczepionka została wpisana na rejestr refundowanych leków. Oznacza to, że kobiety z grupy ryzyka otrzymają niezbędną pomoc za darmo. Wcześniej lekarz wypisywał receptę, którą trzeba było samodzielnie zrealizować w aptece, i wrócić ze szczepionką do przychodni. Ze względu na cenę immunoglobuliny anty D (300-400 zł), wiele mam z niej rezygnowało.

Czy można przyjąć immunoglobulinę anty D po upływie 72 godzin od porodu?

Tak, ale nie później niż 10 dni po porodzie. Po tym czasie komórki układu immunologicznego matki rozpoznały już antygen D i skierowały przeciwko niemu odpowiedź immunologiczną z wytworzeniem przeciwciał.

Konflikt serologiczny – jakie są skutki?

Dzięki badaniom krwi i odpowiednim lekom, konflikt serologiczny współcześnie nie występuje. Skutkiem niezdiagnozowanego konfliktu serologicznego jest ubytek erytrocytów płodowych. Przeciwciała matki atakują czerwone krwinki płodu, co może się objawiać przez:

Choroba hemolityczna noworodków

Jest to groźne powikłanie, które może wystąpić przy nieleczonym konflikcie serologicznym. Noworodek może urodzić się z anemią, żółtaczką, a nawet z obrzękiem mózgu. Jest to bardzo groźne dla zdrowia i życia noworodka schorzenie. Leczenie jest trudne, i polega na przetaczaniu krwi. Dlatego tak ważne jest zapobieganie wystąpienia konfliktu serologicznego.

BioGaia. Probiotyczne krople dla dzieci wspomagające odporność- 29 zł

Konflikt serologiczny - czy może wystąpić w drugiej ciąży?

Druga i kolejne ciąże są zagrożone, jeśli świeżo upieczonej mamie nie poda się immunoglobulin anty-D. Konflikt rzadko występuje przy pierwszej ciąży.

Poduszka ciążowa typu C Supermami - 98 zł